Bài đăng

Có bao nhiêu nhân tố sau đây làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo hướng xác định Đầy đủ

Sao chép

Mẹo về Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập Mới Nhất

Pro đang tìm kiếm từ khóa Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập được Update vào lúc : 2022-12-04 01:31:07 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.

Bài này viết về tiến hóa trong sinh học. Đối với những chủ đề liên quan, xem Nét chính về tiến hóa. Đối với những định nghĩa khác, xem Tiến hóa (khuynh hướng).

Đối với yếu tố một cách thuận tiện và đơn thuần và giản dị, không mang tính chất chất trình độ, xem Giới thiệu về tiến hóa.

Trong sinh học, tiến hóa là yếu tố thay đổi đặc tính di truyền của một quần thể sinh học qua những thế hệ tiếp nối đuôi nhau nhau.[1][2] Những đặc tính này là yếu tố biểu lộ của những gen được truyền từ cha mẹ sang con cháu thông qua quy trình sinh sản. Nguyên nhân dẫn đến việc khác lạ của những đặc tính đó trong quần thể là vì kết quả của đột biến, tái tổng hợp di truyền và nguồn gốc những biến dị di truyền khác.[3] Hiện tượng tiến hóa xẩy ra khi những tác nhân tiến hóa như tinh lọc tự nhiên (gồm có cả chọc lọc giới tính) và trôi dạt di truyền tác động lên sự phong phú của những đặc tính này, dẫn đến kết quả là vài đặc tính sẽ trở nên phổ cập hoặc hiếm gặp hơn ở trong quần thể.[4] Chính nhờ quy trình tiến hóa này đã làm phát sinh sự phong phú ở mọi mức độ tổ chức triển khai sinh học gồm có loài, những thành viên sinh vật và cả những phân tử như DNA và protein.[5][6]

Nội dung chính

Mục lụcLịch sử tư tưởng tiến hóaSửa đổiThời cổ đạiSửa đổiThời Trung CổSửa đổiTiền DarwinSửa đổiCuộc cách mạng của DarwinSửa đổiGiả thuyết mầm và di truyềnSửa đổiThuyết tiến hóa tổng hợp hiện đạiSửa đổiSự tổng hợp hơn thế nữaSửa đổiDi truyềnSửa đổiBiến dịSửa đổiĐột biếnSửa đổiGiao phối và tái tổ hợpSửa đổiDòng genSửa đổiCơ chế tiến hóaSửa đổiChọn lọc tự nhiênSửa đổiĐột biến chênh lệchSửa đổiTrôi dạt di truyềnSửa đổiTrung chuyển di truyềnSửa đổiDòng genSửa đổiKết quảSửa đổiThích nghiSửa đổiĐồng tiến hóaSửa đổiCộng tácSửa đổiHình thành loàiSửa đổiTuyệt chủngSửa đổiLịch sử tiến hóa sự sốngSửa đổiNguồn gốc sự sốngSửa đổiTổ tiên chungSửa đổiTiến hóa sự sốngSửa đổiỨng dụngSửa đổiẢnh hưởng xã hội và văn hóaSửa đổiXem thêmSửa đổiTham khảoSửa đổiThư mụcSửa đổiĐọc thêmSửa đổiLiên kết ngoàiSửa đổiVideo liên quan

Việc khối mạng lưới hệ thống hóa những luận cứ khoa học cho học thuyết tiến hóa xuất phát từ tác nhân tinh lọc tự nhiên được đề xuất kiến nghị bởi Charles Darwin và Alfred Wallace vào thời gian giữa thế kỷ 19 và được ghi chép tỉ mỉ trong cuốn sách “Nguồn gốc những loài” (1859) của Darwin.[7]

Ngay từ khi Ra đời, học thuyết tiến hóa của Darwin đã gặp sự phản đối, ban đầu là từ hiệp hội khoa học, nhất là Georges Cuvier, và tiếp theo đó là từ những nhóm tôn giáo (nhất là một số trong những phái Tin Lành và Hồi giáo) vì cách diễn giải cơ yếu luận. Chúng được gọi là những cuộc chống đối thuyết tiến hóa. Nhưng ngày này, những nhà khoa học nhìn chung đã đồng ý tiến hóa là một sự thực khoa học khi có thật nhiều Bằng chứng về tiến hóa đã được mày mò trong thế kỷ 20, phân thành 4 nhóm: 1 – việc quan sát thấy những quy trình tiến hóa đang trình làng trong tự nhiên (tiêu biểu vượt trội là yếu tố xuất hiện của những giống côn trùng nhỏ mới hoàn toàn có thể kháng thuốc trừ sâu), 2 – sự tiến hóa tự tạo nên tạo ra bởi chính con người (tiêu biểu vượt trội là việc chọn giống để tạo ra hàng trăm nòi chó nhà có kích thước chênh nhau cả chục lần, dù chúng đều phải có tổ tiên chung là chó sói), 3 – những hóa thạch do ngành cổ sinh vật học mày mò đã chứng tỏ rằng từng có hàng triệu loài sinh vật đã xuất hiện rồi tuyệt chủng trong quá khứ, đã cho toàn bộ chúng ta biết sự tồn tại của những giống loài là không không bao giờ thay đổi (tiêu biểu vượt trội là việc tìm ra hóa thạch của một loạt những dạng “người nửa vượn” như Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus – là dẫn chứng đã cho toàn bộ chúng ta biết loài người thực sự đã tiến hóa từ vượn cổ), 4 – sự mày mò ra gien di truyền (DNA và RNA) của ngành di truyền học đã chứng tỏ cho cơ chế tinh lọc tự nhiên thông qua di truyền mà Darwin từng tiên đoán, và sự Ra đời của Thuyết tiến hoá tổng hợp (đôi lúc gọi là học thuyết Darwin mới).[8]

Tiến hóa là một quy trình diễn tiến lâu dài, nên phải mất hàng triệu năm, qua hàng trăm ngàn thế hệ để một loài tiến hóa thành một loài khác. Văn minh quả đât mới trình làng được hơn 5.000 năm nên loài người trước đó chưa từng tận mắt tận mắt chứng kiến trọn vẹn sự tiến hóa từ loài này sang loài khác mà chỉ hoàn toàn có thể khảo sát qua những hóa thạch. Tuy nhiên, quy trình tinh lọc tự tạo hoàn toàn có thể đẩy nhanh quy trình này lên thật nhiều, và loài người đã hoàn toàn có thể quan sát thấy sự tinh lọc đã biến hóa hoàn toàn một loài ra làm sao. Ví dụ: từ chó sói hoang dã, chỉ qua vài ngàn năm chọn giống, loài người đã tạo ra hàng trăm nòi chó nhà có hình dạng và kích thước khác hoàn toàn nhau.

Hiện tượng tiến hóa bởi tác nhân tinh lọc tự nhiên được Darwin chứng tỏ lần đầu thông qua 4 thực tiễn hoàn toàn có thể quan sát được về những sinh vật sống: 1. Đặc tính di truyền của mỗi thành viên sẽ tác động lên hình dạng, sinh lý, biểu lộ hành vi của chúng (kiểu hình). 2 – Các đặc tính di truyền rất khác nhau Một trong những thành viên, dẫn tới tỉ lệ sống sót và sinh sản rất khác nhau (kĩ năng thích nghi rất khác nhau). 3 – Những thành viên hoàn toàn có thể thích nghi cao hơn sẽ hoàn toàn có thể sống sót tốt hơn và sinh sản ra nhiều con cháu hơn. 4 – Những sự khác lạ về những đặc tính hoàn toàn có thể truyền từ thế hệ cha mẹ sang thế hệ con cháu (thích nghi về mặt di truyền).

Trong tự nhiên, số lượng thành viên con sinh ra luôn nhiều hơn nữa số thành viên hoàn toàn có thể sống sót (phần lớn bị chết đói, chết bệnh hoặc bị kẻ khác ăn thịt). Vì vậy, những thành viên mang điểm lưu ý không phù phù thích hợp với Đk sống khắc nghiệt sẽ có được ít thời cơ sống sót và sinh sản nên những điểm lưu ý của chúng sẽ không còn được di truyền cho thế hệ sau, trong lúc những thành viên có điểm lưu ý thích hợp sẽ có được tỷ suất sống sót và sinh sản cao hơn, những điểm lưu ý của chúng sẽ tiến hành di truyền cho thế hệ sau. Kết quả là, những thế hệ hậu duệ của chủng loài đó dần có sự thích nghi tốt hơn để tồn tại và sinh sôi trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên mà sự tinh lọc tự nhiên trình làng. Quá trình này tạo ra và bảo tồn những thành viên mang điểm lưu ý thích hợp cho việc sống sót trước Đk sống khắc nghiệt, cũng như vô hiệu những thành viên mang điểm lưu ý không thích hợp.[9] Do đó, những thành viên của loài này qua những thế hệ tiếp nối đuôi nhau nhau sẽ dần dần chiếm hầu hết là con cháu được sinh ra bởi những cặp bố mẹ mang những điểm lưu ý đã hỗ trợ chúng hoàn toàn có thể sống sót và sinh sản trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên riêng không liên quan gì đến nhau của chúng. Đầu thế kỷ 20, những ý tưởng khác về tiến hóa như đột biến luận (mutationism) hay tiến hóa hướng luận (orthogenesis) đều bị bác bỏ bởi thuyết tiến hóa tổng hợp tân tiến. Đây là học thuyết tổng hợp những lý thuyết khoa học hợp lý nhất đương thời, từ di truyền học cổ xưa, học thuyết tinh lọc tự nhiên của Darwin, di truyền học Mendel và nhất là di truyền học quần thể.[10]

Tất cả sự sống trên Trái Đất có cùng một tổ tiên chung (LUCA)[11][12][13] sống cách nay khoảng chừng 3,5 – 3,8 tỷ năm.[14] Các báo cáo hóa thạch gồm có sự tăng trưởng từ những vật chất sinh học than chì sớm,[15] tới những hóa thạch thuộc lớp thảm vi sinh vật,[16][17][18] tới hóa thạch của những sinh vật đa bào. Các quy mô sinh học phong phú hiện tại đã được định hình bởi sự lặp đi lặp lại của việc hình thành những loài mới (speciation), sự thay đổi trong loài (anagenesis) và sự mất mát của những loài (tuyệt chủng) trong suốt lịch sử tiến hóa của yếu tố sống trên Trái Đất.[19] Đặc điểm hình thái và tính chất sinh hóa có những nét tương đương này giống nhau hơn Một trong những loài có tổ tiên chung gần nhau hơn và hoàn toàn có thể được sử dụng để dựng lại cây phát sinh chủng loại.[20][21]

Các nhà sinh học tiến hóa đã tiếp tục nghiên cứu và phân tích những khía cạnh rất khác nhau của tiến hóa bằng phương pháp đưa ra và kiểm tra những giả thuyết cũng như xây dựng những lý thuyết nhờ vào dẫn chứng từ nghành hoặc phòng thí nghiệm và tài liệu được tìm ra bởi những phương pháp toán sinh học. Những mày mò của tớ đã ảnh hưởng không riêng gì có đến việc tăng trưởng của sinh học mà còn nhiều nghành khoa học và công nghiệp khác, gồm có nông nghiệp, y học và khoa học máy tính.[22]

Mục lục

2 Di truyền

3 Biến dị

4 Cơ chế tiến hóa

5 Kết quả

6 Lịch sử tiến hóa sự sống

7 Ứng dụng

8 Ảnh hưởng xã hội và văn hóa truyền thống

9 Xem thêm

10 Tham khảo

11 Thư mục

12 Đọc thêm

13 Liên kết ngoài

Lịch sử tư tưởng tiến hóaSửa đổi

Lucretius

Alfred Russel Wallace

Thomas Robert Malthus

Năm 1842, Charles Darwin đặt bút viết phác thảo thứ nhất cho cuốn sách về sau được gọi là Nguồn gốc những loài.[23]

Bài rõ ràng: Lịch sử tư tưởng tiến hóa

Xem thêm thông tin: Lịch sử hình thành loài

Thời cổ đạiSửa đổi

Nguồn gốc của đề xuất kiến nghị rằng một loại động vật hoang dã có tổ tiên từ một loại động vật hoang dã khác thuộc về vài triết gia Hy Lạp tiền-Socrates thứ nhất, như Anaximander và Empedocles[24] Những đề xuất kiến nghị như này đã tồn tại đến tận thời đại La Mã. Nhà thơ và triết gia La Mã Lucretius đã theo đuổi quan điểm của Empedocles thông qua siêu phẩm của tớ là De rerum natura (Về bản chất của Vạn Vật).[25][26]

Thời Trung CổSửa đổi

Đối lập với những quan điểm duy vật này, Aristotle xem toàn bộ sự vật tự nhiên, như thể những sự hiện thực hóa bất toàn của những kĩ năng tự nhiên cố hữu rất khác nhau, được biết tới dưới tên “dạng”.[27][28] Đây là một phần trong triết lý mục tiêu luận (teleology) của ông về tự nhiên trong số đó mọi vật có một vai trò định trước để thực thi những mệnh lệnh vũ trụ thần thánh. Những biến thể của tư tưởng này của Aristotle đang trở thành hiểu biết cơ bản của thời Trung Cổ, và được lồng ghép vào nền giáo dục Thiên Chúa giáo, nhưng Aristotle không yên cầu những sinh vật sống thực tiễn phải tương ứng một-một với những dạng siêu hình đúng chuẩn nào, và đưa ra những ví dụ rõ ràng về kiểu cách nhiều chủng loại sinh vật mới hoàn toàn có thể xuất hiện.[29]

Tiền DarwinSửa đổi

Vào thế kỷ 17, phương pháp mới của khoa học tân tiến đã từ bỏ cách tiếp cận của Aristotle, và tìm cách lý giải cho những hiện tượng kỳ lạ tự nhiên bằng những định luật khoa học trong nghành nghề vật lý giống nhau cho mọi vật hữu hình mà tránh việc phải giả thiết bất kì những loại tự nhiên cố hữu nào, hay bất kỳ trật tự vũ trụ thần thánh nào. Nhưng cách tiếp cận mới này bắt rễ chậm rãi trong ngành sinh vật học-một nghành trở thành pháo đài trang nghiêm ở đầu cuối của ý niệm về những loại tự nhiên cố hữu. John Ray sử dụng một trong những thuật ngữ từng phổ cập trước kia cho những loại tự nhiên cố hữu, “loài” (species), để vận dụng cho những loại động vật hoang dã và thực vật, nhưng rất khác Aristotle ông xác lập ngặt nghèo mỗi loại sinh vật là một loài, và đề xuất kiến nghị rằng mỗi loài hoàn toàn có thể được xác lập bằng những điểm lưu ý không đổi của chúng qua những thế hệ.[30] Hệ thống phân loại sinh học được Carolus Linnaeus đưa ra năm 1735 cũng xem những loài là cố hữu theo một kế hoạch của thần thánh.[31]

Các nhà tự nhiên học khác ở thời đó suy đoán về sự việc thay đổi tiến hóa của những loài theo thời hạn theo những định luật tự nhiên. Vào năm 1751, Pierre Louis Maupertuis đã viết về những biến hóa tự nhiên xẩy ra thông qua quy trình sinh sản và tích lũy qua nhiều thế hệ để sinh ra loài mới.[32] Georges Buffon đề xuất kiến nghị rằng những loài hoàn toàn có thể suy thoái và khủng hoảng thành những sinh vật rất khác nhau, và Erasmus Darwin gợi ý rằng toàn bộ những động vật hoang dã máu nóng hoàn toàn có thể bắt nguồn từ chỉ một loài vi sinh vật (hay những “vi sợi”).[33] Sơ đồ tiến hóa chính thức thứ nhất là lý thuyết “tiến hóa biến hóa” (transmutation) của Lamarck vào năm 1809,[34] nêu ra rằng những thế hệ đồng thời liên tục tạo ra những dạng sống đơn thuần và giản dị đã tiếp tục tăng trưởng mức độ phức tạp to nhiều hơn qua những nhánh tuy nhiên tuy nhiên với một cường độ tiến triển không đổi, và rằng ở Lever cục bộ những nhánh này thích nghi với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bằng phương pháp thừa kế những thay đổi gây ra bởi việc sử dụng hay là không dùng đến những tập tính ở cha mẹ.[35][36] (Quá trình thứ hai tiếp theo này được gọi là Lamarckism.)[35][37][38][39] Những ý tưởng này bị những nhà tự nhiên học có uy tín đương thời phê phán, xem là một phỏng đoán thiếu những chứng cớ thực tiễn. Đặc biệt, Georges Cuvier còn nhấn mạnh yếu tố rằng những loài là cố hữu và không còn quan hệ họ hàng Một trong những loài, những sự tương đương giữa chúng chỉ phản ánh sự sáng tạo của thần thánh vì những nguyên do mang tính chất chất hiệu suất cao của cục phận đó. Cùng thời hạn đó, những ý tưởng của Ray về sự việc sáng tạo nhân từ được William Paley tăng trưởng thành một quyển sách mang tên Natural Theology or Evidences of the Existence and Attributes of the Deity (Thần học tự nhiên hoặc dẫn chứng về sự việc tồn tại và thuộc tính của những vị thần) được xuất bản năm 1802 đề xuất kiến nghị những sự thích nghi phức tạp như dẫn chứng về sự việc sáng tạo thần thánh đã khiến Charles Darwin ngưỡng mộ.[40][41][42]

Cuộc cách mạng của DarwinSửa đổi

Sự đột phá có tính phê phán khỏi ý niệm về những loài cố hữu khởi đầu với học thuyết tiến hóa thông qua con phố tinh lọc tự nhiên, do Charles Darwin khối mạng lưới hệ thống hóa lần thứ nhất bằng phương pháp sử dụng thuật ngữ sự biến thiên của quần thể. Darwin đã sử dụng câu “truyền lại kèm với việc biến hóa” hơn là “tiến hóa”.[43] Một phần chịu ràng buộc từ cuốn Khảo luận về nguyên tắc dân số (An Essay on the Principle of Population) được xuất bản năm 1798 của Thomas Robert Malthus, Darwin nhận xét rằng sự tăng trưởng quần thể hoàn toàn có thể dẫn tới một “cuộc vật lộn để sống sót” trong số đó những biến dị thích hợp sẽ thắng thế trong lúc những biến dị không thích hợp sẽ bị vô hiệu. Trong mỗi thế hệ, nhiều con non không thể sống sót tới tuổi sinh sản bởi nguồn tài nguyên hạn chế. Điều này hoàn toàn có thể lý giải sự phong phú động thực vật từ một tổ tiên chung thông qua sự vận hành của những quy luật tự nhiên theo cùng cách cho mọi sinh vật sống.[44][45][46][47] Darwin đã tiếp tục tăng trưởng lý thuyết của ông về “tinh lọc tự nhiên” từ 1838 và đang viết nên “cuốn sách đồ sộ” của tớ về yếu tố này lúc Alfred Russel Wallace gửi cho ông một học thuyết tương tự năm 1858. Cả hai người đã trình diễn những nội dung bài viết độc lập của tớ cho Thương Hội Linnean ở Luân Đôn.[48]

Vào thời gian ở thời gian cuối năm 1859, Darwin công bố “bản tóm tắt” bằng phương pháp sử dụng Nguồn gốc những loài lý giải rõ ràng về tinh lọc tự nhiên Theo phong cách đã làm cho thuyết tiến hóa được đồng ý ngày càng rộng tự do thay thế cho những lý thuyết tiến hóa khác. Thomas Henry Huxley đã vận dụng những ý tưởng của Darwin vào con người, sử dụng cổ sinh vật học và giải phẫu học so sánh để phục vụ những dẫn chứng mạnh mẽ và tự tin rằng con người và vượn có một tổ tiên chung. Một số người cảm thấy rất khó chịu với điều này chính bới nó hàm ý rằng con người không hề có một vị trí đặc biệt quan trọng trong vũ trụ.[49]

Giả thuyết mầm và di truyềnSửa đổi

Các cơ chế đúng chuẩn của kĩ năng di truyền qua sinh sản và nguồn gốc của những tính trạng mới khi này vẫn còn đấy là một một bí hiểm. Đáp ứng số lượng giới hạn đó, Darwin đã tiếp tục tăng trưởng một lý thuyết có tính trong thời điểm tạm thời là giả thuyết mầm (pangenesis, hay giả thuyết pangen).[50] Năm 1865 Gregor Mendel đã chỉ ra những tính trạng được di truyền theo một cách hoàn toàn có thể tiên đoán được thông qua sự phân loại và phân ly độc lập những yếu tố (về sau được gọi là gen). Các định luật di truyền Mendel về sau đã thế chỗ hầu hết giả thuyết mầm của Darwin.[51] August Weismann đã tiến một bước quan trọng khi phân biệt những tế bào sinh sản (trứng, tinh trùng) với tế bào sinh dưỡng, và vạch ra rằng di truyền chỉ xẩy ra trong những tế bào sinh sản mà thôi. Hugo de Vries liên hệ giả thuyết mầm của Darwin với việc phân biệt sinh sản/sinh dưỡng của Weismann và đề xuất kiến nghị rằng những mầm sống (pangen) của Darwin triệu tập trong nhân tế bào và khi biểu lộ chúng hoàn toàn có thể di tán vào tế bào chất để thay đổi cấu trúc tế bào. De Vries cũng là một trong những nhà nghiên cứu và phân tích truyền bá rộng tự do khu công trình xây dựng của Mendel, tin rằng những tính trạng của Mendel tương ứng với việc chuyển dời những biến dị di truyền thông qua tế bào sinh sản.[52] Để lý giải cách những biến thể mới phát sinh, De Vries tăng trưởng một lý thuyết đột biến dẫn đến việc chia rẽ đương thời Một trong những người dân đồng ý tiến hóa Darwin và những nhà sinh trắc học đống ý với De Vries.[36][53][54] Vào trong năm của thập niên 1930, những nhà tiên phong trong nghành nghề di truyền học dân số, như J.B.S. Haldane, Sewall Wright và Ronald Fisher đã xây dựng nền tảng về tiến hóa đi theo triết lý của thống kê mạnh. Những xích míc giữa thuyết Darwin, đột biến di truyền và di truyền Mendel nhờ này được hòa giải.[55]

Thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đạiSửa đổi

Bài rõ ràng: Thuyết tiến hoá tổng hợp

Trong những thập niên 1920 và 1930 có một sự phối hợp thuyết tinh lọc tự nhiên của Darwin, lý thuyết đột biến và di truyền Mendel cùng thành tựu di truyền học quần thể vào một trong những lý thuyết thống nhất đã tạo nên nên thuyết tiến hoá tổng hợp tân tiến và vận dụng chung nó cho toàn bộ những nhánh của sinh học. Học thuyết tiến hoá tổng hợp tân tiến này đã lý giải những quy mô quan sát những loài trong những quần thể, thông qua những hóa thạch trung gian trong cổ sinh vật học, và cả những cơ chế phức tạp của tế bào trong sinh học tăng trưởng.[36][56] Việc James D. Watson và Francis Crick với việc góp phần của Rosalind Franklin công bố cấu trúc DNA năm 1953 đã chứng tỏ cơ sở vật lý cho di truyền.[57] Sinh học phân tử đã tiếp tục tăng cường hiểu biết của con người về mối liên hệ giữa kiểu gen và kiểu hình. Các tiến bộ đã và đang đạt được trong phân loại học phát sinh loài hay việc sơ đồ hóa chuyển dời tính trạng thành một khuôn khổ so sánh và hoàn toàn có thể kiểm tra thông qua sự ấn hành và sử dụng những cây tiến hóa.[58][59] Năm 1973, nhà sinh vật học tiến hóa Theodosius Dobzhansky viết rằng “không gì trong sinh học có ý nghĩa nếu không được xem xét dưới ánh sáng của tiến hóa”, chính bới nó đã rọi sáng những quan hệ của những thứ tưởng chừng là những sự kiện rời rạc trong lịch sử tự nhiên vào một trong những tập hợp tri thức diễn giải mạch lạc hoàn toàn có thể mô tả và tiên đoán nhiều sự kiện hoàn toàn có thể quan sát được về sự việc sống trên hành tinh này.[60]

Sự tổng hợp hơn thế nữaSửa đổi

Kể từ đó, thuyết tiến hoá tổng hợp đã mở rộng hơn thế nữa để lý giải những hiện tượng kỳ lạ sinh học trải trên mọi cấp bậc trong tổ chức triển khai sinh học, từ gen tới loài. Một trong những sự mở rộng này được biết tới là sinh học tăng trưởng tiến hóa, còn được gọi thân thiện là “eco-evo-devo” (viết tắt của “ecology” (sinh thái xanh), “evolution” (tiến hóa) và “development”(tăng trưởng), nhấn mạnh yếu tố rằng bằng phương pháp nào mà sự biến hóa xẩy ra Một trong những thế hệ (tiến hóa) hoàn toàn có thể tác động lên quy mô của yếu tố biến hóa bên trong khung hình của từng thành viên sống (sự tăng trưởng).[61][62][63] Kể từ thế kỷ 21, nhờ có ánh sáng của những phát hiện mới gần đây, vài nhà sinh học đã tranh luận về thuyết tiến hóa tổng hợp tân tiến mở rộng, mà sẽ gồm có kết quả của những phương thức di truyền không tùy từng gen, như thể di truyền học biểu sinh, ảnh hưởng từ trải nghiệm của mẹ, di truyền sinh thái xanh học, thuyết di truyền kép, kĩ năng tiến hóa.[64][65]

Di truyềnSửa đổi

Xem thêm thông tin: Giới thiệu về di truyền học, Di truyền học, Di truyền, và Quy tắc chuẩn của phản ứng

Cấu trúc DNA. Nucleobase nằm ở vị trí TT, xung quanh bởi những chuỗi đường-phosphat trong dạng một chuỗi xoắn kép.

Tiến hóa trong sinh vật xẩy ra thông qua những thay đổi trong những tính trạng – những điểm lưu ý riêng của một sinh vật. Chẳng hạn, ở con người, màu mắt là một đặc tính di truyền và một thành viên hoàn toàn có thể thừa kế “tính trạng mắt nâu” từ bố hoặc mẹ[66] Các tính trạng được những gen trấn áp và tập hợp khá đầy đủ những gen trong một khung hình sống được gọi là kiểu gen của nó.[67]

Mặt khác, tập hợp khá đầy đủ những điểm lưu ý quan sát được làm ra cấu trúc và hành vi của một khung hình sống được gọi là kiểu hình của nó. Những điểm lưu ý này tới từ sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên[68] Kết quả là, nhiều khía cạnh của kiểu hình một sinh vật không được truyền lại. Chẳng hạn, làn da rám nắng tới từ tương tác giữa kiểu gen của một người và ánh sáng mặt trời; do đó, sự rám nắng này sẽ không còn được truyền cho con cháu của tớ. Tuy nhiên, vài người hoàn toàn có thể rám thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn những người dân khác, đó là vì sự khác lạ trong kiểu gen của tớ; một ví dụ nổi trội là những người dân thừa kế tính trạng bạch tạng, người không hề rám chút nào và rất nhạy cảm với nắng gắt.[69]

Các đặc tính di truyền truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua DNA, một phân tử mã hóa thông tin di truyền.[67] DNA là một phân tử polymer sinh học dài, cấu trúc từ bốn cty cơ bản (gọi là nucleotide). Chuỗi những nucleotide dọc theo một phân tử DNA riêng rẽ đặc trưng cho thông tin di truyền, Theo phong cách tương tự như chuỗi những ký tự ghi lại một câu. Trước khi một tế bào phân loại, DNA được sao chép, do đó mỗi một (trong hai) tế bào sinh ra sẽ thừa kế chuỗi DNA đó. Các phần của một phân tử DNA đặc trưng cho một cty hiệu suất cao riêng lẻ được gọi là gen, những gen rất khác nhau có những chuỗi nucleotide rất khác nhau. Bên trong những tế bào, những đoạn DNA dài tạo ra những cấu trúc đặc gọi là nhiễm sắc thể. Vị trí riêng của một chuỗi DNA trong một nhiễm sắc thể được gọi là quỹ đạo (locus). Nếu một chuỗi DNA ở một locus rất khác nhau Một trong những thành viên, những dạng rất khác nhau của chuỗi này được gọi là alen. Các chuỗi DNA hoàn toàn có thể thay đổi thông qua những đột biến, sinh ra những alen mới. Nếu một sự đột biến xẩy ra trong một gen, alen mới sẽ ảnh hưởng tới điểm lưu ý mà gen đó đảm nhiệm, thay đổi kiểu hình của sinh vật.[70] Tuy nhiên, trong lúc sự tương ứng đơn thuần và giản dị này giữa alen và một tính trạng thể hiện trong một số trong những trường hợp, hầu hết những tính trạng phức tạp hơn và được điều khiển và tinh chỉnh bởi Lô-cut tính trạng số lượng (nhiều gen tương tác với nhau).[71][72]

Những phát hiện mới gần đây đã xác nhận những ví dụ quan trọng của những biến hóa hoàn toàn có thể di truyền không thể lý giải bằng sự thay đổi riêng với chuỗi những nucleotid trong DNA. Những hiện tượng kỳ lạ này được xếp vào những khối mạng lưới hệ thống di truyền ngoài gen (epigenetic).[73] Sự metyl hóa DNA tạo chất nhiễm sắc (chromatin), những vòng trao đổi chất tự duy trì, tắt gen bằng can thiệp RNA và tương thích ba chiều những protein (như Thể đạm độc) là những nghành mà những khối mạng lưới hệ thống di truyền ngoài gen đã được mày mò ở tại mức độ sinh vật.[74][75] Các nhà sinh vật học tăng trưởng đề xuất kiến nghị rằng những tương tác phức tạp trong mạng lưới di truyền và link Một trong những tế bào hoàn toàn có thể dẫn đến những biến dị hoàn toàn có thể ẩn chứa vài cơ chế trong sự tạo link thần kinh trong quy trình tăng trưởng và sự quy tụ tiến hóa mặc kệ những biến hóa trung gian.[76] Khả năng di truyền cũng xuất hiện ở những quy mô to nhiều hơn thế nữa. Chẳng hạn, sự kế tục về sinh thái xanh qua những quy trình biến cải môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên của sinh vật được xác lập thông qua những hoạt động và sinh hoạt giải trí thường xuyên và lặp lại của những sinh vật trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên của chúng. Điều này tạo ra một di sản những tác động làm thay đổi và phản hồi trong quy luật tinh lọc của những thế hệ tiếp theo đó. Các thế hệ con cháu thừa kế gen cộng với những đặc trưng môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên tạo ra bởi những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt sinh thái xanh của tổ tiên chúng.[77] Những ví dụ khác của kĩ năng di truyền trong tiến hóa không phải dưới sự trấn áp trực tiếp của gen gồm có sự thừa kế những điểm lưu ý văn hóa truyền thống và di truyền nội cộng sinh (symbiogenesis).[78][79]

Biến dịSửa đổi

Biston betularia (bướm bạch dương) trắng đốm đen.Biston betularia (bướm bạch dương) đen tuyền qua hoá đen công nghiệp.

Bài rõ ràng: Biến dị di truyền

Xem thêm thông tin: Đa dạng di truyền và Di truyền học quần thể

Kiểu hình của một thành viên sinh vật là kết quả của toàn bộ kiểu gen và ảnh hưởng của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên mà nó sống. Một phần hầu hết của biến dị trong những kiểu hình ở một quần thể là vì sự khác lạ Một trong những kiểu gen của chúng.[72] Thuyết tiến hoá tổng hợp tân tiến định nghĩa tiến hóa như sự thay đổi theo thời hạn sự biến dị di truyền này. Tần số của một alen rõ ràng sẽ trở nên hiện hữu nhiều hơn nữa hay kém đi so với những dạng khác của gen đó trong quy trình này. Biến dị biến mất khi một alen mới đạt tới điểm tới hạn – là lúc hoặc biến mất khỏi quần thể hoặc thay thế hoàn toàn alen gốc.[80]

Chọn lọc tự nhiên chỉ gây ra tiến hóa khi có đủ biến dị di truyền trong một quần thể. Trước mày mò của Mendel về di truyền, một giả thiết từng phổ cập là yếu tố di truyền trộn lẫn. Nhưng với di truyền trộn lẫn, biến dị di truyền sẽ bị mất đi nhanh gọn, làm cho tiến hóa bằng tinh lọc tự nhiên trở thành phi lý. Nguyên lý Hardy-Weinberg phục vụ giải pháp cho cách biến dị duy trì trong quần thể với di truyền Mendel. Theo đó, tần số của những alen (biến dị trong một gen) sẽ không còn đổi nếu vắng mặt sự tinh lọc, đột biến, di trú và dịch chuyển di truyền.[81]

Những biến dị tới từ đột biến trong vật chất di truyền, sự trộn lại những gen thông qua sinh sản hữu tính và sự di trú Một trong những quần thể (dòng gen). Mặc dù những biến dị mới xuất hiện liên tục thông qua đột biến và dòng gen, hầu hết bộ gen của một loài là giống hệt ở mọi thành viên của loài đó.[82] Tuy nhiên, trong cả những sự khác lạ tương đối nhỏ trong kiểu gen hoàn toàn có thể dẫn đến những khác lạ quan trọng trong kiểu hình: ví dụ điển hình, tinh tinh và người rất khác nhau chỉ ở tại mức 5% bộ gen.[83]

Đột biếnSửa đổi

Bài rõ ràng: Đột biến sinh học

Sao chép lặp lại một phần nhiễm sắc thể.

Đột biến là những thay đổi trong chuỗi DNA của một tế bào. Khi đột biến xẩy ra, nó hoàn toàn có thể không ảnh hưởng gì, làm thay đổi RNA hay protein do gen quy định, hoặc ngăn cản gen đó hoạt động và sinh hoạt giải trí. Dựa trên những nghiên cứu và phân tích về loài ruồi Drosophila melanogaster, với mức chừng 70% những đột biến này là có những tác động xấu đi, số còn sót lại trung tính hoặc có lợi không nhiều nếu không muốn nói là rất ít, người ta đã đề xuất kiến nghị rằng nếu một sự đột biến thay đổi một protein sinh ra bởi một gen, điều này gần như thể chắc như đinh là có hại và được duy trì trong quần thể bởi tiến hóa hồi quy (recurrent evolution).[84]

Sự đột biến hoàn toàn có thể liên quan tới những đoạn dài của nhiễm sắc thể trở nên bị lặp lại (thông thường do sự tái tổng hợp di truyền), hoàn toàn có thể tạo ra những đoạn sao chép thừa một gen vào một trong những bộ gen.[85] Những bản sao thừa của những gen là nguồn vật tư thô chính thiết yếu cho những gen mới tiến hóa.[86] Điều này quan trọng chính bới thực tiễn hầu hết những gen mới tiến hóa trong một họ gen từ những gen tồn tại từ trước có chung nguồn gốc.[87] Chẳng hạn, mắt người tiêu dùng bốn gen để tạo ra những cấu trúc cảm nhận ánh sáng: ba cho quan sát sắc tố và một cho quan sát ban đêm; cả bốn gen này đều bắt nguồn từ một gen gốc duy nhất.[88]

Các gen mới hoàn toàn có thể sinh ra từ một gen gốc khi bản sao lặp bị đột biến và tìm lấy một hiệu suất cao mới. Quá trình này thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn khi một gen đã được sao lặp chính bới nó sẽ tăng tính dư thừa của khối mạng lưới hệ thống; một gen trong cặp hoàn toàn có thể tìm lấy một hiệu suất cao mới trong lúc bản sao còn sót lại tiếp tục thực thi hiệu suất cao gốc.[89][90] Những loại đột biến khác thậm chí còn hoàn toàn có thể tạo ra những gen hoàn toàn mới từ những DNA không được mã hóa từ trước.[91][92]

Việc tạo ra những gen mới cũng hoàn toàn có thể liên quan tới những phần nhỏ trong một vài gen bị sao lặp, những đoạn này tiếp theo đó tái phối hợp để tạo ra những tổng hợp mới với những hiệu suất cao mới.[93][94] Khi những gen mới được lắp ghép từ việc trộn những phần có sẵn, những miền protein đóng vai trò như những đơn nguyên với những hiệu suất cao đơn thuần và giản dị, độc lập, hoàn toàn có thể kết phù thích hợp với nhau để tạo ra những tổng hợp mới với những hiệu suất cao mới phức tạp.[95] Chẳng hạn, polyketide synthase là những enzyme kích thước lớn tạo ra những chất kháng sinh; chúng cấu thành từ tới một trăm miền độc lập mà mỗi miền xúc tác một bước trong quy trình tồng thể, như thể một khâu trong một dây chuyền sản xuất lắp ráp.[96]

Giao phối và tái tổ hợpSửa đổi

Xem thêm thông tin: Sinh sản hữu tính, Tái tổng hợp di truyền, và Tiến hóa sinh sản hữu tính

Trong một sinh vật vô tính, những gen được truyền lại lẫn nhau, hay “link” với nhau, và chúng không thể trộn với gen của những sinh vật khác trong quy trình sinh sản. Trái lại, sự giao phối Một trong những sinh vật hữu tính tạo ra sự trộn lẫn những nhiễm sắc thể của bố mẹ qua một sự phân li độc lập. Trong một quy trình liên quan gọi là tái tổng hợp tương đương, những sinh vật hữu tính trao đổi DNA giữa hai nhiễm sắc thể tương ứng.[97] Tái tổng hợp và phân li không thay đổi tần số alen, nhưng thay vào đó thay đổi những alen nào link với alen khác, sinh ra con cháu với những tổng hợp alen mới.[98] Giao phối thường tăng cường biến dị di truyền và hoàn toàn có thể tăng vận tốc tiến hóa.[99][100]

Sơ đồ này minh họa Phí tổn gấp hai tới từ giao phối. Nếu mỗi thành viên sinh ra cùng số con (hai), (a) Quần thể sinh sản hữu tính không thay đổi kích thước qua những thế hệ, trong lúc (b) Quần thể sinh sản vô tính tăng gấp hai số lượng qua những thế hệ.

Phí tổn gấp hai tới từ giao phối (the two-fold cost of sex) lần thứ nhất được đề cập bởi John Maynard Smith.[101] Phí tổn thứ nhất là ở những loài lưỡng hình giới tính, chỉ một trong hai giới hoàn toàn có thể sinh con (phí tổn này sẽ không còn vận dụng cho những loài lưỡng tính, in như hầu hết những loài thực vật và nhiều động vật hoang dã không xương sống). Phí tổn thứ hai là bất kỳ thành viên sinh sản hữu tính nào chỉ hoàn toàn có thể truyền 50% gen của nó cho bất kỳ người con nào, thậm chí còn ít được truyền lại ở mỗi thế kỷ mới qua đi.[102] Tuy nhiên, sinh sản hữu tính là phương thức sinh sản phổ cập hơn giữa sinh vật nhân chuẩn và đa bào. Giả thuyết Nữ hoàng Đỏ đã được sử dụng để lý giải vai trò của sinh sản hữu tính như thể một phương thức để được cho phép tiến hóa và thích nghi liên tục để phục vụ với việc hợp tác với những loài khác trong một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên luôn thay đổi.[102][103][104][105]

Dòng genSửa đổi

Xem thêm thông tin: Dòng gen

Dòng gen là yếu tố hoán đổi những gen Một trong những quần thể và Một trong những loài.[106] Do đó nó hoàn toàn có thể là một nguồn biến dị mới mẻ riêng với một quần thể hay một loài. Dòng gen hoàn toàn có thể do sự di tán của những thành viên Một trong những quần thể riêng không liên quan gì đến nhau nhau của một loài gây ra, như thể sự di tán của chuột Một trong những quần thể trong đất liền và bờ biển, hay dịch chuyển của phấn hoa giữa quần thể cỏ nhạy cảm với sắt kẽm kim loại nặng và quần thể cỏ chống chịu được.

Sự chuyển gen Một trong những loài gồm có sự hình thành những loài lai và sự chuyển gen ngang. Chuyển gen ngang là yếu tố truyền vật chất di truyền từ một sinh vật này sang một sinh vật khác mà không phải con của nó; điều này phổ cập nhất ở giới vi trùng.[107] Trong y học, điều này góp phần vào sự Viral kĩ năng kháng chất kháng sinh, bởi khi một vi trùng đã có được những gen kháng thuốc nó hoàn toàn có thể nhanh gọn truyền kĩ năng này cho những loài khác.[108] Người ta đã quan sát thấy sự chuyển gen ngang từ vi trùng sang những sinh vật nhân chuẩn như nấm men Saccharomyces cerevisiae và bọ trên cây đậu adzuki Callosobruchus chinensis.[109][110] Một ví dụ về sự việc Viral quy mô to nhiều hơn là luân trùng nhân chuẩn Belloidea, chúng nhận thật nhiều gen từ vi trùng, nấm và thực vật.[111] Các virus cũng hoàn toàn có thể mang DNA Một trong những sinh vật, được cho phép Viral gen trong cả Một trong những vực sinh vật.[112]

Sự chuyển gen quy mô lớn cũng xẩy ra Một trong những tổ tiên của những tế bào nhân chuẩn và vi trùng, trong sự hình thành lục lạp và ti thể. Cũng hoàn toàn có thể là chính những sinh vật nhân chuẩn này bắt nguồn từ sự Viral gen ngang giữa vi trùng và vi trùng cổ.[113]

Cơ chế tiến hóaSửa đổi

Đột biến kèm theo tinh lọc tự nhiên, sinh ra một quần thể với màu tối hơn.

Từ quan điểm của thuyết tân Darwin, tiến hóa xẩy ra khi có những thay đổi trong tần số alen trong một quần thể sinh vật giao phối.[81] Chẳng hạn, alen quy định màu đen trong một quần thể bướm trở nên phổ cập hơn. Các cơ chế hoàn toàn có thể dẫn tới sự thay đổi tần số alen gồm có tinh lọc tự nhiên, dịch chuyển di truyền, trung chuyển di truyền, đột biến và dòng gen.

Chọn lọc tự nhiênSửa đổi

Bài rõ ràng: Chọn lọc tự nhiên

Xem thêm thông tin: Chọn lọc giới tính

Tiến hóa bằng phương thức tinh lọc tự nhiên là quy trình mà nhờ nó những đặc tính di truyền tăng cường kĩ năng sinh sản trở nên phổ cập hơn trong những thế hệ tiếp theo của một quần thể. Nó thường được gọi là một cơ chế “tự thân hiển nhiên” chính bới nó là thiết yếu để lý giải ba thực kiện đơn thuần và giản dị:[9]

Số con non được sinh ra nhiều hơn nữa số hoàn toàn có thể sống sót và những Đk này làm phát sinh cuộc đối đầu đối đầu Một trong những sinh vật để sống sót và sinh sôi. Hậu quả là, những sinh vật nào có những tính trạng đem cho chúng ưu thế so với đối thủ cạnh tranh cạnh tranh của chúng sẽ truyền lại những tính trạng có lợi này cho con cháu, trong lúc nhũng tính trạng không tạo ra lợi thế không được truyền cho thế hệ tiếp theo đó.[114] Sự thích nghi có mục tiêu (teleonomy) này là những đặc tính nhờ có quy trình tinh lọc tự nhiên tạo ra và duy trì tính trạng mà dường như mang tính chất chất thích nghi cho những hiệu suất cao mà chúng biểu lộ. Kết quả của yếu tố tinh lọc này gồm có giao phối lựa chọn[115] Kết quả của yếu tố tinh lọc gồm có giao phối không ngẫu nhiên[116] và trung chuyển di truyền.

Khái niệm TT của tinh lọc tự nhiên là giá trị thích nghi của một sinh vật.[117] Giá trị thích nghi được đo bằng kĩ năng sống sót và sinh sản của một sinh vật, thứ xác lập quy mô phần góp phần di truyền của nó cho thế hệ sau.[117] Tuy nhiên, giá trị thích nghi không trùng với tổng số những con non: thay vào đó giá trị thích nghi được biểu thị bằng tỉ lệ thế hệ sau mang gen của một sinh vật.[118] Nói cách khác, nếu một sinh vật hoàn toàn có thể sống sót thành công xuất sắc và sinh sôi nhanh gọn, nhưng nếu con của nó đều quá nhỏ và yếu để sống sót, sinh vật này sẽ ít góp phần di truyền cho những thế hệ tương lai và do đó có mức giá trị thích nghi thấp.[117]

Nếu một alen tăng cường giá trị thích nghi nhiều hơn nữa những alen khác của gen đó, thì qua mỗi thế hệ alen này sẽ trở nên phổ cập hơn trong quần thể. Những tính trạng này được gọi là “tinh lọc đồng ý”. Một số biểu lộ về tính chất trạng tăng cường thích nghi là yếu tố sống sót được cải tổ và mức độ mắn đẻ được tăng cường. Trái lại, mức độ thích nghi thấp hơn gây ra bởi một alen có hại hoặc ít có lợi sẽ làm cho alen này trở nên hiếm hơn – chúng được gọi là “tinh lọc phủ nhận”.[119] Quan trọng là, mức độ thích hợp của một alen không phải là một đặc trưng cố định và thắt chặt; nếu môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên thay đổi, một tính trạng trước kia trung tính hoặc thậm chí còn có hại lại trở nên có lợi và một số trong những tính trạng từng có lợi nay trở nên có hại.[70] Tuy nhiên, trong cả nếu khunh hướng tinh lọc không hòn đảo ngược Theo phong cách này, những tính trạng đã biết thành mất trong quá khứ hoàn toàn có thể không tái tiến hóa theo một cách y hệt (nội dung Định luật Dollo).[120][121] Tuy nhiên, việc tái kích hoạt những gen không hoạt động và sinh hoạt giải trí, miễn là chúng chưa bị loại khỏi bộ gen và chỉ bị ức chế trong hàng trăm thế hệ, hoàn toàn có thể dẫn đến việc xuất hiện lại những tính trạng được cho là bị mất như chân sau của cá heo, răng ở gà, cánh ở những loài không cánh như bọ que, đuôi và núm vú tương hỗ update ở người, vv [122] “Sự thoái bộ” như vậy được gọi là lại tổ.

Những biểu đồ này mô tả nhiều chủng loại tinh lọc di truyền rất khác nhau. Trên mỗi biểu đồ, trục x là loại tính trạng và trục y là số lượng sinh vật. Nhóm A là quần thể ban đầu và nhóm B là quần thể sau khi tinh lọc.
· Biểu đồ 1 hiển thị tinh lọc khuynh hướng, trong số đó kiểu hình một cực được ưa thích.
· Biểu đồ 2 mô tả tinh lọc ổn định, trong số đó kiểu hình trung gian rất được quan tâm hơn những kiểu phân cực.
· Biểu đồ 3 hiển thị tinh lọc phân hóa, trong số đó những kiểu hình phân cực rất được quan tâm hơn những kiểu trung gian.

Quá trình tinh lọc tự nhiên trong một quần thể riêng với một tính trạng hoàn toàn có thể thay đổi qua nhiều giá trị rất khác nhau, như độ cao, hoàn toàn có thể phân làm ba loại hay ba hình thức. Thứ nhất là tinh lọc khuynh hướng, đó là một sự chuyển dời giá trị trung bình của tính trạng qua thời hạn – ví dụ điển hình, những sinh vật từ từ trở nên cao thêm.[123] Thứ hai là tinh lọc đột phá, một sự tinh lọc riêng với những giá trị tính trạng cực đoan và thường dẫn tới việc hai giá trị trái chiều nhau trở nên phổ cập hơn, trong lúc giá trị trung bình bị vô hiệu. Điều này sẽ nghĩa là lúc những thành viên lùn hoặc cao có lợi thế, chứ không phải những thành viên có độ cao trung bình. Cuối cùng, tinh lọc ổn định là tinh lọc chống lại những giá trị cực đoan ở cả hai phía, dẫn tới sự suy giảm phương sai quanh giá trị trung bình cũng như giảm phong phú sinh học.[114][124] Trong trường hợp độ cao điều này nghĩa là những thành viên sẽ từ từ có độ cao xấp xỉ nhau.

Một trường hợp đặc biệt quan trọng của tinh lọc tự nhiên là tinh lọc giới tính, tức sự tinh lọc riêng với bất kì tính trạng nào tăng cường thành công xuất sắc trong việc kết đôi bằng phương pháp tăng sự mê hoặc của một sinh vật riêng với những bạn tình tiềm năng.[125] Các tính trạng tiến hóa thông qua tinh lọc giới tính là đặc biệt quan trọng nổi trội ở con đực của một số trong những loài, tuy nhiên những tính trạng như gạc sừng lớn, những tiếng gọi bạn tình hay sắc tố rực rỡ cũng tiếp tục thu hút những kẻ săn mồi, do đó rình rập đe dọa thời cơ sống sót của những thành viên con đực đó.[126][127] Bất lợi về sống sót này được cân đối lại bởi thành công xuất sắc về sinh sản cao hơn ở những tính trạng tinh lọc giới tính, khó đóng giả này.[128]

Chọn lọc tự nhiên làm cho tự nhiên hầu như trở thành một phép đo Từ đó những thành viên và tính trạng của thành viên là ít hay nhiều kĩ năng sống sót. “Tự nhiên” theo nghĩa này là chỉ một hệ sinh thái xanh, tức là một khối mạng lưới hệ thống trong số đó những sinh vật tương tác với mọi yếu tố khác, vô sinh cũng như hữu sinh, trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên cục bộ của chúng. Eugene Odum, một trong những người dân sáng lập nên sinh thái xanh học, định nghĩa hệ sinh thái xanh là “bất kỳ cty nào gồm có toàn bộ những sinh vật… trong một diện tích s quy hoạnh cho trước tương tác với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên vật lý làm cho một dòng nguồn tích điện dẫn tới cấu trúc dinh dưỡng được xác lập rõ ràng, phong phú hữu sinh và vòng tuần hoàn vật chất (nghĩa là: sự trao đổi vật chất Một trong những khung hình sống và những yếu tố vô sinh) bên trong khối mạng lưới hệ thống”[129] Mỗi quần thể trong một hệ sinh thái xanh chiếm một khoảng chừng trống gian cư trú riêng không liên quan gì đến nhau với những một quan hệ riêng không liên quan gì đến nhau với những phần khác của khối mạng lưới hệ thống. Các quan hệ này liên quan tới lịch sử sự sống của sinh vật, vị trí của nó trong chuỗi thức ăn và phạm vi địa lý của nó. Cách hiểu theo nghĩa rộng này về tự nhiên được cho phép những nhà khoa học phác họa những yếu tố rõ ràng cùng nhau hình thành nên tinh lọc tự nhiên.

Chọn lọc tự nhiên hoàn toàn có thể vận hành ở những mức độ tổ chức triển khai sinh học rất khác nhau, như gen, tế bào, thành viên sinh vật, nhóm sinh vật và loài.[130][131][132] Chọn lọc hoàn toàn có thể xẩy ra ở nhiều mức độ đồng thời.[133] Một ví dụ của tinh lọc xẩy ra của tinh lọc xẩy ra dưới Lever thành viên sinh vật là những gen gọi là transposon, chúng hoàn toàn có thể sao chép và Viral trong toàn bộ kiểu gen.[134] Sự tinh lọc ở tại mức độ cao hơn thành viên, như tinh lọc nhóm, hoàn toàn có thể được cho phép tiến hóa sự hợp tác, mà mục dưới sẽ bàn tới.[135]

Đột biến chênh lệchSửa đổi

Bên cạnh việc là một nguồn quan trọng của biến dị, đột biến cũng đóng vai trò là một cơ chế tiến hóa khi có những xác suất rất khác nhau ở tại mức độ phân tử cho những đột biến rất khác nhau xẩy ra, một quy trình được gọi là chênh lệch đột biến (mutation bias).[136] Nếu hai kiểu gen, ví dụ điển hình một với nucleotid G và một với nucleotid A ở cùng một vị trí, có cùng giá trị thích nghi, nhưng đột biến từ G thành A xẩy ra thường xuyên hơn từ A thành G, thì kiểu gen với nucleotid A sẽ có được Xu thế tiến hóa.[137] Những chênh lệch đột biến chèm thêm và mất đi trong những cty phân loại rất khác nhau hoàn toàn có thể dẫn đến việc tiến hóa trong những kích thước bộ gen rất khác nhau.[138][139] Sự chênh lệch về tăng trưởng hoặc đột biến cũng quan sát thấy trong tiến hóa về hình thái.[140][141] Chẳng hạn, dựa theo hiệu ứng Baldwin, tùy từng phong cách gen, đột biến về sau hoàn toàn có thể gây ra sự giống hệt di truyền của những tính trạng trước đó do môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên gây ra.[142][143][144]

Các hiệu ứng chênh lệch đột biến xếp chót so với những quy trình khác. Nếu tinh lọc khuyến khích một trong hai loại đột biến, nhưng không còn quyền lợi phụ nào riêng với việc có cả hai, thì đột biến sẽ xẩy ra thường xuyên nhất là cái mà hầu như trở thành cố định và thắt chặt trong một quần thể.[145][146] Những đột biến dẫn đến mất hiệu suất cao của một gen phổ cập hơn nhiều những đột biến tạo ra một gen mới, hoạt động và sinh hoạt giải trí khá đầy đủ. Hầu hết đột biến mất hiệu suất cao bị tinh lọc phủ nhận. Nhưng khi sự tinh lọc yếu ớt, những chênh lệch đột biến dẫn tới mất hiệu suất cao hoàn toàn có thể ảnh hướng tới tiến hóa.[147] Chẳng hạn, những chất sắc tố không hề tồn tại ích khi động vật hoang dã sống trong những hang động tối tăm, và có Xu thế mất đi.[148] Loại mất hiệu suất cao này hoàn toàn có thể xẩy ra do chênh lệch di truyền và/hoặc bởi hiệu suất cao đó có một chiếc giá (nghĩa là một tính trạng tốt khác bị ngưng trệ do nó), và khi quyền lợi của hiệu suất cao ấy không hề, tinh lọc tự nhiên sẽ làm nó biến mất. Sự mất kĩ năng hình thành bào tử ở loài vi trùng Bacillus subtilis trong quy trình tiến hóa trong phòng thí nghiệm được cho là vì đột biến chênh lệch tạo ra hơn là yếu tố tinh lọc tự nhiên chống lại sự trả giá của việc duy trì kĩ năng hình thành bào tử vốn có.[149] Khi không còn sự tinh lọc mất hiệu suất cao nào, vận tốc mà tinh lọc tiến hóa phụ thuộc nhiều vào vận tốc đột biến hơn là trong kích thước quần thể hiệu dụng của nó,[150] đã cho toàn bộ chúng ta biết rằng nó được dẫn dắt bởi chênh lệch đột biến hơn là dịch chuyển di truyền. Ở những sinh vật ký sinh, đột biến chênh lệch dẫn đến áp lực đè nén tinh lọc như đã thấy ở Ehrlichia. Đột biến thiên về những biến thể kháng nguyên trong protein màng ngoài.

Trôi dạt di truyềnSửa đổi

Xem thêm thông tin: Trôi dạt di truyền và Kích thước quần thể hiệu dụng

Mô phỏng một sự trôi dạt di truyền của 20 alen không link trong những quần thể có 10 (trên) và 100 (dưới) thành viên. Trôi dạt di truyền riêng với việc ổn định tần số alen xẩy ra càng nhanh nếu quần thể càng nhỏ.

Trôi dạt di truyền (genetic drift, cũng còn gọi là yếu tố phiêu bạt gen) là yếu tố thay đổi tần số tương đối của những alen trong một quần thể, thường do yếu tố ngẫu nhiên (thiên tai, thảm hoạ tự tạo v.v) làm nhiều thành viên trong quần thể bị chết hoặc không sinh sản được, hay phải phiêu bạt do phát tán bị động.[151][152] khi những yếu tố tinh lọc khác không tác động hoặc tương đối yếu, thì tần số alen có khuynh hướng “dịch chuyển” ngẫu nhiên lên hoặc xuống theo một đường zig zag ngẫu nhiên trong đồ thị màn biểu diễn tần số của chúng xẩy ra do sai sót lấy mẫu ở những alen.[153] Sự dịch chuyển này sẽ ngừng khi alen nào đó trở nên ổn định về tần số, hoặc biến mất khỏi quẩn thể, hay bị thay thế hoàn toàn bởi alen khác. Kết quả là có alen “tốt” hoàn toàn có thể bị vô hiệu hoàn toàn hoặc ngược lại sở hữu alen “xấu” lại “như mong ước” được củng cố và tăng tần số, hoàn toàn do may rủi ngẫu nhiên. Do đó, hiện tượng kỳ lạ này hoàn toàn có thể sinh ra hai quần thể vốn cùng loài và có cấu trúc di truyền tương tự nhau lại tách biệt nhau rồi trở thành hai quần thể có tập hợp những alen rất khác nhau.[154]

Lý thuyết tiến hoá trung tính (neutral theory of molecular evolution) đề xuất kiến nghị rằng phần lớn những biến hóa tiến hóa là kết quả của yếu tố ổn định đột biến trung tính gây ra bởi trôi dạt di truyền.[155] Do đó, trong quy mô này, hầu hết những thay đổi di truyền trong quần thể là kết quả của áp lực đè nén đột biến liên tục và sự trôi dạt di truyền.[156] Dạng lý thuyết trung tính này lúc bấy giờ phần lớn đã biết thành từ bỏ, vì nó dường như không phù phù thích hợp với biến dị di truyền được quan sát trong tự nhiên.[157][158] Tuy nhiên, một phiên bản mới và được ủng hộ hơn của quy mô này là lý thuyết tiến hoá gần trung tính (nearly neutral theory of molecular evolution), trong số đó một đột biến sẽ có được hiệu suất cao trung tính trong một quần thể nhỏ không nhất thiết là trung tính trong một quần thể lớn.[114] Các lý thuyết thay thế khác đề xuất kiến nghị rằng sự trôi dạt di truyền bị lấn át bởi những tác nhân ngẫu nhiên khác trong quy trình tiến hóa, ví như trung chuyển di truyền (genetic hitchhiking), còn được gọi là phác thảo di truyền (genetic draft).[153][159][160]

Thời gian cho một alen trung tính trở nên ổn định do dịch chuyển di truyền tùy từng kích thước quần thể, sự ổn định xẩy ra càng nhanh nếu quần thể càng nhỏ.[161] Số thành viên trong một quần thể không còn tính chủ chốt, mà quan trọng là một đại lượng được gọi là kích thước quần thể hiệu dụng (effective population size).[162] Một quần thể hiệu dụng thường nhỏ hơn toàn quần thể chính bới nó liên quan tới những yếu tố như mức độ giao phối cận huyết và quy trình trong vòng đời mà quần thể là nhỏ nhất.[162] Kích thước quần thể hiệu dụng hoàn toàn có thể rất khác nhau riêng với mọi gen trong cùng một quần thể.[163]

Việc nhìn nhận mức độ quan trọng tương đối của tinh lọc và những quy trình trung tính khác thường khá trở ngại vất vả, gồm có cả trôi dạt di truyền.[164] Mức độ quan trọng so sánh của những tác nhân có hoặc không còn tính thích nghi trong việc dẫn dắt sự thay đổi có tính tiến hóa là một nghành hiện giờ đang rất được nghiên cứu và phân tích.[165]

Trung chuyển di truyềnSửa đổi

Xem thêm thông tin: Trung chuyển di truyền, Hiệu ứng HillRobertson, và Sự quét tinh lọc

Sự tái tổng hợp được cho phép những alen trên cùng một chuỗi DNA trở nên tách biệt nhau. Tuy nhiên, vận tốc tái tổng hợp thấp (xấp xỉ hai sự kiện mỗi nhiễm sắc thể trong một thế hệ). Kết quả là, những gen gần nhau trong một nhiễm sắc thể hoàn toàn có thể không luôn luôn trộn xa khỏi nhau và những gen gần nhau có khuynh hướng được di truyền cùng nhau, một hiện tượng kỳ lạ gọi là link gen.[166] Khuynh phía này được xác lập bằng phương pháp tìm hiểu mức độ thường xuyên mà hai alen xuất hiện cùng nhau trong một nhiễm sắc thể riêng lẻ so với xác suất độc lập theo tính toán, gọi là yếu tố phi cân đối link. Tập hợp những alen thường được di truyền trong một nhóm được gọi là một haplotype. Điều này là quan trọng khi một alen trong một haplotype là đặc biệt quan trọng có lợi: tinh lọc tự nhiên hoàn toàn có thể dẫn dắt một sự quét tinh lọc (vô hiệu những biến dị một cách nhanh gọn) cũng tiếp tục khiến những alen khác trong haplotype đó trở nên phổ cập hơn trong quần thể; hiệu ứng này gọi là trung chuyển di truyền (genetic hitchhiking) hay phác thảo di truyền (genetic draft).[167] Phác thảo di truyền xẩy ra do một vài gen trung tính link về mặt di truyền với những gen khác chịu sự chon lọc hoàn toàn có thể bị một kích thước quần thể hiệu dụng thích hợp chiếm một phần.[159]

Dòng genSửa đổi

Xem thêm thông tin: Dòng gen, Lai (sinh học), và Chuyển gen ngang

Dòng gen liên quan đến việc trao đổi gen Một trong những quần thể và Một trong những loài.[106] Sự hiện hữu hay vắng mặt của dòng gen làm thay đổi một cách cơ bản tiến trình tiến hóa. Do tính phức tạp của sinh vật, bất kì hai quần thể tách biệt hoàn toàn nào về sau sẽ tiến hóa những điểm không tương thích về di truyền thông qua những quy trình trung tính, như trong quy mô Bateson-Dobzhansky-Muller, trong cả nếu cả hai quần thể cơ bản vẫn giống hệt nhau xét về sự việc thích nghi riêng với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên.

Nếu sự phân hóa di truyền Một trong những quần thể tăng trưởng, dòng gen Một trong những quần thể hoàn toàn có thể làm xuất hiện những tính trạng hay alen bất lợi trong quần thể địa phương và điều này dẫn sinh vật trong những quần thể đó tới chỗ tiến hóa những cơ chế ngăn ngừa sự giao phối với những quần thể có quan hệ xa về di truyền, ở đầu cuối làm xuất hiện của những loài mới. Do đó, sự hoán chuyển thông tin di truyền Một trong những thành viên là trọng điểm riêng với việc tăng trưởng của ý niệm loài sinh học.

Trong sự tăng trưởng của thuyết tiến hoá tổng hợp tân tiến, Sewall Wright đã tiếp tục tăng trưởng lý thuyết cân đối chuyển dời của ông với nội dung là loại gen Một trong những quần thể tách biệt một phần là một khía cạnh quan trọng của tiến hóa thích nghi.[168] Tuy nhiên, mới gần đây đã có những phê phán có trọng lượng về vai trò của lý thuyết này.[169]

Kết quảSửa đổi

Phát phương tiện đi lại Một minh chứng trực quan về sự việc tiến hóa kháng thuốc kháng sinh nhanh gọn của E. coli tăng trưởng trên một đĩa tăng nồng độ trimethoprim.[170]

Tiến hóa ảnh hưởng tới mọi khía cạnh của hình thái và hành vi của sinh vật. Nổi bật nhất là những sự thích nghi về hành vi và thể chất riêng không liên quan gì đến nhau là kết quả của tinh lọc tự nhiên. Những sự thích nghi này tăng cường giá trị thích nghi bằng những trợ giúp những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt như tìm thức ăn, lẩn tránh kẻ săn mồi hay thu hút bạn tình. Các sinh vật cũng phục vụ tiến hóa bằng việc hợp tác với nhau, thông thường bằng phương pháp giúp sức họ hàng của chúng hay tham gia vào một trong những quan hệ cộng sinh cùng có lợi. Trong dài hạn, tiến hóa sinh ra những loài mới thông qua sự phân tách những quần thể sinh vật tổ tiên thành những nhóm mới không thể hoặc không giao phối với nhau.

Những kết quả này của tiến hóa thường được phân phân thành tiến hóa lớn (hay tiến hóa vĩ mô), là tiến hóa xẩy ra ở Lever loài trở lên, như sự tuyệt chủng hay hình thành loài và tiến hóa nhỏ (hay tiến hóa vi mô) là những thay đổi tiến hóa nhỏ hơn, như biến hóa tần số alen hay sự thích nghi trong một loài hay quần thể.[171] Nhìn chung, tiến hóa lớn hoàn toàn có thể được xem như kết quả của tiến hóa nhỏ trong thời hạn dài.[172] Do đó, sự khác lạ giữa hai hình thức tiến hóa này sẽ không còn phải là cơ bản – mà đơn thuần và giản dị chỉ là thời hạn tiến hóa.[173] Tuy nhiên, trong tiến hóa lớn, những tính trạng của toàn thể loài hoàn toàn có thể quan trọng. Chẳng hạn, một lượng lớn biến dị Một trong những thành viên được cho phép một loài thích nghi nhanh với những Đk sống mới, làm giảm kĩ năng bị tuyệt chủng, trong lúc một phạm vi địa lý to lớn ngày càng tăng thời cơ hình thành loài, bằng phương pháp làm cho một phần quần thể dễ trở nên tách biệt hơn. Theo nghĩa này, tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn hoàn toàn có thể liên quan tới sự tinh lọc ở những Lever rất khác nhau – tiến hóa nhỏ vận hành ở Lever gen và thành viên, khác với tiến trình tiến hóa lớn như tinh lọc loài vận hành trên toàn thể loài và ảnh hưởng tới vận tốc hình thành và tuyệt chủng của nó.[174][175][176]

Một ý niệm sai lầm không mong muốn phổ cập là tiến hóa có một mục tiêu hay kế hoạch dài hạn nào đó; một cách thực tiễn hơn thì tiến hóa không còn mục tiêu dài hạn nào và không nhất thiết phải tạo ra những thứ phức tạp to nhiều hơn.[177][178][179] Mặc dù những loài phức tạp đã tiến hóa nên, chúng xẩy ra như một hiệu ứng phụ của số lượng sinh vật tổng thể tăng thêm và những dạng sống đơn thuần và giản dị vẫn phổ cập hơn trong sinh quyển.[180] Cụ thể là tuyệt đại hầu hết những loài là những vi sinh vật nhân sơ, tạo ra một nửa sinh khối của toàn thế giới mặc kệ kích thước nhỏ bé của chúng,[181] và chiếm hầu hết tuyệt đối trong sự phong phú sinh thái xanh Trái Đất.[182] Các sinh vật đơn thuần và giản dị do đó là dạng sống thống trị trên Trái Đất trong suốt lịch sử của nó và tiếp tục là dạng sống hầu hết cho tới ngày này, khi sự sống phức tạp chỉ dường như có vẻ như phong phú hơn chính bới chúng dễ nhận thấy hơn.[183] Thực tế, sự tiến hóa của vi sinh vật là đặc biệt quan trọng quan trọng riêng với nghiên cứu và phân tích về tiến hóa tân tiến, chính bới sự sinh sôi nhanh gọn của chúng được cho phép nghiên cứu và phân tích tiến hóa thực nghiệm và quan sát tiến hóa và thích nghi trong thời hạn thực.[184][185]

Thích nghiSửa đổi

Xem thêm thông tin: Thích nghi

Các xương tương đương ở chi của những động vật hoang dã bốn chân. Xương của những loài này còn có cùng cấu trúc cơ bản, nhưng thích nghi cho những mục tiêu rõ ràng.

Thích nghi là quy trình làm cho những sinh vật thích hợp tốt hơn với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của chúng.[186][187] Ngoài ra, thuật ngữ thích nghi hoàn toàn có thể liên hệ tới một tính trạng quan trọng cho việc sống sót của sinh vật. Chẳng hạn, răng ngựa đã tiến hóa thích nghi cho việc nhai cỏ. Người ta phân biệt hai nghĩa của từ này bằng phương pháp sử dụng sự thích nghicho quy trình tiến hóa và tính trạng thích nghi cho thành phầm (bộ phận khung hình hoặc hiệu suất cao). Thích nghi là kết quả trực tiếp của tinh lọc tự nhiên.[188] Các định nghĩa dưới đây dẫn theo Theodosius Dobzhansky, một nhà sinh học tiến hóa nhiều ảnh hưởng:

Sự thích nghi (adaptation) là quy trình tiến hóa mà nhờ đó một sinh vật hoàn toàn có thể sống trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của nó tốt hơn.[189]

Tính thích nghi (adaptedness) là trạng thái thích nghi, tức mức độ mà Từ đó sinh vật hoàn toàn có thể tồn tại và sinh sôi ít hay nhiều trong một tập hợp những Đk sống nhất định.[190]

Tính trạng thích nghi là một khía cạnh của quy mô tăng trưởng của sinh vật được cho phép hay tăng cường kĩ năng sống sót và sinh sôi của sinh vật.[191]

Sự thích nghi hoàn toàn có thể gây ra hoặc sự thu được đặc tính mới, hoặc sự mất mát một đặc tính gốc. Một ví dụ chỉ ra cả hai loại thay đổi này là thích nghi của vi trùng riêng với phép tinh lọc kháng sinh, với việc thay đổi gen gây ra sự kháng thuốc cả bằng việc sửa đổi tiềm năng của thuốc hay tăng cường hoạt động và sinh hoạt giải trí của bào quan chuyên chở đẩy thuốc ra ngoài tế bào.[192] Một ví dụ khác là vi trùng Escherichia coli tiến hóa kĩ năng sử dụng axít xitric như một chất dinh dưỡng trong quy trình tiến hóa nhiều đời trong phòng thí nghiệm,[193] hay loài Flavobacterium tiến hóa một loại enzyme mới được cho phép vi trùng này lớn lên trong những phế thải sản xuất nylon,[194][195] hoặc vi trùng trong đất Sphingobium tiến hóa một lối trao đổi chất hoàn toàn mới làm giảm sút hiệu suất cao của thuốc trừ dịch hại tổng hợp pentachlorophenol.[196][197] Một ý tưởng thú vị nhưng hiện gây tranh cãi là một vài sự thích nghi hoàn toàn có thể tăng cường kĩ năng của sinh vật sinh ra phong phú di truyền và thích nghi với tinh lọc tự nhiên (tăng kĩ năng tiến hóa).[198][199][200][201][202]

Một bộ xương cá voi tấm sừng hàm, những xương chân chèo a vàb, biến hóa thích nghi từ xương chi trước, trong lúc c chỉ ra vết tích chi sau, gợi ra một sự thích nghi chuyển từ sống trên đất liền xuống biển.[203]

Thích nghi hoàn toàn có thể xẩy ra thông qua sự thay đổi từ từ những cấu trúc có sẵn. Theo đó, những cấu trúc với những cty bên trong tương tự hoàn toàn có thể có những hiệu suất cao rất khác nhau ở những loài liên quan tới nhau. Đây là kết quả của một cấu trúc tổ tiên duy nhất đã thích nghi để hoạt động và sinh hoạt giải trí theo những cách rất khác nhau. Xương ở cánh loài dơi ví dụ điển hình, nó rất in như xương chân ở chuột nhắt hay xương tay của linh trưởng, do nguồn gốc của toàn bộ những cấu trúc này tới từ một tổ tiên động vật hoang dã có vú chung.[204] Tuy nhiên, vì toàn bộ sinh vật đều liên hệ với nhau ở một mức độ nào đó,[205] trong cả những cty dường như có ít hoặc không còn sự tương đương về cấu trúc nào, như mắt của động vật hoang dã chân khớp, mực ống và động vật hoang dã có xương sống, hay chi và cánh của động vật hoang dã chân khớp và động vật hoang dã có xương sống, hoàn toàn có thể đều tùy từng tập hợp những gen tương đương chung (Homologous genes) để trấn áp sự ghép nối và vận hành của chúng; điều này được gọi là yếu tố tương đương sâu.[206][207]

Trong quy trình tiến hóa, một vài cấu trúc hoàn toàn có thể mất đi hiệu suất cao ban đầu của nó và trở thành những cty vết tích.[208] Những cấu trúc như vậy ít hoặc không còn hiệu suất cao gì trong loài hiện tại, nhưng có một hiệu suất cao rõ ràng trong loài tổ tiên, hoặc những loài thân thiện khác. Các ví dụ gồm có những gen giả,[209] vết tích không hoạt động và sinh hoạt giải trí của mắt ở cá mù sống trong hang,[210] cánh của những loài chim không biết bay,[211] và sự hiện hữu của xương hông ở cá voi và rắn,[203] và biến dị sinh sản hữu tính ở sinh vật tới từ sinh sản vô tính.[212] Ví dụ về cơ quan vết tích ở người gồm có răng khôn,[213] xương cụt,[208] ruột thừa,[208] và những vết tích về hành vi như nổi da gà[214][215] và phản xạ nguyên thủy.[216][217][218]

Tuy nhiên, nhiều tính trạng dường như chỉ là những sự thích nghi đơn thuần và giản dị trên thực tiễn lại là những sự tiền thích nghi (exaptation): những cấu trúc vốn thích nghi cho một hiệu suất cao, nhưng ngẫu nhiên trở nên không ít hữu dụng cho hiệu suất cao nào đó khác trong quy trình.[219] Một ví dụ là loài thằn lằn châu Phi Holaspis guentheri tăng trưởng một chiếc đầu rất là bẹt để ẩn vào những kẽ nứt, như những họ hàng gần của nó. Tuy nhiên, ở loài này, cái đầu bẹt tới nỗi nó tương hỗ cho việc trượt đi từ cây này sang cây khác Tính tiền thích nghi (Exaptation).[219] Bên trong những tế bào, những cty phân tử đuôi roi vi trùng[220] và cơ quan sắp xếp protein[221] tiến hóa bằng việc thu nhận một vài protein sẵn có với những hiệu suất cao nguyên thủy rất khác nhau.[171] Một ví dụ khác là yếu tố thu nhận enzyme từ glycolysis và sự trao đổi chất dị hóa phục vụ như những protein cấu trúc gọi là thủy tinh thể ở mắt động vật hoang dã.[222][223]

Một nghành đang rất được nghiên cứu và phân tích lúc bấy giờ trong sinh học tăng trưởng tiến hóa là cơ sở tăng trưởng của thích nghi và tiền thích nghi.[224] Lĩnh vực này liên quan tới nguồn gốc và sự tiến hóa của yếu tố tăng trưởng phôi thai và cách những biến hóa trong sự tăng trưởng và những quy trình tăng trưởng sinh ra những đặc tính mới.[225] Các nghiên cứu và phân tích đã chỉ ra rằng tiến hóa hoàn toàn có thể thay đổi sự tăng trưởng để sinh ra những cấu trúc mới, như cấu trúc xương phôi thai tăng trưởng thành quai hàm trong những loài động vật hoang dã khác thay vì tạo thành một phần của tai giữa như ở động vật hoang dã có vú.[226] Cũng hoàn toàn có thể là những cấu trúc bị mất trong tiến hóa tái xuất hiện thông qua sự thay đổi trong gen tăng trưởng, như một đột biến ở gà làm cho bào thai mọc răng tương tự như những con cá sấu.[227] Ngày càng rõ là việc hầu hết sự thay đổi hình dạng sinh vật do sự thay đổi trong một tập hợp nhỏ những gen được bảo toàn.[228]

Đồng tiến hóaSửa đổi

Rắn Thamnophis sirtalis tiến hóa sự chống chịu chất độc tetrodotoxin ở những con mồi lưỡng cư của nó.

Xem thêm thông tin: Đồng tiến hóa

Tương tác Một trong những sinh vật hoàn toàn có thể sinh ra cả xích míc lẫn hợp tác. Khi tương tác xẩy ra giữa hai loài, như thể một mầm bệnh và vật chủ, hay một kẻ săn mồi và con mồi của nó, những loài này tiến hóa tập hợp những thích nghi phù phù thích hợp với nhau. Ở dây, sự tiến hóa của một loài gây ra sự thích nghi ở loài kia. Những thay đổi ở loài thứ hai đến lượt mình gây ra những thích nghi ở loài thứ nhất. Vòng tròn tinh lọc và phản ứng này được gọi là đồng tiến hóa.[229] Một ví dụ là yếu tố sản sinh ra tetrodotoxin ở sa giông da nhám và sự tiến hóa kĩ năng kháng tetrodotoxin ở kẻ săn mồi của nó, rắn Thamnophis sirtalis. Trong cặp kẻ săn mồi-con mồi này, một cuộc chạy đua vũ trang tiến hóa đã sinh ra độc tính ngày càng cao ở chất độc sa giông và kĩ năng kháng độc cao tương ứng ở rắn.[230]

Cộng tácSửa đổi

Xem thêm thông tin: Cộng tác (tiến hóa)

Không phải mọi tương tác đồng tiến hóa Một trong những loài đều liên quan tới những xích míc.[231] Nhiều trường hợp tương tác cùng có lợi đã tiến hóa. Chẳng hạn, một sự cộng tác mạnh mẽ và tự tin tồn tại giữa thực vật và nấm Mycorrhiza sinh trưởng trên rễ của chúng và giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng từ đất.[232] Đây là một quan hệ có đi có lại chính bới cây phục vụ đường cho nấm từ quang hợp. Ở đây, nấm thực sự lớn lên bên trong tế bào thực vật, được cho phép chúng trao đổi thức ăn với sinh vật chủ, trong lúc gửi tín hiệu tắt khối mạng lưới hệ thống miễn dịch của cây.[233]

Mối liên minh Một trong những sinh vật cùng loài cũng tiến hóa. Một trường hợp rực rỡ là những loài côn trùng nhỏ sống thành xã hội, như ong, mối và kiến, trong số đó những côn trùng nhỏ không còn hiệu suất cao sinh sản sẽ nuôi dưỡng và bảo vệ cho một lượng nhỏ thành viên trong một lãnh địa mà hoàn toàn có thể sinh sản được. Ngay ở Lever vi mô, những tế bào sinh đưỡng tạo ra khung hình động vật hoang dã một số trong những lượng giới hạn sinh sản để chúng hoàn toàn có thể duy trì một khung hình ổn định, phục vụ một lượng nhỏ số tế bào sinh dục sinh ra con cháu. Ở đây, tế bào sinh dưỡng phục vụ những tín hiệu riêng biết hướng dẫn chúng lớn lên, duy trì như hiện tại, hoặc chết đi. Nếu những tế bào phớt lờ những tín hiệu này và nhân lên một cách thích hợp, sự tăng trưởng không trấn áp đó hoàn toàn có thể gây ra ung thư.[234]

Sự cộng tác như vậy trong loài hoàn toàn có thể tiến hóa thông qua quy trình tinh lọc họ hàng, trong số đó một sinh vật hành vi để giúp nuôi dưỡng con cháu của tớ hàng.[235] Hành động này được tinh lọc tự nhiên chấp thuận đồng ý chính bới thành viên giúp sức sẽ chứa những alen khuyến khích hành vi giúp sức họ hàng và hẳn là họ hàng của thành viên này cũng chứa những alen đó và do đó những alen này sẽ Viral.[236] Những quy trình khác hoàn toàn có thể khuyến khích sự cộng tác gồm có tinh lọc nhóm, trong số đó sự hợp tác đem lại những quyền lợi cho một nhóm sinh vật.[237]

Hình thành loàiSửa đổi

Bài rõ ràng: Sự hình thành loài

Xem thêm thông tin: Giao phối lựa chọn và Ngẫu phối

Bốn cơ chế hình thành loài.

Sự hình thành loài là quy trình trong số đó một loài phân tách thành hai hay nhiều loài con cháu.[238]

Có nhiều phương pháp để định nghĩa khái niệm “loài”. Lựa chọn định nghĩa tùy từng những đặc trưng của những loài xét tới.[239] Chẳng hạn, một vài ý niệm về loài vận dụng thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn riêng với những loài sinh sản hữu tính trong lúc những khái niệm khác phù phù thích hợp với những loài vô tính hơn. Bất chấp sự phong phú những khái niệm này, chúng hoàn toàn có thể xếp vào một trong những trong ba cách tiếp cận triết học rộng hơn: theo phía giao phối, sinh thái xanh và thuyết phát sinh loài.[240] Quan niệm loài sinh học (tiếng Anh: biological species concept – BSC) là một ví dụ cổ xưa về kiểu cách tiếp cận giao phối. Được Ernst Mayr đưa ra năm 1942, BSC xác lập rằng “loài là nhóm những quần thể tự nhiên, thực sự hoặc hoàn toàn có thể, giao phối với nhau, cách biệt về mặt sinh sản với những nhóm khác ví như vậy”.[241] Mặc dù phổ khá rộng và được sử dụng từ lâu, BSC cũng tương tự như những ý niệm khác lúc không tránh khỏi những tranh cãi, chính bới những ý niệm kiểu như vậy không thể vận dụng cho sinh vật nhân sơ,[242] và điều này được gọi là yếu tố loài.[239] Một số nhà nghiên cứu và phân tích đã nỗ lực tìm cách đưa ra một ý niệm nhất nguyên thống nhất về loài, trong lúc những người dân khác tiếp nhận một cách tiếp cận đa nguyên và đề xuất kiến nghị rằng hoàn toàn có thể có nhiều cách thức rất khác nhau để diễn giải một cách logic định nghĩa về loài.[239][240]

Sự ngăn cách sinh sản giữ hai quần thể hữu tính phân tách là thiết yếu để những quần thể đó trở thành những loài mới. Dòng gen hoàn toàn có thể làm chậm quy trình này bằng phương pháp cũng Viral những biến dị di truyền mới tới những quần thể khác. Tùy vào mức độ hai loài đã phân tách xa thế nào Tính từ lúc tổ tiên chung sớm nhất của chúng, chúng hoàn toàn có thể vẫn hoàn toàn có thể giao phối, như ghép ngựa và lừa sinh ra những con la.[243] Những sinh vật lai như vậy thường là vô sinh. Trong trường hợp này, những loài có quan hệ thân thiện hoàn toàn có thể giao phối thường xuyên, nhưng sinh vật lai sẽ bị tinh lọc phủ nhận và hai loài vẫn tách biệt. Tuy nhiên, những loài lai hữu thụ (hoàn toàn có thể sinh nở được) đôi lúc tạo ra và những loài mới này hoàn toàn có thể hoặc có những tính chất trung gian Một trong những loài bố mẹ, hoặc sở hữu kiểu hình hoàn toàn mới.[244] Tầm quan trọng của việc lai ghép trong việc tạo ra loài động vật hoang dã mới là chưa rõ ràng, tuy nhiên có những trường hợp đã được quạn sát ở nhiều loài động vật hoang dã,[245] như một trường hợp đã được nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng là ếch cây xám.[246]

Sự hình thành loài đã được quan sát nhiều lần cả dưới những Đk có trấn áp trong phòng thí nghiệm lẫn trong tự nhiên.[247] Ở những loài sinh sản hữu tính, sự phát sinh loài bắt nguồn từ sự cách biệt sinh sản rồi tiếp theo đó là yếu tố phân tách về phả hệ. Có bốn cơ chế cho việc phát sinh loài. Phổ biến nhất ở động vật hoang dã là yếu tố phát sinh loài khác khu phân loại (allopatric speciation), xẩy ra ở những quần thể ban đầu bị cách biệt về mặt địa lý, như do sự phân mảnh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống hay do di cư. Chọn lọc dưới những Đk này sẽ sinh ra những thay đổi rất nhanh về hình thức bề ngoài và hành vi của sinh vật.[248][249] Vì tinh lọc và dịch chuyển tác động độc lập lên những quần thể cô lập khỏi phần còn sót lại của loài, sự chia tách ở đầu cuối hoàn toàn có thể làm phát sinh những sinh vật không thể giao phối với loài gốc.[250]

Cơ chế thứ hai là yếu tố hình thành loài gần khu phân loại (peripatric speciation), xẩy ra khi những quần thể sinh vật nhỏ trở nên bị cô lập trong một khu phân loại mới. Điều này khác với cơ chế ở trên ở đoạn những quần thể bị tách biệt nhỏ hơn nhiều quần thể gốc về mặt số lượng. Ở đây, “hiệu ứng người sáng lập” (founder effect, hiệu ứng trong số đó quần thể nhỏ bị cô lập suy giảm đột ngột những biến dị di truyền), tạo ra một sự hình thành loài nhanh gọn sau một sự ngày càng tăng giao phối tăng cường tinh lọc trên đồng hợp tử, dẫn tới một sự thay đổi nhanh gọn về mặt di truyền.[251]

Cơ chế thứ ba là yếu tố hình thành loài ngoài khu phân loại (parapatric speciation). Nó tương tự với cơ chế thứ hai ở đoạn một quần thể nhỏ xâm nhập vào một trong những không khí phân loại mới, nhưng khác ở đoạn không còn sự ngăn cách vật lý nào giữa hai quần thể. Thay vào đó, sự hình thành loài phát sinh từ sự tiến hóa những cơ chế giảm dòng gen giữa hai quần thể.[238] Thông thường điều này xẩy ra khi có một sự thay đổi lớn đột ngột môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên trong không khí phân loại của loài gốc. Một ví dụ là loài cỏ Anthoxanthum odoratum, hoàn toàn có thể đã trải qua sự hình thành loài loại này để đối phó với nhiễm độc sắt kẽm kim loại cục bộ ở những vùng mỏ.[252] Ở đây, thực vật tiến hóa hoàn toàn có thể chịu một hàm lượng sắt kẽm kim loại cao trong đất. Chọn lọc phủ nhận giao phố với quần thể gốc nhạy cảm với sắt kẽm kim loại sinh ra một sự thay đổi từ từ trong thời hạn nở hoa của thực vật kháng sắt kẽm kim loại, ở đầu cuối tạo ra sự tách biệt sinh sản hoàn toàn. Chọn lọc phủ nhận những sinh vật lai giữa hai quần thể hoàn toàn có thể gây ra sự tăng cường, đó là yếu tố tiến hóa của những tính trạng khuyến khích giao phối trong một loài, cũng như sự chiếm chỗ đặc tính, là lúc hai loài trở nên khác lạ hơn về hình thức bề ngoài.[253]

Sự tách biệt địa lý của những con chim sẻ ở Quần hòn đảo Galápagos sinh ra trên một chục loài mới rất khác nhau.

Cuối cùng, trong sự hình thành loài cùng khu phân loại (sympatric speciation) những loài phân tách mà không hề có sự cách biệt địa lý hay thay đổi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống. Dạng này hiếm gặp do trong cả chỉ một lượng nhỏ dòng gen cũng hoàn toàn có thể vô hiệu sự khác lạ di truyền Một trong những phần của một quần thể.[254] Nhìn chung, quy mô thành loài này yên cầu sự tiến hóa cả trong khác lạ di truyền và giao phối không ngẫu nhiên, được cho phép cách biệt sinh sản để tiến hóa.[255]

Một quy mô thành loài cùng khu phân loại liên quan tới giao phối chéo của hai loài thân thiện để tạo ra một loài lai mới. Điều này sẽ không còn phổ cập ở động vật hoang dã vì động vật hoang dã lai thường vô sinh. Đó là vì trong quy trình giảm phân những nhiễm sắc thể tương đương từ bố và mẹ tới từ những loài rất khác nhau và khó ghép cặp thành công xuất sắc. Tuy nhiên, nó phổ cập hơn ở thực vật, chính bới thực vật thường nhân đôi số nhiễm sắc thể của chúng, tạo ra những thể đa bội.[256] Điều này được cho phép những nhiễm sắc thể từ mỗi loài cha mẹ hình thành những cặp thích hợp trong giảm phân.[257] Một ví dụ của hiện tượng kỳ lạ này là lúc hai loài thực vật Arabidopsis thaliana và Arabidopsis arenosa giao phối chéo cho ra loài mới là Arabidopsis suecica.[258] Điều này đã xẩy ra khoảng chừng 20 nghìn năm trước đó,[259] và quy trình hình thành loài đã được lặp lại trong phòng thí nghiệm để nghiên cứu và phân tích những cơ chế di truyền tham gia vào quy trình này.[260] Thực tế, nhiễm sắc thể nhân đôi trong một loài hoàn toàn có thể là nguyên nhân thông thường của tách biệt sinh sản, vì mỗi nửa của nhiễm sắc thể nhân đôi không khớp khi giao phối với một sinh vật mà nhiễm sắc thể của nó không nhân đôi.[261]

Các hiện tượng kỳ lạ hình thành loài đóng vai trò quan trọng trong lý thuyết về cân đối ngắt quãng, liên quan tới những quy mô trong dấu vết hóa thạch về những “vụ bùng nổ” tiến hóa ngắn ngắt quãng những thời kỳ ổn định dài, khi những loài ít thay đổi.[262] Theo lý thuyết này, sự hình thành loài và tiến hóa nhanh link với nhau, với tinh lọc tự nhiên và trôi dạt di truyền vận hành mạnh nhất ở những sinh vật trải qua sự hình thành loài trong khu phân loại mới hoặc trong những quần thể nhỏ. Kết quả là, chu kì ổn định trong những dấu vết hóa thạch ứng với quần thể gốc còn những sinh vật chịu sự thay đổi loài và tiến hóa nhanh tìm thấy ở những quần thể nhỏ hoặc những khu phân loại hạn chế về mặt địa lý và do đó hiếm khi được dữ gìn và bảo vệ dưới dạng hóa thạch.[175]

Tuyệt chủngSửa đổi

Xem thêm thông tin: Tuyệt chủng

Khủng long bạo chúa. Toàn bộ khủng long thời tiền sử không biết bay đã chết trong Sự kiện tuyệt chủng kỷ CretaPaleogen vào thời điểm cuối Kỷ Creta.

Sự tuyệt chủng là yếu tố biến mất của toàn bộ loài. Tuyệt chủng không phải là một sự kiện không bình thường, vì những loài sinh vật thường xuất hiện thông qua sự hình thành loài và biến mất thông qua sự tuyệt chủng.[263] Hầu như toàn bộ động thực vật từng sống trên Trái Đất đến nay đã tuyệt chủng,[264] và sự tuyệt chủng dường như thể số phận tối hậu của muôn loài.[265] Những sự tuyệt chủng đã xẩy ra liên tục trong suốt lịch sử sự sống, tuy rằng vận tốc tuyệt chủng có tăng mạnh trong những sự kiện tuyệt chủng quy mô lớn thỉnh thoảng xẩy ra.[266] Nổi tiếng nhất là Sự kiện tuyệt chủng kỷ CretaPaleogen, trong số đó toàn bộ những khủng long thời tiền sử không biết bay đã tuyệt diệt, tuy nhiên Sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-kỷ Trias còn kinh khủng hơn thế, với xấp xỉ 96% số loài biến mất.[266] Sự kiện tuyệt chủng thế Holocene là một sự tuyệt chủng quy mô lớn đang trình làng liên quan tới sự bành trướng của quả đât khắp toàn thế giới trong chỉ vài trăm năm qua. Tốc độ tuyệt chủng ngày này lớn gấp 100-1000 lần vận tốc ổn định và lên tới 30% số loài hiện hoàn toàn có thể không hề nữa vào thời gian giữa thế kỷ XXI.[267] Các hoạt động và sinh hoạt giải trí của con người ngày này là nguyên nhân chính cho việc tuyệt chủng hàng loạt;[268] hiện tượng kỳ lạ ấm lên toàn thế giới hoàn toàn có thể đẩy nhanh nó hơn thế nữa trong tương lai.[269] Bất chấp sự tuyệt chủng ước tính của hơn 99% của toàn bộ những loài từng sống trên Trái Đất,[270][271] khoảng chừng 1 nghìn tỷ loài được ước tính hiện giờ đang sống ở trên Trái Đất hiện nhưng chỉ với một phần nghìn của một Phần Trăm được mô tả.[272]

Vai trò của tuyệt chủng trong tiến hóa không được tìm hiểu thực sự kỹ và có lẽ rằng tùy từng loại tuyệt chủng nào được xét tới.[266] Nguyên nhân của những sự kiện tuyệt chủng “mức độ thấp”, vốn tạo ra phần lớn sự tuyệt chủng, hoàn toàn có thể là yếu tố đối đầu đối đầu Một trong những loài cho nguồn tài nguyên hạn chế (sự loại trừ đối đầu đối đầu).[61] Nếu một loài hoàn toàn có thể vô hiệu loài khác, điều này sinh ra sự tinh lọc loài, với loài thích nghi hơn sống sót còn loài kia đi tới tuyệt diệt.[131] Những đợt tuyệt chủng quy mô lớn cũng quan trọng, nhưng thay vì đóng vai trò một tác nhân tinh lọc, chúng làm tụt giảm sự phong phú theo một cách không tinh lọc và khuyến khích sự bùng nổ sự tiến hóa nhanh và hình thành loài mới ở những sinh vật sống sót.[273]

Lịch sử tiến hóa sự sốngSửa đổi

Lịch trình tiến hóa sự sốngHộp này:

xemthảo luậnsửa

450040003500300025002000150010005000NướcSinh vật
đơn bàoQuang hợpSinh vật
nhân chuẩnSự sống
đa bàoChân khớp Thân mềmThực vậtKhủng longThúHoaChimLinh trưởngTrái Đất (4540)Nước sơ khaiSự sống sơ khaiOxy sơ khaiMôi trường oxyThảm họa oxySinh sản
hữu tínhThực vật sơ khaiKhu hệ EdiacaraBùng nổ kỷ CambriĐộng vật bốn chânLinh trưởng sơ khaiHi
ển

Si
nh

N
g
u
y
ê
n

S
i
n
h

T
h
á
i

C
ổH
ỏa
Th
à
nhPongolaHuroniaCryogeniaAndesKarooĐệ TứKỷBăngHà(triệu năm trước đó)
Xem thêm: Tiến hóa người, Lịch sử tự nhiên

Bài rõ ràng: Lịch sử tiến hóa của yếu tố sống

Xem thêm: Lịch trình tiến hóa của yếu tố sống

Nguồn gốc sự sốngSửa đổi

Xem thêm thông tin: Phát sinh phi sinh học (Abiogenesis), Dạng sống sớm nhất của yếu tố sống được biết tới, Giả thuyết sự sống tới từ bên phía ngoài Trái Đất, và Thế giới RNA

Trái Đất khoảng chừng 4.54 tỷ năm tuổi.[274][275][276] Bằng chứng sớm nhất không thể chối cãi về sự việc sống trên Trái Đất có từ tối thiểu 3,5 tỷ năm trước đó,[14][277] trong kỷ Eoarchean sau khi lớp vỏ địa chất khởi đầu hóa cứng sau thời kỳ Hadean Eon nóng chảy trước đó. Hóa thạch thảm vi sinh vật đã được tìm thấy trong sa thạch 3,48 tỷ năm tuổi ở Tây Úc.[16][17][18] Bằng chứng vật lý ban đầu khác về một chất sinh học là than chì trong đá trầm tích 3.7 tỷ năm tuổi được phát hiện ở Western Greenland.[15] cũng như “phần còn sót lại của Vật chất sinh học” được tìm thấy trong những tảng đá 4,1 tỷ năm tuổi ở Tây Úc.[278][279] Nhận xét về những phát hiện của Úc, Stephen Blair Hedges đã viết: “Nếu sự sống phát sinh tương đối nhanh trên Trái Đất, thì nó hoàn toàn có thể phổ cập trong vũ trụ.”[278][280] Vào tháng 7 năm 2022, những nhà khoa học đã báo cáo việc xác lập một bộ 355 gen từ tổ tiên chung nhất (LUCA) của toàn bộ những sinh vật sống trên Trái Đất.[281]

Hơn 99 Phần Trăm của toàn bộ những loài, lên tới hơn năm tỷ loài,[282] đã từng sống trên Trái Đất được ước tính là tuyệt chủng.[270][271] Ước tính số lượng loài hiện tại của Trái Đất xấp xỉ từ 10 triệu đến 14 triệu,[283][284] trong số đó khoảng chừng 1,9 triệu loài được ước tính đã được đặt tên [285] và 1,6 triệu tài liệu trong một cơ sở tài liệu TT cho tới nay,[286] để lại tối thiểu 80 Phần Trăm không được mô tả.

Các quy trình hóa học nguồn tích điện cao được cho là đã sinh ra những phân tử tự tái tạo vào lúc chừng 4 tỷ năm trước đó, và nửa tỷ năm tiếp theo một tổ tiên chung nhất của toàn bộ sinh vật đã tồn tại.[12] Giới khoa học đương đại đạt được thống nhất rằng quy trình sinh hóa phức tạp đã tạo nên nên sự sống từ những phản ứng hóa học đơn thuần và giản dị hơn.[287] Sự bắt nguồn sự sống hoàn toàn có thể gồm có những phân tử tự tái bản như RNA[288] và sự lắp ghép nên những tế bào đơn thuần và giản dị.[289]

Tổ tiên chungSửa đổi

Xem thêm thông tin: Tổ tiên chung và Bằng chứng về tiến hóa

Siêu họ Người (hominoidea) là hậu duệ của một tổ tiên chung.

Toàn bộ sinh vật trên Trái Đất được cho là bắt nguồn từ một tổ tiên chung hoặc một vốn gen tổ tiên chung.[205][290] Các loài sinh vật hiện tại là một chặng trong tiến trình tiến hóa, với việc phong phú của chúng là thành phầm của một chuỗi dài những sự kiện hình thành loài cũng như tuyệt chủng.[291] Tổ tiên chung cả những sinh vật thứ nhất được suy luận ra từ bốn dữ kiện đơn thuần và giản dị về những sinh vật. Trước hết, chúng có sự phân loại địa lý không thể lý giải bằng sự thích nghi địa phương. Thứ nhì, sự phong phú sinh học không phải là một tập hợp những sinh vật hoàn toàn độc nhất vô nhị, mà là những sinh vật chia sẻ những sự tương đương về hình thái học. Thứ ba, những tính trạng di tích lịch sử (như xương cụt ở người) không còn mục tiêu rõ ràng nào tương tự với những tính trạng tổ tiên có hiệu suất cao và, những sinh vật hoàn toàn có thể được phân loại bằng những dùng những sự tương đương vào một trong những thứ bậc với những nhóm lồng vào nhau – tương tự với một cây gia phả.[292]

Các nghiên cứu và phân tích tân tiến đã đề xuất kiến nghị rằng, do sự chuyển gen ngang, cây phát sinh chủng loại này hoàn toàn có thể phức tạp hơn là một chiếc cây phân nhánh đơn thuần và giản dị chính bới một số trong những gen đã Viral độc lập Một trong những loài liên quan rất xa xôi.[293][294] Để xử lý và xử lý yếu tố này và cũng như những yếu tố khác, một số trong những tác giả thích sử dụng thuật ngữ “San hô phát sinh chủng loại” như một ẩn dụ hoặc một quy mô toán học để minh họa cho việc tiến hóa của yếu tố sống. Quan điểm này bắt nguồn từ một ý tưởng được Darwin đề cập ngắn gọn nhưng tiếp theo này đã biết thành từ bỏ.[295]

Các loài trong quá khứ đã và đang để lại những hồ sơ về lịch sử tiến hóa của chúng. Hóa thạch, cùng với giải phẫu so sánh của những sinh vật ngày này, tạo thành hình thái, hoặc giải phẫu, báo cáo.[296] Bằng cách so sánh giải phẫu của toàn bộ hai loài tân tiến và tuyệt chủng, những nhà cổ sinh vật học hoàn toàn có thể suy ra dòng dõi của những loài đó. Tuy nhiên, phương pháp này thành công xuất sắc nhất riêng với những sinh vật có bộ phận khung hình cứng, ví như vỏ, xương hoặc răng. Hơn nữa, vì những sinh vật nhân sơ như vi trùng và vi trùng cổ có chung một tập hợp hạn chế những hình thái phổ cập, hóa thạch của chúng không phục vụ thông tin về tổ tiên của chúng.

Gần đây, dẫn chứng cho tổ tiên chung đã tới từ nghiên cứu và phân tích về sự việc tương đương sinh hóa Một trong những sinh vật. Ví dụ, toàn bộ những tế bào sống sử dụng cùng một bộ nucleotide và amino acid cơ bản.[297] Sự tăng trưởng của di truyền phân tử đã tiết lộ những ghi chép về sự việc tiến hóa còn sót lại trong bộ gen của sinh vật: có niên đại khi những loài phân hóa qua đồng hồ đeo tay phân tử được tạo ra bởi nhịp độ đột biến.[298] Ví dụ, những so sánh trình tự DNA này đã tiết lộ rằng con người và tinh tinh chia sẻ 98% bộ gen của chúng và phân tích một vài vị trí rất khác nhau trên bộ gen giúp làm sáng tỏ khi tổ tiên chung của những loài này còn tồn tại.[299]

Tiến hóa sự sốngSửa đổi

Bài rõ ràng: Lịch sử tiến hóa của yếu tố sống và Lịch trình tiến hóa của yếu tố sống

Cây tiến hóa chỉ ra sự phân nhánh của những loài tân tiến từ tổ tiên chung của chúng ở TT.[300] Ba vực chính được tô màu, với vi trùng màu xanh dương, vi trùng cổ màu xanh lục và sinh vật nhân chuẩn red color.

Các sinh vật nhân sơ đã cư trú trên Trái Đất từ cách đó khoảng chừng 3 đến 4 tỉ năm.[301][302] Không có thay đổi rõ ràng về hình thái hoặc tổ chức triển khai tế bào xẩy ra ở những sinh vật này trong vài tỷ năm tiếp Từ đó.[303] Các tế bào nhân chuẩn xuất hiện trong mức chừng 1,6 tới 2,7 tỉ năm trước đó. Sự thay đổi chính yếu tiếp theo trong cấu trúc tế bào xuất hiện khi vi trùng bị những tế bào nhân chuẩn bao trùm, trong một quan hệ cộng tác gọi là nội cộng sinh (endosymbiosis).[304][305] Vi khuẩn xâm nhập và tế bào chủ tiếp theo đó trải qua một sự đồng tiến hóa, trong số đó vi trùng tiến hóa thành những ty thể hoặc hydrogenosome.[306] Một sự xâm nhập khác của những vi trùng lam dẫn đến việc hình thành của lục lạp trong tảo và thực vật.[307]

Lịch sử sự sống chỉ gồm có vi trùng cổ, sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân chuẩn đơn bào cho tới tận 610 triệu năm trước đó khi những khung hình đa bào khởi đầu xuất hiện trong những đại dương ở kỷ Ediacara.[301][308] Sự tiến hóa đa bào xẩy ra trong nhiều sự kiện độc lập, trong những sinh vật rất khác nhau như động vật hoang dã thân lỗ, tảo nâu, vi trùng lam, mốc nhầy và vi trùng nhầy (myxobacteria, hay niêm khuẩn).[309] Vào tháng 1 năm 2022, những nhà khoa học đã báo cáo rằng, khoảng chừng 800 triệu năm trước đó, một thay đổi di truyền nhỏ trong một phân tử duy nhất gọi là GK-PID hoàn toàn có thể đã được cho phép những sinh vật đi từ một sinh vật đơn bào đến đa bào.[310]

Ít lâu sau sự xuất hiện của những sinh vật đa bào thứ nhất này, một mức độ phong phú sinh học đáng kể đã xuất hiện chỉ trong vòng 10 triệu năm, trong một sự kiện được gọi là yếu tố bùng nổ kỷ Cambri. Trong thời kỳ này, phần lớn những ngành động vật hoang dã tân tiến đã xuất hiện trong những chứng tích hóa thạch, cùng với những dòng giống độc nhất vô nhị về sau đã tuyệt chủng.[311] Nhiều cách lý giải về sự việc bùng nổ này đã được đưa ra, trong số đó có sự tích lũy oxy trong khí quyển từ sự quang hợp.[312]

Khoảng 500 triệu năm trước đó, thực vật và nấm tiến từ đại dương lên mặt đất, dần kéo theo động vật hoang dã chân khớp và những loài động vật hoang dã khác.[313] Côn trùng đặc biệt quan trọng tăng trưởng và thậm chí còn cho tới ngày này vẫn chiếm hầu hết những loài động vật hoang dã.[314] Các loài lưỡng cư thứ nhất xuất hiện khoảng chừng 364 triệu năm trước đó, theo sau bởi những động vật hoang dã có màng ối và chim sơ khai khoảng chừng 155 triệu năm trước đó (cả hai đều phải có dòng dõi từ bò sát), động vật hoang dã có vú khoảng chừng 129 triệu năm trước đó, phân họ Người khoảng chừng 10 triệu năm trước đó và con người tân tiến khoảng chừng 250 nghìn năm trước đó.[315][316][317] Tuy nhiên, mặc kệ sự tiến hóa của những loài động vật hoang dã lớn này, những sinh vật nhỏ hơn cũng như những loại đã tiến hóa sớm trong quy trình này tiếp tục tăng trưởng thành công xuất sắc và thống trị Trái Đất, với phần lớn sinh khối và số lượng loài thuộc về sinh vật nhân sơ.[182]

Ứng dụngSửa đổi

Bài rõ ràng: Ứng dụng của tiến hóa, Chọn giống vật nuôi, và Thuật toán tiến hóa

Các ý niệm và quy mô sử dụng trong tiến hóa sinh học, như tinh lọc tự nhiên, có nhiều ứng dụng trong những nghành rất khác nhau.[318]

Chọn lọc tự tạo là yếu tố tinh lọc có chủ định những tính trạng trong một quần thể sinh vật. Phương pháp này đã được sử dụng hàng nghìn năm trong việc thuần hóa động thực vật.[319] Gần đây hơn, phép tinh lọc tương tự như vậy đang trở thành một phần thiết yếu trong kỹ thuật di truyền, với những gen ghi lại tinh lọc như gen kháng thuốc được sử dụng để thao tác trên DNA. Trong những vòng đột biến và tinh lọc lặp lại những protein với những tính chất đáng quý đã tiến hóa, ví dụ điển hình những enzym biến đối và những kháng thể mới, trong một quy trình gọi là tiến hóa có khuynh hướng.[320]

Hiểu biết về những biến hóa đã xuất hiện trong tiến hóa sinh vật hoàn toàn có thể phát lộ những gen thiết yếu để cấu trúc nên những phần của khung hình cũng những gen liên quan tới những bệnh di truyền.[321] Chẳng hạn, cá Tetra México Astyanax mexicanus là một loài cá hang động bị bạch tạng đã mất khả năng thị giác của nó trong quy trình tiến hóa. Gây giống Một trong những quần thể rất khác nhau của loài cá mù này sẽ sinh ra một vài con cháu có mắt hoạt động và sinh hoạt giải trí được, vì những đột biến rất khác nhau đã xẩy ra trong những quần thể cô lập tiến hóa ở những hang rất khác nhau.[322] Điều này giúp nhận diện những gen cần cho thị giác và nhiễm sắc tố.[323]

Thuyết tiến hóa có nhiều ứng dụng trong y học. Nhiều bệnh của con người không phải là hiện tượng kỳ lạ tĩnh, nhưng hoàn toàn có thể tiến hóa. Virus, vi trùng, nấm và ung thư tiến hóa để kháng lại vật chủ phòng vệ miễn dịch, cũng như dược phẩm.[324][325][326] Những yếu tố tương tự xẩy ra trong nông nghiệp với việc kháng thuốc trừ sâu[327] và thuốc diệt cỏ[328]. Có thể là toàn bộ chúng ta đang đương đầu với việc kết thúc hiệu suất cao của nhiều chủng loại kháng sinh có sẵn[329] và Dự kiến sự tiến hóa và kĩ năng tăng trưởng[330] và đưa ra những kế hoạch để làm chậm hoặc vượt mặt nó yên cầu kiến thức và kỹ năng sâu hơn về những tác nhân phức tạp thúc đẩy tiến hóa ở Lever phân tử.[331]

Trong khoa học máy tính, những mô phỏng tiến hóa sử dụng những thuật toán tiến hóa và sự sống tự tạo bắt nguồn từ trong năm 1960 và được mở rộng với những mô phỏng tinh lọc tự tạo.[332] Tiến hóa tự tạo đang trở thành một phương pháp tối ưu hóa được thừa nhận rộng tự do do khu công trình xây dựng của Ingo Rechenberg trong năm 1960. Ông đã sử dụng những kế hoạch tiến hóa để xử lý và xử lý những yếu tố kĩ thuật phức tạp.[333] Các thuật toán di truyền trở nên đặc biệt quan trọng phổ cập thông qua tác phẩm của John Henry Holland.[334] Các ứng dụng thực tiễn khác gồm hoàn toàn có thể tiến hóa tự động hóa của những chương trình máy tính.[335] Các thuật toán tiến hóa ngày này được sử dụng để giải những bài toán nhiều chiều hiệu suất cao hơn so với những ứng dụng do người lập trình viên viết nên và cũng như để tối ưu hóa thiết kế khối mạng lưới hệ thống.[336]

Ảnh hưởng xã hội và văn hóaSửa đổi

Xem thêm thông tin: Ảnh hưởng xã hội của học thuyết tiến hóa, Cuộc tranh luận về tiến hóa tại Oxford năm 1860, Tranh cãi tạo hóa-tiến hóa, Các cuộc chống đối thuyết tiến hóa, và Tiến hóa trong tiểu thuyết

Khi tiến hóa trở nên được đồng ý rộng tự do, biếm họa Charles Darwin ghép vào hình hài một con tinh tinh hoặc khỉ thành một hình tượng của thuyết tiến hóa.[337]

Trong thế kỷ XIX, đặc biệt quan trọng sau khi cuốn Nguồn gốc những loài được công bố, tư tưởng rằng sự sống tiến hóa đã là một nguồn tranh cãi nóng bỏng triệu tập vào những hàm ý triết học, xã hội và tôn giáo của tiến hóa. Ngày nay, thuyết tiến hoá tổng hợp tân tiến được đồng ý bởi tuyệt đại hầu hết những nhà khoa học.[61] Tuy nhiên, tiến hóa vẫn là một ý niệm khó đồng ý riêng với một số trong những người dân hữu thần.[338]

Trong khi nhiều tôn giáo và giáo phái đã hòa giải đức tin của tớ với tiến hóa thông qua những ý niệm như tiến hóa hữu thần, vẫn vẫn đang còn những nhà sáng tạo luận tin rằng tiến hóa xích míc với lịch sử thuở nào sáng tạo trong tôn giáo của tớ và này cũng là những người dân dấy lên những cuộc chống đối thuyết tiến hóa.[171][339][340] Như những phản ứng riêng với cuốn Vestiges of the Natural History of Creation (“Những dẫn chứng về Lịch sử Tự nhiên của Sáng tạo”) của Robert Chambers năm 1844 thể hiện, khía cạnh gây tranh cãi nhất của tiến hóa sinh học là yếu tố ý niệm về tiến hóa loài người rằng con người dân có tổ tiên chung với linh trưởng và những khả năng tinh thần và luân lý của loài người dân có cùng những loại nguyên nhân tự nhiên như những tính trạng di truyền khác ở động vật hoang dã.[341] Ở một vài vương quốc, nổi trội là Hoa Kỳ, những căng thẳng mệt mỏi giữa khoa học và tôn giáo đã châm ngòi tranh cãi về tiến hóa – sáng tạo, một tranh cãi có tính tôn giáo triệu tập trong chính trị và giáo dục công.[342] Trong khi những nghành khoa học khác ví như vũ trụ học[343] và Khoa học Trái Đất[344] cũng xích míc với cách diễn giải theo nghĩa đen của nhiều sách vở tôn giáo, chúng không chịu nhiều sự chống đối nóng giãy từ những người dân luận giải kinh sách theo nghĩa đen bằng tiến hóa sinh học.

Việc giảng dạy về tiến hóa ở những lớp sinh học ở những trường trung học Hoa Kỳ là không phổ cập trong hầu hết nửa thời điểm đầu thế kỷ XX. Phán quyết của tòa trong Vụ xử Scopes năm 1925 – trong số đó giáo viên John Scopes dạy tiến hóa ở Tennnessee bị kết tội – làm cho chủ đề này trở nên khan hiếm trong những sách giáo khoa sinh học ở trung học Hoa Kỳ trong suốt một thế hệ, nhưng nó từ từ được xuất hiện lại tiếp theo đó và được bảo vệ chính thức với phán quyết năm 1968 trong Vụ Epperson chống Arkansas. Kể từ đó, niềm tin tôn giáo có tính thử thách của sáng tạo luận chính thức bị bác bỏ trong giáo trình phổ thông thông qua một số trong những phán quyết trong năm 1970 và 1980, nhưng nó trở lại trong dạng giả khoa học với tên thiết kế thông minh, và bị loại trừ một lần nữa trong vụ kiện Kitzmiller chống Quận Dover năm 2005.[345] Cuộc tranh luận về ý tưởng của Darwin không tạo ra tranh cãi đáng kể ở Trung Quốc.[346]

Ngày nay, với những chứng cứ khoa học không thể bác bỏ được, thuyết tiến hóa đã được hầu hết hiệp hội khoa học công nhận là đúng chuẩn[347][348][349][350]

Năm 2015, Giáo hoàng Phanxicô của Công giáo Rôma tuyên bố “Tiến Hóa không riêng gì có phù phù thích hợp với Đức tin Công giáo mà còn rất thiết yếu để hiểu về Thiên Chúa”[351] Tuy vậy, một số trong những tôn giáo khác hiện vẫn chống lại thuyết tiến hóa, như những nước Hồi giáo cấm giảng dạy hoặc truyền bá nó,[cần dẫn nguồn] hoặc Pháp luân công thường sử dụng những website như Đại Kỷ Nguyên để đăng tải những nội dung bài viết giả khoa học có nội dung chống thuyết tiến hóa.[cần dẫn nguồn]

Xem thêmSửa đổi

Tham khảoSửa đổi

^ Hall & Hallgrímsson 2008, tr.46Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFHallHallgrímsson2008 (trợ giúp)

^ Evolution Resources. Washington, DC: National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2022.

^ Futuyma, Douglas J.; Kirkpatrick, Mark (2022). Mutation and variation. Evolution . Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates, Inc. tr.79102. ISBN978-1-60535-605-1.

^ Scott-Phillips, Thomas C.; Laland, Kevin N.; Shuker, David M.; Dickins, Thomas E.; West, Stuart A. (tháng 5 năm 2014). The Niche Construction Perspective: A Critical Appraisal. Evolution. 68 (5): 12311243. doi:10.1111/evo.12332. ISSN0014-3820. PMC4261998. PMID24325256. Evolutionary processes are generally thought of as processes by which these changes occur. Four such processes are widely recognized: natural selection (in the broad sense, to include sexual selection), genetic drift, mutation, and migration (Fisher 1930; Haldane 1932). The latter two generate variation; the first two sort it.

^ Hall & Hallgrímsson 2008, tr.35Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFHallHallgrímsson2008 (trợ giúp)

^ Voet, Donald; Voet, Judith G.; Pratt, Charlotte W. (2022). Introduction to the chemistry of life. Fundamentals of Biochemistry: Life the molecular level . Hoboken, New Jersey: Wiley. tr.122. ISBN978-1-11-891840-1.

^ Darwin, Charles (1860). On the Origin of Species (ấn bản 2). London: John Murray. tr.490.

^ IAP Statement on the Teaching of Evolution Lưu trữ 2007-04-22 tại Wayback Machine, Interacademy Panel

^ a b Lewontin, Richard C. (tháng 11 năm 1970). The Units of Selection (PDF). Annual Review of Ecology and Systematics. 1: 118. doi:10.1146/annurev.es.01.110170.000245. ISSN1545-2069. JSTOR2096764. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 6 tháng 2 năm 2015.

^ Futuyma, Douglas J.; Kirkpatrick, Mark (2022). Evolutionary Biology. Evolution . Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates, Inc. tr.326. ISBN978-1-60535-605-1.

^ Kampourakis 2014, tr.127129Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFKampourakis2014 (trợ giúp)

^ a b Doolittle, W. Ford (tháng 2 năm 2000). Uprooting the Tree of Life (PDF). Scientific American. 282 (2): 9095. Bibcode:2000SciAm.282b..90D. doi:10.1038/scientificamerican0200-90. ISSN0036-8733. PMID10710791. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 7 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 5 tháng bốn năm 2015.

^ Glansdorff, Nicolas; Ying Xu; Labedan, Bernard (ngày 9 tháng 7 năm 2008). The Last Universal Common Ancestor: emergence, constitution and genetic legacy of an elusive forerunner. Biology Direct. 3: 29. doi:10.1186/1745-6150-3-29. ISSN1745-6150. PMC2478661. PMID18613974.

^ a b Schopf, J. William; Kudryavtsev, Anatoliy B.; Czaja, Andrew D.; Tripathi, Abhishek B. (ngày 5 tháng 10 trong năm 2007). Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils. Precambrian Research. 158 (34): 141155. Bibcode:2007PreR..158..141S. doi:10.1016/j.precamres.2007.04.009. ISSN0301-9268.

^ a b Ohtomo, Yoko; Kakegawa, Takeshi; Ishida, Akizumi; và đồng nghiệp (tháng 1 năm 2014). Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks. Nature Geoscience. 7 (1): 2528. Bibcode:2014NatGe…7…25O. doi:10.1038/ngeo2025. ISSN1752-0894.

^ a b Borenstein, Seth (ngày 13 tháng 11 năm trước đó đó). Oldest fossil found: Meet your microbial mom. Excite. Yonkers, Tp New York: Mindspark Interactive Network. Associated Press. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2015.

^ a b Pearlman, Jonathan (ngày 13 tháng 11 năm trước đó đó). Oldest signs of life on Earth found. The Daily Telegraph. London: Telegraph Media Group. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2014.

^ a b Noffke, Nora; Christian, Daniel; Wacey, David; Hazen, Robert M. (ngày 16 tháng 11 năm trước đó đó). Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia. Astrobiology. 13 (12): 11031124. Bibcode:2013AsBio..13.1103N. doi:10.1089/ast.2013.1030. ISSN1531-1074. PMC3870916. PMID24205812.

^ Futuyma 2004, tr.33Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFFutuyma2004 (trợ giúp)

^ Panno 2005, tr.xv-16Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFPanno2005 (trợ giúp)

^ NAS 2008, p.. 17 Lưu trữ 2015-06-30 tại Wayback Machine

^ Futuyma, Douglas J. sửa đổi và biên tập (1999). Evolution, Science, and Society: Evolutionary Biology and the National Research Agenda (PDF) (Executive summary). New Brunswick, New Jersey: Office of University Publications, Rutgers, The State University of New Jersey. OCLC43422991. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 31 tháng 1 thời gian năm 2012. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2014.

^ Darwin 1909, tr.53Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDarwin1909 (trợ giúp)

^ Kirk, Raven & Schofield 1983, tr.100142, 280321Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFKirkRavenSchofield1983 (trợ giúp)

^ LucretiusLỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFLucretius (trợ giúp)

^ Sedley, David (2003). Lucretius and the New Empedocles (PDF). Leeds International Classical Studies. 2 (4). ISSN1477-3643. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2014.

^ Torrey, Harry Beal; Felin, Frances (tháng 3 năm 1937). Was Aristotle an Evolutionist?. The Quarterly Review of Biology. 12 (1): 118. doi:10.1086/394520. ISSN0033-5770. JSTOR2808399.

^ Hull, David L. (tháng 12 năm 1967). The Metaphysics of Evolution. The British Journal for the History of Science. 3 (4): 309337. doi:10.1017/S0007087400002892. JSTOR4024958.

^ Mason 1962, tr.4344Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMason1962 (trợ giúp)

^ Mayr 1982, tr.256257Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMayr1982 (trợ giúp)

Ray 1686Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRay1686 (trợ giúp)

^ Waggoner, Ben (ngày 7 tháng 7 năm 2000). Carl Linnaeus (1707-1778). Evolution (Online exhibit). Berkeley, California: University of California Museum of Paleontology. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng bốn năm 2011. Truy cập ngày 11 tháng 2 thời gian năm 2012.

^ Bowler 2003, tr.7375Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBowler2003 (trợ giúp)

^ Erasmus Darwin (1731-1802). Evolution (Online exhibit). Berkeley, California: University of California Museum of Paleontology. ngày 4 tháng 10 năm 1995. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 1 thời gian năm 2012. Truy cập ngày 11 tháng 2 thời gian năm 2012.

^ Lamarck 1809Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFLamarck1809 (trợ giúp)

^ a b Nardon & Grenier 1991, tr.162Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFNardonGrenier1991 (trợ giúp)

^ a b c Gould 2002Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFGould2002 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Ghiselin, Michael T. (SeptemberOctober 1994). The Imaginary Lamarck: A Look Bogus ‘History’ in Schoolbooks. The Textbook Letter. OCLC23228649. Bản gốc tàng trữ ngày 12 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2008.

^ Magner 2002Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMagner2002 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Jablonka, Eva; Lamb, Marion J. (tháng 8 trong năm 2007). Précis of Evolution in Four Dimensions. Behavioral and Brain Sciences. 30 (4): 353365. doi:10.1017/S0140525X07002221. ISSN0140-525X. PMID18081952.

^ Burkhardt & Smith 1991Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBurkhardtSmith2991 (trợ giúp)

Darwin, C. R. to Lubbock, John. Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: University of Cambridge. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày một tháng 12 năm 2014. Letter 2532, ngày 22 tháng 11 năm 1859.

^ Sulloway, Frank J. (tháng 6 năm 2009). Why Darwin rejected intelligent design. Journal of Biosciences. 34 (2): 173183. doi:10.1007/s12038-009-0020-8. ISSN0250-5991. PMID19550032.

^ Dawkins 1990Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDawkins1990 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ [ http://darwin-online.org.uk/content/search-results?pagesize=50&sort=date-ascending&pageno=0&freetext=descent+with+modification&allfields=&searchid=&name=Darwin+Charles+Robert&dateafter=1859&datebefore=1859&searchtitle=origin&description=&place=&publisher=&periodical= Darwin-Online]

^ Sober, Elliott (ngày 16 tháng 6 năm 2009). Did Darwin write the Origin backwards?. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (Suppl. 1): 1004810055. Bibcode:2009PNAS..10610048S. doi:10.1073/pnas.0901109106. ISSN0027-8424. PMC2702806. PMID19528655.

^ Mayr 2002, tr.165Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMayr2002 (trợ giúp)

^ Bowler 2003, tr.145146Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBowler2003 (trợ giúp)

^ Sokal, Robert R.; Crovello, Theodore J. (MarchApril 1970). The Biological Species Concept: A Critical Evaluation. The American Naturalist. 104 (936): 127153. doi:10.1086/282646. ISSN0003-0147. JSTOR2459191.

^ Darwin, Charles; Wallace, Alfred (ngày 20 tháng 8 năm 1858). On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection. Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. Zoology. 3 (9): 4562. doi:10.1111/j.1096-3642.1858.tb02500.x. ISSN1096-3642. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 7 trong năm 2007. Truy cập ngày 13 tháng 5 trong năm 2007.

^ Desmond, Adrian J. (ngày 17 tháng 7 năm 2014). Thomas Henry Huxley. Encyclopædia Britannica Online. Chicago, Illinois: Encyclopædia Britannica, Inc. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2014.

^ Liu, Y. S.; Zhou, X. M.; Zhi, M. X.; Li, X. J.; Wang, Q.. L. (tháng 9 năm 2009). Darwin’s contributions to genetics. Journal of Applied Genetics. 50 (3): 177184. doi:10.1007/BF03195671. ISSN1234-1983. PMID19638672.

^ Weiling, Franz (tháng 7 năm 1991). Historical study: Johann Gregor Mendel 18221884. American Journal of Medical Genetics. 40 (1): 125, discussion 26. doi:10.1002/ajmg.1320400103. PMID1887835.

^ Wright 1984, tr.480Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFWright1984 (trợ giúp)

^ Provine 1971Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFProvine1971 (trợ giúp)

^ Stamhuis, Ida H.; Meijer, Onno G.; Zevenhuizen, Erik J. A. (tháng 6 năm 1999). Hugo de Vries on Heredity, 1889-1903: Statistics, Mendelian Laws, Pangenes, Mutations. Isis. 90 (2): 238267. doi:10.1086/384323. JSTOR237050. PMID10439561.

^ Quammen 2006Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFQuammen2006 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Bowler 1989Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBowler1989 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Watson, J. D.; Crick, F. H. C. (ngày 25 tháng bốn năm 1953). Molecular Structure of Nucleic Acids: A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid (PDF). Nature. 171 (4356): 737738. Bibcode:1953Natur.171..737W. doi:10.1038/171737a0. ISSN0028-0836. PMID13054692. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 4 tháng 12 năm 2014. It has not escaped our notice that the specific pairing we have postulated immediately suggests a possible copying mechanism for the genetic material.

^ Hennig 1999, tr.280Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFHennig1999 (trợ giúp)

^ Wiley & Lieberman 2011Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFWileyLieberman2011 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Dobzhansky, Theodosius (tháng 3 năm 1973). Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution (PDF). The American Biology Teacher. 35 (3): 125129. CiteSeerX10.1.1.324.2891. doi:10.2307/4444260. JSTOR4444260. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 23 tháng 10 năm 2015.

^ a b c Kutschera, Ulrich; Niklas, Karl J. (tháng 6 năm 2004). The modern theory of biological evolution: an expanded synthesis. Naturwissenschaften. 91 (6): 255276. Bibcode:2004NW…..91..255K. doi:10.1007/s00114-004-0515-y. ISSN1432-1904. PMID15241603.

^ Cracraft & Bybee 2005Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFCracraftBybee2005 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Avise, John C.; Ayala, Francisco J. (ngày 11 tháng 5 năm 2010). In the light of evolution IV: The human condition (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 107 (Suppl. 2): 88978901. doi:10.1073/pnas.1003214107. ISSN0027-8424. PMC3024015. PMID20460311. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2014.

^ Danchin, Étienne; Charmantier, Anne; Champagne, Frances A.; Mesoudi, Alex; Pujol, Benoit; Blanchet, Simon (tháng 6 năm 2011). Beyond DNA: integrating inclusive inheritance into an extended theory of evolution. Nature Reviews Genetics. 12 (7): 475486. doi:10.1038/nrg3028. ISSN1471-0056. PMID21681209.

^ Pigliucci & Müller 2010Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFPigliucciMüller2010 (trợ giúp)

^ Sturm, Richard A.; Frudakis, Tony N. (tháng 8 năm 2004). Eye colour: portals into pigmentation genes and ancestry. Trends in Genetics. 20 (8): 327332. doi:10.1016/j.tig.2004.06.010. ISSN0168-9525. PMID15262401.

^ a b Pearson, Helen (ngày 25 tháng 5 năm 2006). Genetics: What is a gene?. Nature. 441 (7092): 398401. Bibcode:2006Natur.441..398P. doi:10.1038/441398a. ISSN0028-0836. PMID16724031.

^ Visscher, Peter M.; Hill, William G.; Wray, Naomi R. (tháng bốn năm 2008). Heritability in the genomics era concepts and misconceptions. Nature Reviews Genetics. 9 (4): 255266. doi:10.1038/nrg2322. ISSN1471-0056. PMID18319743.

^ Oetting, William S.; Brilliant, Murray H.; King, Richard A. (tháng 8 năm 1996). The clinical spectrum of albinism in humans. Molecular Medicine Today. 2 (8): 330335. doi:10.1016/1357-4310(96)81798-9. ISSN1357-4310. PMID8796918.

^ a b Futuyma 2005Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFFutuyma2005 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Phillips, Patrick C. (tháng 11 năm 2008). Epistasisthe essential role of gene interactions in the structure and evolution of genetic systems. Nature Reviews Genetics. 9 (11): 855867. doi:10.1038/nrg2452. ISSN1471-0056. PMC2689140. PMID18852697.

^ a b Rongling Wu; Min Lin (tháng 3 năm 2006). Functional mapping how to map and study the genetic architecture of dynamic complex traits. Nature Reviews Genetics. 7 (3): 229237. doi:10.1038/nrg1804. ISSN1471-0056. PMID16485021.

^ Jablonka, Eva; Raz, Gal (tháng 6 năm 2009). Transgenerational Epigenetic Inheritance: Prevalence, Mechanisms, and Implications for the Study of Heredity and Evolution (PDF). The Quarterly Review of Biology. 84 (2): 131176. CiteSeerX10.1.1.617.6333. doi:10.1086/598822. ISSN0033-5770. PMID19606595.

^ Bossdorf, Oliver; Arcuri, Davide; Richards, Christina L.; Pigliucci, Massimo (tháng 5 năm 2010). Experimental alteration of DNA methylation affects the phenotypic plasticity of ecologically relevant traits in Arabidopsis thaliana (PDF). Evolutionary Ecology (Submitted manuscript). 24 (3): 541553. doi:10.1007/s10682-010-9372-7. ISSN0269-7653.

^ Jablonka & Lamb 2005Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFJablonkaLamb2005 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Jablonka, Eva; Lamb, Marion J. (tháng 12 năm 2002). The Changing Concept of Epigenetics. Annals of the Tp New York Academy of Sciences. 981 (1): 8296. Bibcode:2002NYASA.981…82J. doi:10.1111/j.1749-6632.2002.tb04913.x. ISSN0077-8923. PMID12547675.

^ Laland, Kevin N.; Sterelny, Kim (tháng 9 năm 2006). Perspective: Seven Reasons (Not) to Neglect Niche Construction. Evolution. 60 (9): 17511762. doi:10.1111/j.0014-3820.2006.tb00520.x. ISSN0014-3820.

^ Chapman, Michael J.; Margulis, Lynn (tháng 12 năm 1998). Morphogenesis by symbiogenesis (PDF). International Microbiology. 1 (4): 319326. ISSN1139-6709. PMID10943381. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2014.

^ Wilson, David Sloan; Wilson, Edward O. (tháng 12 trong năm 2007). Rethinking the Theoretical Foundation of Sociobiology (PDF). The Quarterly Review of Biology. 82 (4): 327348. doi:10.1086/522809. ISSN0033-5770. PMID18217526. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 11 tháng 5 năm 2011.

^ Amos, William; Harwood, John (ngày 28 tháng 2 năm 1998). Factors affecting levels of genetic diversity in natural populations. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 353 (1366): 177186. doi:10.1098/rstb.1998.0200. ISSN0962-8436. PMC1692205. PMID9533122.

^ a b Ewens 2004Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFEwens2004 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Butlin, Roger K.; Tregenza, Tom (ngày 28 tháng 2 năm 1998). Levels of genetic polymorphism: marker loci versus quantitative traits. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 353 (1366): 187198. doi:10.1098/rstb.1998.0201. ISSN0962-8436. PMC1692210. PMID9533123.

Butlin, Roger K.; Tregenza, Tom (ngày 29 tháng 12 năm 2000). Correction for Butlin and Tregenza, Levels of genetic polymorphism: marker loci versus quantitative traits. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 355 (1404): 1865. doi:10.1098/rstb.2000.2000. ISSN0962-8436. Some of the values in table 1 on p.. 193 were given incorrectly. The errors do not affect the conclusions drawn in the paper. The corrected table is reproduced below.

^ Wetterbom, Anna; Sevov, Marie; Cavelier, Lucia; Bergström, Tomas F. (tháng 11 năm 2006). Comparative Genomic Analysis of Human and Chimpanzee Indicates a Key Role for Indels in Primate Evolution. Journal of Molecular Evolution. 63 (5): 682690. Bibcode:2006JMolE..63..682W. doi:10.1007/s00239-006-0045-7. ISSN0022-2844. PMID17075697.

^ Sawyer, Stanley A.; Parsch, John; Zhang Zhi; Hartl, Daniel L. (ngày 17 tháng bốn trong năm 2007). Prevalence of positive selection among nearly neutral amino acid replacements in Drosophila. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (16): 65046510. Bibcode:2007PNAS..104.6504S. doi:10.1073/pnas.0701572104. ISSN0027-8424. PMC1871816. PMID17409186.

^ Hastings, P. J.; Lupski, James R.; Rosenberg, Susan M.; Ira, Grzegorz (tháng 8 năm 2009). Mechanisms of change in gene copy number. Nature Reviews Genetics. 10 (8): 551564. doi:10.1038/nrg2593. ISSN1471-0056. PMC2864001. PMID19597530.

^ Carroll, Grenier & Weatherbee 2005Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFCarrollGrenierWeatherbee2005 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Harrison, Paul M.; Gerstein, Mark (ngày 17 tháng 5 năm 2002). Studying Genomes Through the Aeons: Protein Families, Pseudogenes and Proteome Evolution. Journal of Molecular Biology. 318 (5): 11551174. doi:10.1016/S0022-2836(02)00109-2. ISSN0022-2836. PMID12083509.

^ Bowmaker, James K. (tháng 5 năm 1998). Evolution of colour vision in vertebrates. Eye. 12 (3b): 541547. doi:10.1038/eye.1998.143. ISSN0950-222X. PMID9775215.

^ Gregory, T. Ryan; Hebert, Paul D. N. (tháng bốn năm 1999). The Modulation of DNA Content: Proximate Causes and Ultimate Consequences. Genome Research. 9 (4): 317324. doi:10.1101/gr.9.4.317 (không hoạt động và sinh hoạt giải trí ngày 18 tháng 8 năm 2022). ISSN1088-9051. PMID10207154. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2014.Quản lý CS1: DOI không hoạt động và sinh hoạt giải trí tính đến 2022 (link)

^ Hurles, Matthew (ngày 13 tháng 7 năm 2004). Gene Duplication: The Genomic Trade in Spare Parts. PLOS Biology. 2 (7): e206. doi:10.1371/journal.pbio.0020206. ISSN1545-7885. PMC449868. PMID15252449.

^ Liu, Na; Okamura, Katsutomo; Tyler, David M.; và đồng nghiệp (tháng 10 năm 2008). The evolution and functional diversification of animal microRNA genes. Cell Research. 18 (10): 985996. doi:10.1038/cr.2008.278. ISSN1001-0602. PMC2712117. PMID18711447.

^ Siepel, Adam (tháng 10 năm 2009). Darwinian alchemy: Human genes from noncoding DNA. Genome Research. 19 (10): 16931695. doi:10.1101/gr.098376.109. ISSN1088-9051. PMC2765273. PMID19797681.

^ Orengo, Christine A.; Thornton, Janet M. (tháng 7 năm 2005). Protein families and their evolutiona structural perspective. Annual Review of Biochemistry. 74: 867900. doi:10.1146/annurev.biochem.74.082803.133029. ISSN0066-4154. PMID15954844.

^ Long, Manyuan; Betrán, Esther; Thornton, Kevin; Wang, Wen (tháng 11 năm 2003). The origin of new genes: glimpses from the young and old. Nature Reviews Genetics. 4 (11): 865875. doi:10.1038/nrg1204. ISSN1471-0056. PMID14634634.

^ Wang, Minglei; Caetano-Anollés, Gustavo (ngày 14 tháng 1 năm 2009). The Evolutionary Mechanics of Domain Organization in Proteomes and the Rise of Modularity in the Protein World. Structure. 17 (1): 6678. doi:10.1016/j.str.2008.11.008. ISSN1357-4310. PMID19141283.

^ Weissman, Kira J.; Müller, Rolf (ngày 14 tháng bốn năm 2008). ProteinProtein Interactions in Multienzyme Megasynthetases. ChemBioChem. 9 (6): 826848. doi:10.1002/cbic.200700751. ISSN1439-4227. PMID18357594.

^ Radding, Charles M. (tháng 12 năm 1982). Homologous Pairing and Strand Exchange in Genetic Recombination. Annual Review of Genetics. 16: 405437. doi:10.1146/annurev.ge.16.120182.002201. ISSN0066-4197. PMID6297377.

^ Agrawal, Aneil F. (ngày 5 tháng 9 năm 2006). Evolution of Sex: Why Do Organisms Shuffle Their Genotypes?. Current Biology. 16 (17): R696R704. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2006.07.063. ISSN0960-9822. PMID16950096.

^ Peters, Andrew D.; Otto, Sarah P. (tháng 6 năm 2003). Liberating genetic variance through sex. BioEssays. 25 (6): 533537. doi:10.1002/bies.10291. ISSN0265-9247. PMID12766942.

^ Goddard, Matthew R.; Godfray, H. Charles J.; Burt, Austin (ngày 31 tháng 3 năm 2005). Sex increases the efficacy of natural selection in experimental yeast populations. Nature. 434 (7033): 636640. Bibcode:2005Natur.434..636G. doi:10.1038/nature03405. ISSN0028-0836. PMID15800622.

^ Maynard Smith 1978Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMaynard_Smith2978 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ a b Ridley 1993Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRidley1993 (trợ giúp)[cầnsốtrang]

^ Van Valen, Leigh (1973). A New Evolutionary Law (PDF). Evolutionary Theory. 1: 130. ISSN0093-4755. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 22 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2014.

^ Hamilton, W. D.; Axelrod, Robert; Tanese, Reiko (ngày một tháng 5 năm 1990). Sexual reproduction as an adaptation to resist parasites (a review). Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 87 (9): 35663573. Bibcode:1990PNAS…87.3566H. doi:10.1073/pnas.87.9.3566. ISSN0027-8424. PMC53943. PMID2185476.

^ Birdsell & Wills 2003, tr.113117Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBirdsellWills2003 (trợ giúp)

^ a b Morjan, Carrie L.; Rieseberg, Loren H. (tháng 6 năm 2004). How species evolve collectively: implications of gene flow and selection for the spread of advantageous alleles. Molecular Ecology. 13 (6): 13411356. doi:10.1111/j.1365-294X.2004.02164.x. ISSN0962-1083. PMC2600545. PMID15140081.

^ Boucher, Yan; Douady, Christophe J.; Papke, R. Thane; và đồng nghiệp (tháng 12 năm 2003). Lateral gene transfer and the origins of prokaryotic groups. Annual Review of Genetics. 37: 283328. doi:10.1146/annurev.genet.37.050503.084247. ISSN0066-4197. PMID14616063.

^ Walsh, Timothy R. (tháng 10 năm 2006). Combinatorial genetic evolution of multiresistance. Current Opinion in Microbiology. 9 (5): 476482. doi:10.1016/j.mib.2006.08.009. ISSN1369-5274. PMID16942901.

^ Kondo, Natsuko; Nikoh, Naruo; Ijichi, Nobuyuki; và đồng nghiệp (ngày 29 tháng 10 năm 2002). Genome fragment of Wolbachia endosymbiont transferred to X chromosome of host insect. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 99 (22): 1428014285. Bibcode:2002PNAS…9914280K. doi:10.1073/pnas.222228199. ISSN0027-8424. PMC137875. PMID12386340.

^ Sprague, George F., Jr. (tháng 12 năm 1991). Genetic exchange between kingdoms. Current Opinion in Genetics & Development. 1 (4): 530533. doi:10.1016/S0959-437X(05)80203-5. ISSN0959-437X. PMID1822285.

^ Gladyshev, Eugene A.; Meselson, Matthew; Arkhipova, Irina R. (ngày 30 tháng 5 năm 2008). Massive Horizontal Gene Transfer in Bdelloid Rotifers. Science (Submitted manuscript). 320 (5880): 12101213. Bibcode:2008Sci…320.1210G. doi:10.1126/science.1156407. ISSN0036-8075. PMID18511688.

^ Baldo, Angela M.; McClure, Marcella A. (tháng 9 năm 1999). Evolution and Horizontal Transfer of dUTPase-Encoding Genes in Viruses and Their Hosts. Journal of Virology. 73 (9): 77107721. ISSN0022-538X. PMC104298. PMID10438861.

^ Rivera, Maria C.; Lake, James A. (ngày 9 tháng 9 năm 2004). The ring of life provides evidence for a genome fusion origin of eukaryotes. Nature. 431 (7005): 152155. Bibcode:2004Natur.431..152R. doi:10.1038/nature02848. ISSN0028-0836. PMID15356622.

^ a b c Hurst, Laurence D. (tháng 2 năm 2009). Fundamental concepts in genetics: genetics and the understanding of selection. Nature Reviews Genetics. 10 (2): 8393. doi:10.1038/nrg2506. ISSN1471-0056. PMID19119264.

^ Darwin 1859, Chapter XIVLỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDarwin1859 (trợ giúp)

^ Otto, Sarah P.; Servedio, Maria R.; Nuismer, Scott L. (tháng 8 năm 2008). Frequency-Dependent Selection and the Evolution of Assortative Mating. Genetics. 179 (4): 20912112. doi:10.1534/genetics.107.084418. ISSN0016-6731. PMC2516082. PMID18660541.

^ a b c Orr, H. Allen (tháng 8 năm 2009). Fitness and its role in evolutionary genetics. Nature Reviews Genetics. 10 (8): 531539. doi:10.1038/nrg2603. ISSN1471-0056. PMC2753274. PMID19546856.

^ Haldane, J.B.S. (ngày 14 tháng 3 năm 1959). The Theory of Natural Selection To-Day. Nature. 183 (4663): 710713. Bibcode:1959Natur.183..710H. doi:10.1038/183710a0. ISSN0028-0836. PMID13644170.

^ Lande, Russell; Arnold, Stevan J. (tháng 11 năm 1983). The Measurement of Selection on Correlated Characters. Evolution. 37 (6): 12101226. doi:10.1111/j.1558-5646.1983.tb00236.x. ISSN0014-3820. JSTOR2408842. PMID28556011.

^ Goldberg, Emma E.; Igić, Boris (tháng 11 năm 2008). On phylogenetic tests of irreversible evolution. Evolution. 62 (11): 27272741. doi:10.1111/j.1558-5646.2008.00505.x. ISSN0014-3820. PMID18764918.

^ Collin, Rachel; Miglietta, Maria Pia (tháng 11 năm 2008). Reversing opinions on Dollo’s Law. Trends in Ecology & Evolution. 23 (11): 602609. doi:10.1016/j.tree.2008.06.013. ISSN0169-5347. PMID18814933.

^ Tomić, Nenad; Meyer-Rochow, Victor Benno (2011). Atavisms: Medical, Genetic, and Evolutionary Implications. Perspectives in Biology and Medicine. 54 (3): 332353. doi:10.1353/pbm.2011.0034. ISSN0031-5982. PMID21857125.

^ Hoekstra, Hopi E.; Hoekstra, Jonathan M.; Berrigan, David; và đồng nghiệp (ngày 31 tháng 7 năm 2001). Strength and tempo of directional selection in the wild. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98 (16): 91579160. Bibcode:2001PNAS…98.9157H. doi:10.1073/pnas.161281098. ISSN0027-8424. PMC55389. PMID11470913.

^ Felsenstein, Joseph (tháng 11 năm 1979). Excursions along the Interface between Disruptive and Stabilizing Selection. Genetics. 93 (3): 773795. ISSN0016-6731. PMC1214112. PMID17248980.

^ Andersson, Malte; Simmons, Leigh W. (tháng 6 năm 2006). Sexual selection and mate choice (PDF). Trends in Ecology & Evolution. 21 (6): 296302. CiteSeerX10.1.1.595.4050. doi:10.1016/j.tree.2006.03.015. ISSN0169-5347. PMID16769428. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 9 tháng 3 năm trước đó đó.

^ Kokko, Hanna; Brooks, Robert; McNamara, John M.; Houston, Alasdair I. (ngày 7 tháng 7 năm 2002). The sexual selection continuum. Proceedings of the Royal Society B. 269 (1498): 13311340. doi:10.1098/rspb.2002.2022. ISSN0962-8452. PMC1691039. PMID12079655.

^ Quinn, Thomas P.; Hendry, Andrew P.; Buck, Gregory B. (2001). Balancing natural and sexual selection in sockeye salmon: interactions between body toàn thân size, reproductive opportunity and vulnerability to predation by bears (PDF). Evolutionary Ecology Research. 3: 917937. ISSN1522-0613. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 5 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2014.

^ Hunt, John; Brooks, Robert; Jennions, Michael D.; và đồng nghiệp (ngày 23 tháng 12 năm 2004). High-quality male field crickets invest heavily in sexual display but die young. Nature. 432 (7020): 10241027. Bibcode:2004Natur.432.1024H. doi:10.1038/nature03084. ISSN0028-0836. PMID15616562.

^ Odum 1971, tr.8Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFOdum1971 (trợ giúp)

^ Okasha 2006Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFOkasha2006 (trợ giúp)

^ a b Gould, Stephen Jay (ngày 28 tháng 2 năm 1998). Gulliver’s further travels: the necessity and difficulty of a hierarchical theory of selection. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 353 (1366): 307314. doi:10.1098/rstb.1998.0211. ISSN0962-8436. PMC1692213. PMID9533127.

^ Mayr, Ernst (ngày 18 tháng 3 năm 1997). The objects of selection. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 94 (6): 20912094. Bibcode:1997PNAS…94.2091M. doi:10.1073/pnas.94.6.2091. ISSN0027-8424. PMC33654. PMID9122151.

^ Maynard Smith 1998, tr.203211; discussion 211217Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMaynard_Smith2998 (trợ giúp)

^ Hickey, Donal A. (1992). Evolutionary dynamics of transposable elements in prokaryotes and eukaryotes. Genetica. 86 (13): 269274. doi:10.1007/BF00133725. ISSN0016-6707. PMID1334911.

^ Gould, Stephen Jay; Lloyd, Elisabeth A. (ngày 12 tháng 10 năm 1999). Individuality and adaptation across levels of selection: how shall we name and generalise the unit of Darwinism?. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 96 (21): 1190411909. Bibcode:1999PNAS…9611904G. doi:10.1073/pnas.96.21.11904. ISSN0027-8424. PMC18385. PMID10518549.

^ Lynch, Michael (ngày 15 tháng 5 trong năm 2007). The frailty of adaptive hypotheses for the origins of organismal complexity. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (Suppl. 1): 85978604. Bibcode:2007PNAS..104.8597L. doi:10.1073/pnas.0702207104. ISSN0027-8424. PMC1876435. PMID17494740.

^ Smith, Nick G.C.; Webster, Matthew T.; Ellegren, Hans (tháng 9 năm 2002). Deterministic Mutation Rate Variation in the Human Genome. Genome Research. 12 (9): 13501356. doi:10.1101/gr.220502. ISSN1088-9051. PMC186654. PMID12213772.

^ Petrov, Dmitri A.; Sangster, Todd A.; Johnston, J. Spencer; và đồng nghiệp (ngày 11 tháng 2 năm 2000). Evidence for DNA Loss as a Determinant of Genome Size. Science. 287 (5455): 10601062. Bibcode:2000Sci…287.1060P. doi:10.1126/science.287.5455.1060. ISSN0036-8075. PMID10669421.

^ Petrov, Dmitri A. (tháng 5 năm 2002). DNA loss and evolution of genome size in Drosophila. Genetica. 115 (1): 8191. doi:10.1023/A:1016076215168. ISSN0016-6707. PMID12188050.

^ Kiontke, Karin; Barrière, Antoine; Kolotuev, Irina; và đồng nghiệp (tháng 11 trong năm 2007). Trends, Stasis, and Drift in the Evolution of Nematode Vulva Development. Current Biology. 17 (22): 19251937. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2007.10.061. ISSN0960-9822. PMID18024125.

^ Braendle, Christian; Baer, Charles F.; Félix, Marie-Anne (ngày 12 tháng 3 năm 2010). Barsh, Gregory S. (sửa đổi và biên tập). Bias and Evolution of the Mutationally Accessible Phenotypic Space in a Developmental System. PLOS Genetics. 6 (3): e1000877. doi:10.1371/journal.pgen.1000877. ISSN1553-7390. PMC2837400. PMID20300655.

^ Palmer, A. Richard (ngày 29 tháng 10 năm 2004). Symmetry breaking and the evolution of development (PDF). Science. 306 (5697): 828833. Bibcode:2004Sci…306..828P. CiteSeerX10.1.1.631.4256. doi:10.1126/science.1103707. ISSN0036-8075. PMID15514148. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 12 tháng 6 trong năm 2007.

^ West-Eberhard 2003, tr.140Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFWest-Eberhard2003 (trợ giúp)

^ Pocheville & Danchin 2017Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFPochevilleDanchin2017 (trợ giúp)

^ Stoltzfus, Arlin; Yampolsky, Lev Y. (SeptemberOctober 2009). Climbing Mount Probable: Mutation as a Cause of Nonrandomness in Evolution. Journal of Heredity. 100 (5): 637647. doi:10.1093/jhered/esp048. ISSN0022-1503. PMID19625453.

^ Yampolsky, Lev Y.; Stoltzfus, Arlin (tháng 3 năm 2001). Bias in the introduction of variation as an orienting factor in evolution. Evolution & Development. 3 (2): 7383. doi:10.1046/j.1525-142x.2001.003002073.x. ISSN1520-541X. PMID11341676.

^ Haldane, J.B.S. (JanuaryFebruary 1933). The Part Played by Recurrent Mutation in Evolution. The American Naturalist. 67 (708): 519. doi:10.1086/280465. ISSN0003-0147. JSTOR2457127.

^ Protas, Meredith; Conrad, Melissa; Gross, Joshua B.; và đồng nghiệp (ngày 6 tháng 3 trong năm 2007). Regressive Evolution in the Mexican Cave Tetra, Astyanax mexicanus. Current Biology. 17 (5): 452454. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2007.01.051. ISSN0960-9822. PMC2570642. PMID17306543.

^ Maughan, Heather; Masel, Joanna; Birky, C. William, Jr.; Nicholson, Wayne L. (tháng 10 trong năm 2007). The Roles of Mutation Accumulation and Selection in Loss of Sporulation in Experimental Populations of Bacillus subtilis. Genetics. 177 (2): 937948. doi:10.1534/genetics.107.075663. ISSN0016-6731. PMC2034656. PMID17720926.

^ Masel, Joanna; King, Oliver D.; Maughan, Heather (tháng 1 trong năm 2007). The Loss of Adaptive Plasticity during Long Periods of Environmental Stasis. The American Naturalist. 169 (1): 3846. doi:10.1086/510212. ISSN0003-0147. PMC1766558. PMID17206583.

^ Genetic drift.

^ Campbell và tập sự: “Sinh học” – Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo và giảng dạy, 2010.

^ a b Masel, Joanna (ngày 25 tháng 10 năm 2011). Genetic drift. Current Biology. 21 (20): R837R838. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2011.08.007. ISSN0960-9822. PMID22032182.

^ Lande, Russell (1989). Fisherian and Wrightian theories of speciation. Genome. 31 (1): 221227. doi:10.1139/g89-037. ISSN0831-2796. PMID2687093.

^ Kimura, Motoo (1991). The neutral theory of molecular evolution: a review of recent evidence. The Japanese Journal of Human Genetics. 66 (4): 367386. doi:10.1266/jjg.66.367. ISSN0021-504X. PMID1954033.

^ Kimura, Motoo (1989). The neutral theory of molecular evolution and the world view of the neutralists. Genome. 31 (1): 2431. doi:10.1139/g89-009. ISSN0831-2796. PMID2687096.

^ Kreitman, Martin (tháng 8 năm 1996). The neutral theory is dead. Long live the neutral theory. BioEssays. 18 (8): 678683, discussion 683. doi:10.1002/bies.950180812. ISSN0265-9247. PMID8760341.

^ Leigh, E.G., Jr. (tháng 11 trong năm 2007). Neutral theory: a historical perspective. Journal of Evolutionary Biology. 20 (6): 20752091. doi:10.1111/j.1420-9101.2007.01410.x. ISSN1010-061X. PMID17956380.

^ a b Gillespie, John H. (tháng 11 năm 2001). Is the population size of a species relevant to its evolution?. Evolution. 55 (11): 21612169. doi:10.1111/j.0014-3820.2001.tb00732.x. ISSN0014-3820. PMID11794777.

^ Neher, Richard A.; Shraiman, Boris I. (tháng 8 năm 2011). Genetic Draft and Quasi-Neutrality in Large Facultatively Sexual Populations. Genetics. 188 (4): 975996. arXiv:1108.1635. doi:10.1534/genetics.111.128876. ISSN0016-6731. PMC3176096. PMID21625002.

^ Otto, Sarah P.; Whitlock, Michael C. (tháng 6 năm 1997). The Probability of Fixation in Populations of Changing Size (PDF). Genetics. 146 (2): 723733. ISSN0016-6731. PMC1208011. PMID9178020. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 19 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2014.

^ a b Charlesworth, Brian (tháng 3 năm 2009). Fundamental concepts in genetics: effective population size and patterns of molecular evolution and variation. Nature Reviews Genetics. 10 (3): 195205. doi:10.1038/nrg2526. ISSN1471-0056. PMID19204717.

^ Cutter, Asher D.; Choi, Jae Young (tháng 8 năm 2010). Natural selection shapes nucleotide polymorphism across the genome of the nematode Caenorhabditis briggsae. Genome Research. 20 (8): 11031111. doi:10.1101/gr.104331.109. ISSN1088-9051. PMC2909573. PMID20508143.

^ Mitchell-Olds, Thomas; Willis, John H.; Goldstein, David B. (tháng 11 trong năm 2007). Which evolutionary processes influence natural genetic variation for phenotypic traits?. Nature Reviews Genetics. 8 (11): 845856. doi:10.1038/nrg2207. ISSN1471-0056. PMID17943192.

^ Nei, Masatoshi (tháng 12 năm 2005). Selectionism and Neutralism in Molecular Evolution. Molecular Biology and Evolution. 22 (12): 23182342. doi:10.1093/molbev/msi242. ISSN0737-4038. PMC1513187. PMID16120807.

Nei, Masatoshi (tháng 5 năm 2006). Selectionism and Neutralism in Molecular Evolution. Molecular Biology and Evolution (Erratum). 23 (5): 1095. doi:10.1093/molbev/msk009. ISSN0737-4038.

^ Lien, Sigbjørn; Szyda, Joanna; Schechinger, Birgit; và đồng nghiệp (tháng 2 năm 2000). Evidence for Heterogeneity in Recombination in the Human Pseudoautosomal Region: High Resolution Analysis by Sperm Typing and Radiation-Hybrid Mapping. American Journal of Human Genetics. 66 (2): 557566. doi:10.1086/302754. ISSN0002-9297. PMC1288109. PMID10677316.

^ Barton, Nicholas H. (ngày 29 tháng 11 năm 2000). Genetic hitchhiking. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 355 (1403): 15531562. doi:10.1098/rstb.2000.0716. ISSN0962-8436. PMC1692896. PMID11127900.

^ Wright, Sewall (1932). The roles of mutation, inbreeding, crossbreeding and selection in evolution. Proceedings of the VI International Congress of Genetrics. 1: 356366. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2014.

^ Coyne, Jerry A.; Barton, Nicholas H.; Turelli, Michael (tháng 6 năm 1997). Perspective: A Critique of Sewall Wright’s Shifting Balance Theory of Evolution. Evolution. 51 (3): 643671. doi:10.2307/2411143. ISSN0014-3820. JSTOR2411143. PMID28568586.

^ Baym, Michael; Lieberman, Tami D.; Kelsic, Eric D.; Chait, Remy; Gross, Rotem; Yelin, Idan; Kishony, Roy (ngày 9 tháng 9 năm 2022). Spatiotemporal microbial evolution on antibiotic landscapes. Science (bằng tiếng Anh). 353 (6304): 11471151. Bibcode:2016Sci…353.1147B. doi:10.1126/science.aag0822. ISSN0036-8075. PMC5534434. PMID27609891.

^ a b c Scott, Eugenie C.; Matzke, Nicholas J. (ngày 15 tháng 5 trong năm 2007). Biological design in science classrooms. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (Suppl. 1): 86698676. Bibcode:2007PNAS..104.8669S. doi:10.1073/pnas.0701505104. ISSN0027-8424. PMC1876445. PMID17494747.

^ Hendry, Andrew Paul; Kinnison, Michael T. (tháng 11 năm 2001). An introduction to microevolution: rate, pattern, process. Genetica. 112113 (1): 18. doi:10.1023/A:1013368628607. ISSN0016-6707. PMID11838760.

^ Leroi, Armand M. (MarchApril 2000). The scale independence of evolution. Evolution & Development. 2 (2): 6777. CiteSeerX10.1.1.120.1020. doi:10.1046/j.1525-142x.2000.00044.x. ISSN1520-541X. PMID11258392.

^ Gould 2002, tr.657658.Lỗi sfn: không còn tiềm năng: CITEREFGould2002 (trợ giúp)

^ a b Gould, Stephen Jay (ngày 19 tháng 7 năm 1994). Tempo and mode in the macroevolutionary reconstruction of Darwinism. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 91 (15): 67646771. Bibcode:1994PNAS…91.6764G. doi:10.1073/pnas.91.15.6764. ISSN0027-8424. PMC44281. PMID8041695.

^ Jablonski, David (2000). Micro- and macroevolution: scale and hierarchy in evolutionary biology and paleobiology. Paleobiology. 26 (sp4): 1552. doi:10.1666/0094-8373(2000)26[15:MAMSAH]2.0.CO;2. ISSN0094-8373.

^ Dougherty, Michael J. (ngày 20 tháng 7 năm 1998). Is the human race evolving or devolving?. Scientific American. ISSN0036-8733. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 5 năm 2014. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2015.

^ Isaak, Mark sửa đổi và biên tập (ngày 22 tháng 7 năm 2003). Claim CB932: Evolution of degenerate forms. TalkOrigins Archive. Houston, Texas: The TalkOrigins Foundation, Inc. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2014.

^ Lane 1996, tr.61Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFLane1996 (trợ giúp)

^ Carroll, Sean B. (ngày 22 tháng 2 năm 2001). Chance and necessity: the evolution of morphological complexity and diversity. Nature. 409 (6823): 11021109. Bibcode:2001Natur.409.1102C. doi:10.1038/35059227. ISSN0028-0836. PMID11234024.

^ Whitman, William B.; Coleman, David C.; Wiebe, William J. (ngày 9 tháng 6 năm 1998). Prokaryotes: The unseen majority. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 95 (12): 65786583. Bibcode:1998PNAS…95.6578W. doi:10.1073/pnas.95.12.6578. ISSN0027-8424. PMC33863. PMID9618454.

^ a b Schloss, Patrick D.; Handelsman, Jo (tháng 12 năm 2004). Status of the Microbial Census. Microbiology and Molecular Biology Reviews. 68 (4): 686691. doi:10.1128/MMBR.68.4.686-691.2004. ISSN1092-2172. PMC539005. PMID15590780.

^ Nealson, Kenneth H. (tháng 1 năm 1999). Post-Viking microbiology: new approaches, new data, new insights. Origins of Life and Evolution of Biospheres. 29 (1): 7393. doi:10.1023/A:1006515817767. ISSN0169-6149. PMID11536899.

^ Buckling, Angus; MacLean, R. Craig; Brockhurst, Michael A.; Colegrave, Nick (ngày 12 tháng 2 năm 2009). The Beagle in a bottle. Nature. 457 (7231): 824829. Bibcode:2009Natur.457..824B. doi:10.1038/nature07892. ISSN0028-0836. PMID19212400.

^ Elena, Santiago F.; Lenski, Richard E. (tháng 6 năm 2003). Evolution experiments with microorganisms: the dynamics and genetic bases of adaptation. Nature Reviews Genetics. 4 (6): 457469. doi:10.1038/nrg1088. ISSN1471-0056. PMID12776215.

^ Mayr 1982, tr.483Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMayr1982 (trợ giúp): “Thích nghi… không hề được xem như một Đk tĩnh tại, một thành phầm của một quá khứ sáng tạo và thay vào đó trở thành quy trình năng động liên tục.”

^ Từ điển Khoa học Oxford tái bản lần thứ 6 (2010) định nghĩa thích nghi là “bất kỳ thay đổi nào trong cấu trúc và hiệu suất cao của một sinh vật làm cho nó thích hợp tốt hơn với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên”.

^ Orr, H. Allen (tháng 2 năm 2005). The genetic theory of adaptation: a brief history. Nature Reviews Genetics. 6 (2): 119127. doi:10.1038/nrg1523. ISSN1471-0056. PMID15716908.

^ Dobzhansky 1968, tr.134Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDobzhansky1968 (trợ giúp)

^ Dobzhansky 1970, tr.46, 7982, 8487Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDobzhansky1970 (trợ giúp)

^ Dobzhansky, Theodosius (tháng 3 năm 1956). Genetics of Natural Populations. XXV. Genetic Changes in Populations of Drosophila pseudoobscura and Drosophila persimilis in Some Localities in California. Evolution. 10 (1): 8292. doi:10.2307/2406099. ISSN0014-3820. JSTOR2406099.

^ Nakajima, Akira; Sugimoto, Yohko; Yoneyama, Hiroshi; Nakae, Taiji (tháng 6 năm 2002). High-Level Fluoroquinolone Resistance in Pseudomonas aeruginosa Due to Interplay of the MexAB-OprM Efflux Pump and the DNA Gyrase Mutation. Microbiology and Immunology. 46 (6): 391395. doi:10.1111/j.1348-0421.2002.tb02711.x. ISSN1348-0421. PMID12153116.

^ Blount, Zachary D.; Borland, Christina Z.; Lenski, Richard E. (ngày 10 tháng 6 năm 2008). Inaugural Article: Historical contingency and the evolution of a key innovation in an experimental population of Escherichia coli. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (23): 78997906. Bibcode:2008PNAS..105.7899B. doi:10.1073/pnas.0803151105. ISSN0027-8424. PMC2430337. PMID18524956.

^ Okada, Hirosuke; Negoro, Seiji; Kimura, Hiroyuki; Nakamura, Shunichi (ngày 10 tháng 11 năm 1983). Evolutionary adaptation of plasmid-encoded enzymes for degrading nylon oligomers. Nature. 306 (5939): 203206. Bibcode:1983Natur.306..203O. doi:10.1038/306203a0. ISSN0028-0836. PMID6646204.

^ Ohno, Susumu (tháng bốn năm 1984). Birth of a unique enzyme from an alternative reading frame of the preexisted, internally repetitious coding sequence. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 81 (8): 24212425. Bibcode:1984PNAS…81.2421O. doi:10.1073/pnas.81.8.2421. ISSN0027-8424. PMC345072. PMID6585807.

^ Copley, Shelley D. (tháng 6 năm 2000). Evolution of a metabolic pathway for degradation of a toxic xenobiotic: the patchwork approach. Trends in Biochemical Sciences. 25 (6): 261265. doi:10.1016/S0968-0004(00)01562-0. ISSN0968-0004. PMID10838562.

^ Crawford, Ronald L.; Jung, Carina M.; Strap, Janice L. (tháng 10 trong năm 2007). The recent evolution of pentachlorophenol (PCP)-4-monooxygenase (PcpB) and associated pathways for bacterial degradation of PCP. Biodegradation. 18 (5): 525539. doi:10.1007/s10532-006-9090-6. ISSN0923-9820. PMID17123025.

^ Eshel, Ilan (tháng 12 năm 1973). Clone-Selection and Optimal Rates of Mutation. Journal of Applied Probability. 10 (4): 728738. doi:10.2307/3212376. ISSN1475-6072. JSTOR3212376.

^ Altenberg 1995, tr.205259Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFAltenberg1995 (trợ giúp)

^ Masel, Joanna; Bergman, Aviv (tháng 7 năm 2003). The evolution of the evolvability properties of the yeast prion [PSI+]. Evolution. 57 (7): 14981512. doi:10.1111/j.0014-3820.2003.tb00358.x. ISSN0014-3820. PMID12940355.

^ Lancaster, Alex K.; Bardill, J. Patrick; True, Heather L.; Masel, Joanna (tháng 2 năm 2010). The Spontaneous Appearance Rate of the Yeast Prion [PSI+] and Its Implications for the Evolution of the Evolvability Properties of the [PSI+] System. Genetics. 184 (2): 393400. doi:10.1534/genetics.109.110213. ISSN0016-6731. PMC2828720. PMID19917766.

^ Draghi, Jeremy; Wagner, Günter P. (tháng 2 năm 2008). Evolution of evolvability in a developmental model. Evolution. 62 (2): 301315. doi:10.1111/j.1558-5646.2007.00303.x. ISSN0014-3820. PMID18031304.

^ a b Bejder, Lars; Hall, Brian K. (tháng 11 năm 2002). Limbs in whales and limblessness in other vertebrates: mechanisms of evolutionary and developmental transformation and loss. Evolution & Development. 4 (6): 445458. doi:10.1046/j.1525-142X.2002.02033.x. ISSN1520-541X. PMID12492145.

^ Young, Nathan M.; HallgrÍmsson, Benedikt (tháng 12 năm 2005). Serial homology and the evolution of mammalian limb covariation structure. Evolution. 59 (12): 26912704. doi:10.1554/05-233.1. ISSN0014-3820. PMID16526515.

^ a b Penny, David; Poole, Anthony (tháng 12 năm 1999). The nature of the last universal common ancestor. Current Opinion in Genetics & Development. 9 (6): 672677. doi:10.1016/S0959-437X(99)00020-9. ISSN0959-437X. PMID10607605.

^ Hall, Brian K. (tháng 8 năm 2003). Descent with modification: the unity underlying homology and homoplasy as seen through an analysis of development and evolution. Biological Reviews. 78 (3): 409433. doi:10.1017/S1464793102006097. ISSN1464-7931. PMID14558591.

^ Shubin, Neil; Tabin, Clifford J.; Carroll, Sean B. (ngày 12 tháng 2 năm 2009). Deep homology and the origins of evolutionary novelty. Nature. 457 (7231): 818823. Bibcode:2009Natur.457..818S. doi:10.1038/nature07891. ISSN0028-0836. PMID19212399.

^ a b c Fong, Daniel F.; Kane, Thomas C.; Culver, David C. (tháng 11 năm 1995). Vestigialization and Loss of Nonfunctional Characters. Annual Review of Ecology and Systematics. 26: 249268. doi:10.1146/annurev.es.26.110195.001341. ISSN1545-2069.

^ ZhaoLei Zhang; Gerstein, Mark (tháng 8 năm 2004). Large-scale analysis of pseudogenes in the human genome. Current Opinion in Genetics & Development. 14 (4): 328335. doi:10.1016/j.gde.2004.06.003. ISSN0959-437X. PMID15261647.

^ Jeffery, William R. (MayJune 2005). Adaptive Evolution of Eye Degeneration in the Mexican Blind Cavefish. Journal of Heredity. 96 (3): 185196. doi:10.1093/jhered/esi028. ISSN0022-1503. PMID15653557.

^ Maxwell, Erin E.; Larsson, Hans C.E. (tháng 5 trong năm 2007). Osteology and myology of the wing of the Emu (Dromaius novaehollandiae) and its bearing on the evolution of vestigial structures. Journal of Morphology. 268 (5): 423441. doi:10.1002/jmor.10527. ISSN0362-2525. PMID17390336.

^ van der Kooi, Casper J.; Schwander, Tanja (tháng 11 năm 2014). On the fate of sexual traits under asexuality (PDF). Biological Reviews. 89 (4): 805819. doi:10.1111/brv.12078. ISSN1464-7931. PMID24443922. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 23 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2015.

^ Silvestri, Anthony R., Jr.; Singh, Iqbal (tháng bốn năm 2003). The unresolved problem of the third molar: Would people be better off without it?. Journal of the American Dental Association. 134 (4): 450455. doi:10.14219/jada.archive.2003.0194. ISSN0002-8177. PMID12733778. Bản gốc tàng trữ ngày 23 tháng 8 năm 2014.

^ Coyne 2009, tr.62Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFCoyne2009 (trợ giúp)

^ Darwin 1872, tr.101, 103Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDarwin1872 (trợ giúp)

^ Gray 2007, tr.66Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFGray2007 (trợ giúp)

^ Coyne 2009, tr.8586Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFCoyne2009 (trợ giúp)

^ Stevens 1982, tr.87Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFStevens1982 (trợ giúp)

^ a b Gould 2002, tr.12351236.Lỗi sfn: không còn tiềm năng: CITEREFGould2002 (trợ giúp)

^ Pallen, Mark J.; Matzke, Nicholas J. (tháng 10 năm 2006). From The Origin of Species to the origin of bacterial flagella (PDF). Nature Reviews Microbiology (PDF). 4 (10): 784790. doi:10.1038/nrmicro1493. ISSN1740-1526. PMID16953248. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 26 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2014.

^ Clements, Abigail; Bursac, Dejan; Gatsos, Xenia; và đồng nghiệp (ngày 15 tháng 9 năm 2009). The reducible complexity of a mitochondrial molecular machine. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (37): 1579115795. Bibcode:2009PNAS..10615791C. doi:10.1073/pnas.0908264106. ISSN0027-8424. PMC2747197. PMID19717453.

^ Piatigorsky và đồng nghiệp 1994, tr.241250Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFPiatigorskyKantorowGopal-SrivastavaTomarev1994 (trợ giúp)

^ Wistow, Graeme (tháng 8 năm 1993). Lens crystallins: gene recruitment and evolutionary dynamism. Trends in Biochemical Sciences. 18 (8): 301306. doi:10.1016/0968-0004(93)90041-K. ISSN0968-0004. PMID8236445.

^ Johnson, Norman A.; Porter, Adam H. (tháng 11 năm 2001). Toward a new synthesis: population genetics and evolutionary developmental biology. Genetica. 112113 (1): 4558. doi:10.1023/A:1013371201773. ISSN0016-6707. PMID11838782.

^ Baguñà, Jaume; Garcia-Fernàndez, Jordi (2003). Evo-Devo: the long and winding road. The International Journal of Developmental Biology. 47 (78): 705713. ISSN0214-6282. PMID14756346. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 11 năm 2014.

Love, Alan C. (tháng 3 năm 2003). Evolutionary Morphology, Innovation and the Synthesis of Evolutionary and Developmental Biology. Biology and Philosophy. 18 (2): 309345. doi:10.1023/A:1023940220348. ISSN0169-3867.

^ Allin, Edgar F. (tháng 12 năm 1975). Evolution of the mammalian middle ear. Journal of Morphology. 147 (4): 403437. doi:10.1002/jmor.1051470404. ISSN0362-2525. PMID1202224.

^ Harris, Matthew P.; Hasso, Sean M.; Ferguson, Mark W.J.; Fallon, John F. (ngày 21 tháng 2 năm 2006). The Development of Archosaurian First-Generation Teeth in a Chicken Mutant. Current Biology. 16 (4): 371377. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2005.12.047. ISSN0960-9822. PMID16488870.

^ Carroll, Sean B. (ngày 11 tháng 7 năm 2008). Evo-Devo and an Expanding Evolutionary Synthesis: A Genetic Theory of Morphological Evolution. Cell. 134 (1): 2536. doi:10.1016/j.cell.2008.06.030. ISSN0092-8674. PMID18614008.

^ Wade, Michael J. (tháng 3 trong năm 2007). The co-evolutionary genetics of ecological communities. Nature Reviews Genetics. 8 (3): 185195. doi:10.1038/nrg2031. ISSN1471-0056. PMID17279094.

^ Geffeney, Shana; Brodie, Edmund D., Jr.; Ruben, Peter C.; Brodie, Edmund D., III (ngày 23 tháng 8 năm 2002). Mechanisms of Adaptation in a Predator-Prey Arms Race: TTX-Resistant Sodium Channels. Science. 297 (5585): 13361339. Bibcode:2002Sci…297.1336G. doi:10.1126/science.1074310. ISSN0036-8075. PMID12193784.

^ Sachs, Joel L. (tháng 9 năm 2006). Cooperation within and among species. Journal of Evolutionary Biology. 19 (5): 14151418, discussion 14261436. doi:10.1111/j.1420-9101.2006.01152.x. ISSN1010-061X. PMID16910971.

Nowak, Martin A. (ngày 8 tháng 12 năm 2006). Five Rules for the Evolution of Cooperation. Science. 314 (5805): 15601563. Bibcode:2006Sci…314.1560N. doi:10.1126/science.1133755. ISSN0036-8075. PMC3279745. PMID17158317.

^ Paszkowski, Uta (tháng 8 năm 2006). Mutualism and parasitism: the yin and yang of plant symbioses. Current Opinion in Plant Biology. 9 (4): 364370. doi:10.1016/j.pbi.2006.05.008. ISSN1369-5266. PMID16713732.

^ Hause, Bettina; Fester, Thomas (tháng 5 năm 2005). Molecular and cell biology of arbuscular mycorrhizal symbiosis. Planta. 221 (2): 184196. doi:10.1007/s00425-004-1436-x. ISSN0032-0935. PMID15871030.

^ Bertram, John S. (tháng 12 năm 2000). The molecular biology of cancer. Molecular Aspects of Medicine. 21 (6): 167223. doi:10.1016/S0098-2997(00)00007-8. ISSN0098-2997. PMID11173079.

^ Reeve, H. Kern; Hölldobler, Bert (ngày 5 tháng 6 trong năm 2007). The emergence of a superorganism through intergroup competition. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (23): 97369740. Bibcode:2007PNAS..104.9736R. doi:10.1073/pnas.0703466104. ISSN0027-8424. PMC1887545. PMID17517608.

^ Axelrod, Robert; Hamilton, W. D. (ngày 27 tháng 3 năm 1981). The evolution of cooperation. Science. 211 (4489): 13901396. Bibcode:1981Sci…211.1390A. doi:10.1126/science.7466396. ISSN0036-8075. PMID7466396.

^ Wilson, Edward O.; Hölldobler, Bert (ngày 20 tháng 9 năm 2005). Eusociality: Origin and consequences. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 102 (38): 133671371. Bibcode:2005PNAS..10213367W. doi:10.1073/pnas.0505858102. ISSN0027-8424. PMC1224642. PMID16157878.

^ a b Gavrilets, Sergey (tháng 10 năm 2003). Perspective: models of speciation: what have we learned in 40 years?. Evolution. 57 (10): 21972215. doi:10.1554/02-727. ISSN0014-3820. PMID14628909.

^ a b c de Queiroz, Kevin (ngày 3 tháng 5 năm 2005). Ernst Mayr and the modern concept of species. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 102 (Suppl. 1): 66006607. Bibcode:2005PNAS..102.6600D. doi:10.1073/pnas.0502030102. ISSN0027-8424. PMC1131873. PMID15851674.

^ a b Ereshefsky, Marc (tháng 12 năm 1992). Eliminative pluralism. Philosophy of Science. 59 (4): 671690. doi:10.1086/289701. ISSN0031-8248. JSTOR188136.

^ Mayr 1942, tr.120Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMayr1942 (trợ giúp)

^ Fraser, Christophe; Alm, Eric J.; Polz, Martin F.; và đồng nghiệp (ngày 6 tháng 2 năm 2009). The Bacterial Species Challenge: Making Sense of Genetic and Ecological Diversity. Science. 323 (5915): 741746. Bibcode:2009Sci…323..741F. doi:10.1126/science.1159388. ISSN0036-8075. PMID19197054.

^ Short, Roger Valentine (tháng 10 năm 1975). The contribution of the mule to scientific thought. Journal of Reproduction and Fertility. Supplement (23): 359364. ISSN0449-3087. OCLC1639439. PMID1107543.

^ Gross, Briana L.; Rieseberg, Loren H. (MayJune 2005). The Ecological Genetics of Homoploid Hybrid Speciation. Journal of Heredity. 96 (3): 241252. doi:10.1093/jhered/esi026. ISSN0022-1503. PMC2517139. PMID15618301.

^ Burke, John M.; Arnold, Michael L. (tháng 12 năm 2001). Genetics and the fitness of hybrids. Annual Review of Genetics. 35: 3152. doi:10.1146/annurev.genet.35.102401.085719. ISSN0066-4197. PMID11700276.

^ Vrijenhoek, Robert C. (ngày 4 tháng bốn năm 2006). Polyploid Hybrids: Multiple Origins of a Treefrog Species. Current Biology. 16 (7): R245R247. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2006.03.005. ISSN0960-9822. PMID16581499.

^ Rice, William R.; Hostert, Ellen E. (tháng 12 năm 1993). Laboratory Experiments on Speciation: What Have We Learned in 40 Years?. Evolution. 47 (6): 16371653. doi:10.1111/j.1558-5646.1993.tb01257.x. ISSN0014-3820. JSTOR2410209. PMID28568007.

^ Herrel, Anthony; Huyghe, Katleen; Vanhooydonck, Bieke; và đồng nghiệp (ngày 25 tháng 3 năm 2008). Rapid large-scale evolutionary divergence in morphology and performance associated with exploitation of a different dietary resource. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (12): 47924795. Bibcode:2008PNAS..105.4792H. doi:10.1073/pnas.0711998105. ISSN0027-8424. PMC2290806. PMID18344323.

^ Losos, Jonathan B.; Warhelt, Kenneth I.; Schoener, Thomas W. (ngày một tháng 5 năm 1997). Adaptive differentiation following experimental island colonization in Anolis lizards. Nature. 387 (6628): 7073. Bibcode:1997Natur.387…70L. doi:10.1038/387070a0. ISSN0028-0836.

^ Hoskin, Conrad J.; Higgle, Megan; McDonald, Keith R.; Moritz, Craig (ngày 27 tháng 10 năm 2005). Reinforcement drives rapid allopatric speciation. Nature. 437 (7063): 13531356. Bibcode:2005Natur.437.1353H. doi:10.1038/nature04004. ISSN0028-0836. PMID16251964.

^ Templeton, Alan R. (tháng bốn năm 1980). The Theory of Speciation VIA the Founder Principle. Genetics. 94 (4): 10111038. ISSN0016-6731. PMC1214177. PMID6777243. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2014.

^ Antonovics, Janis (tháng 7 năm 2006). Evolution in closely adjacent plant populations X: long-term persistence of prereproductive isolation a mine boundary. Heredity. 97 (1): 3337. doi:10.1038/sj.hdy.6800835. ISSN0018-067X. PMID16639420.

^ Nosil, Patrik; Crespi, Bernard J.; Gries, Regine; Gries, Gerhard (tháng 3 trong năm 2007). Natural selection and divergence in mate preference during speciation. Genetica. 129 (3): 309327. doi:10.1007/s10709-006-0013-6. ISSN0016-6707. PMID16900317.

^ Savolainen, Vincent; Anstett, Marie-Charlotte; Lexer, Christian; và đồng nghiệp (ngày 11 tháng 5 năm 2006). Sympatric speciation in palms on an oceanic island. Nature. 441 (7090): 210213. Bibcode:2006Natur.441..210S. doi:10.1038/nature04566. ISSN0028-0836. PMID16467788.

Barluenga, Marta; Stölting, Kai N.; Salzburger, Walter; và đồng nghiệp (ngày 9 tháng 2 năm 2006). Sympatric speciation in Nicaraguan crater lake cichlid fish. Nature. 439 (7077): 71923. Bibcode:2006Natur.439..719B. doi:10.1038/nature04325. ISSN0028-0836. PMID16467837.

^ Gavrilets, Sergey (ngày 21 tháng 3 năm 2006). The Maynard Smith model of sympatric speciation. Journal of Theoretical Biology. 239 (2): 172182. doi:10.1016/j.jtbi.2005.08.041. ISSN0022-5193. PMID16242727.

^ Wood, Troy E.; Takebayashi, Naoki; Barker, Michael S.; và đồng nghiệp (ngày 18 tháng 8 năm 2009). The frequency of polyploid speciation in vascular plants. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (33): 1387513879. Bibcode:2009PNAS..10613875W. doi:10.1073/pnas.0811575106. ISSN0027-8424. PMC2728988. PMID19667210.

^ Hegarty, Matthew J.; Hiscock, Simon J. (ngày 20 tháng 5 năm 2008). Genomic Clues to the Evolutionary Success of Polyploid Plants. Current Biology. 18 (10): R435R444. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2008.03.043. ISSN0960-9822. PMID18492478.

^ Jakobsson, Mattias; Hagenblad, Jenny; Tavaré, Simon; và đồng nghiệp (tháng 6 năm 2006). A Unique Recent Origin of the Allotetraploid Species Arabidopsis suecica: Evidence from Nuclear DNA Markers. Molecular Biology and Evolution. 23 (6): 12171231. doi:10.1093/molbev/msk006. ISSN0737-4038. PMID16549398.

^ Säll, Torbjörn; Jakobsson, Mattias; Lind-Halldén, Christina; Halldén, Christer (tháng 9 năm 2003). Chloroplast DNA indicates a single origin of the allotetraploid Arabidopsis suecica. Journal of Evolutionary Biology. 16 (5): 10191029. doi:10.1046/j.1420-9101.2003.00554.x. ISSN1010-061X. PMID14635917.

^ Bomblies, Kirsten; Weigel, Detlef (tháng 12 trong năm 2007). Arabidopsisa model genus for speciation. Current Opinion in Genetics & Development. 17 (6): 500504. doi:10.1016/j.gde.2007.09.006. ISSN0959-437X. PMID18006296.

^ Sémon, Marie; Wolfe, Kenneth H. (tháng 12 trong năm 2007). Consequences of genome duplication. Current Opinion in Genetics & Development. 17 (6): 505512. doi:10.1016/j.gde.2007.09.007. ISSN0959-437X. PMID18006297.

^ Eldredge & Gould 1972, tr.82115Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFEldredgeGould1972 (trợ giúp)

^ Benton, Michael J. (ngày 7 tháng bốn năm 1995). Diversification and extinction in the history of life. Science. 268 (5207): 5258. Bibcode:1995Sci…268…52B. doi:10.1126/science.7701342. ISSN0036-8075. PMID7701342.

^ Raup, David M. (ngày 28 tháng 3 năm 1986). Biological extinction in Earth history. Science. 231 (4745): 15281533. Bibcode:1986Sci…231.1528R. doi:10.1126/science.11542058. ISSN0036-8075. PMID11542058.

^ Avise, John C.; Hubbell, Stephen P.; Ayala, Francisco J. (ngày 12 tháng 8 năm 2008). In the light of evolution II: Biodiversity and extinction. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (Suppl. 1): 1145311457. Bibcode:2008PNAS..10511453A. doi:10.1073/pnas.0802504105. ISSN0027-8424. PMC2556414. PMID18695213.

^ a b c Raup, David M. (ngày 19 tháng 7 năm 1994). The role of extinction in evolution. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 91 (15): 67586763. Bibcode:1994PNAS…91.6758R. doi:10.1073/pnas.91.15.6758. ISSN0027-8424. PMC44280. PMID8041694.

^ Novacek, Michael J.; Cleland, Elsa E. (ngày 8 tháng 5 năm 2001). The current biodiversity extinction sự kiện: scenarios for mitigation and recovery. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98 (10): 54665470. Bibcode:2001PNAS…98.5466N. doi:10.1073/pnas.091093698. ISSN0027-8424. PMC33235. PMID11344295.

^ Pimm, Stuart; Raven, Peter; Peterson, Alan; và đồng nghiệp (ngày 18 tháng 7 năm 2006). Human impacts on the rates of recent, present and future bird extinctions. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 103 (29): 1094110946. Bibcode:2006PNAS..10310941P. doi:10.1073/pnas.0604181103. ISSN0027-8424. PMC1544153. PMID16829570.

Barnosky, Anthony D.; Koch, Paul L.; Feranec, Robert S.; và đồng nghiệp (ngày một tháng 10 năm 2004). Assessing the Causes of Late Pleistocene Extinctions on the Continents. Science. 306 (5693): 7075. Bibcode:2004Sci…306…70B. CiteSeerX10.1.1.574.332. doi:10.1126/science.1101476. ISSN0036-8075. PMID15459379.

^ Lewis, Owen T. (ngày 29 tháng 1 năm 2006). Climate change, speciesarea curves and the extinction crisis. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 361 (1465): 163171. doi:10.1098/rstb.2005.1712. ISSN0962-8436. PMC1831839. PMID16553315.

^ a b Stearns & Stearns 1999, tr.XLỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFStearnsStearns1999 (trợ giúp)

^ a b Novacek, Michael J. (ngày 8 tháng 11 năm 2014). Prehistory’s Brilliant Future. The Tp New York Times. Tp New York: The Tp New York Times Company. ISSN0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2014.

^ Researchers find that Earth may be home to 1 trillion species. National Science Foundation. Arlington County, Virginia. ngày 2 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 6 tháng 5 năm 2022.

^ Jablonski, David (ngày 8 tháng 5 năm 2001). Lessons from the past: Evolutionary impacts of mass extinctions. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98 (10): 53935398. Bibcode:2001PNAS…98.5393J. doi:10.1073/pnas.101092598. ISSN0027-8424. PMC33224. PMID11344284.

^ Age of the Earth. United States Geological Survey. ngày 9 tháng 7 trong năm 2007. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 12 năm 2005. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2015.

^ Dalrymple 2001, tr.205221Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDalrymple2001 (trợ giúp)

^ Manhesa, Gérard; Allègre, Claude J.; Dupréa, Bernard; Hamelin, Bruno (tháng 5 năm 1980). Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics. Earth and Planetary Science Letters. 47 (3): 370382. Bibcode:1980E&PSL..47..370M. doi:10.1016/0012-821X(80)90024-2. ISSN0012-821X.

^ Raven & Johnson 2002, tr.68Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRavenJohnson2002 (trợ giúp)

^ a b Borenstein, Seth (ngày 19 tháng 10 năm 2015). Hints of life on what was thought to be desolate early Earth. Excite. Yonkers, NY: Mindspark Interactive Network. Associated Press. Bản gốc tàng trữ ngày 23 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2022. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp)

^ Bell, Elizabeth A.; Boehnike, Patrick; Harrison, T. Mark; Mao, Wendy L. (ngày 24 tháng 11 năm 2015). Potentially biogenic carbon preserved in a 4.1 billion-year-old zircon (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 112 (47): 1451814521. Bibcode:2015PNAS..11214518B. doi:10.1073/pnas.1517557112. ISSN0027-8424. PMC4664351. PMID26483481. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 6 tháng 11 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2015.

^ Schouten, Lucy (ngày 20 tháng 10 năm 2015). When did life first emerge on Earth? Maybe a lot earlier than we thought. The Christian Science Monitor. Boston, Massachusetts: Christian Science Publishing Society. ISSN0882-7729. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2022.

^ Wade, Nicholas (ngày 25 tháng 7 năm 2022). Meet Luca, the Ancestor of All Living Things. The Tp New York Times. Tp New York: The Tp New York Times Company. ISSN0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2022.

^ McKinney 1997, tr.110Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMcKinney1997 (trợ giúp)

^ Mora, Camilo; Tittensor, Derek P.; Adl, Sina; và đồng nghiệp (ngày 23 tháng 8 năm 2011). How Many Species Are There on Earth and in the Ocean?. PLOS Biology. 9 (8): e1001127. doi:10.1371/journal.pbio.1001127. ISSN1545-7885. PMC3160336. PMID21886479.

^ Miller & Spoolman 2012, tr.62Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFMillerSpoolman2012 (trợ giúp)

^ Chapman 2009Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFChapman2009 (trợ giúp)

^ Roskov, Y.; Abucay, L.; Orrell, T.; Nicolson, D.; và đồng nghiệp sửa đổi và biên tập (2022). Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2022 Annual Checklist. Species 2000. Leiden, Netherlands: Naturalis Biodiversity Center. ISSN2405-884X. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2022.

^ Peretó, Juli (tháng 3 năm 2005). Controversies on the origin of life (PDF). International Microbiology. 8 (1): 2331. ISSN1139-6709. PMID15906258. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 24 tháng 8 năm 2015.

^ Joyce, Gerald F. (ngày 11 tháng 7 năm 2002). The antiquity of RNA-based evolution. Nature. 418 (6894): 214221. Bibcode:2002Natur.418..214J. doi:10.1038/418214a. ISSN0028-0836. PMID12110897.

^ Trevors, Jack T.; Psenner, Roland (tháng 12 năm 2001). From self-assembly of life to present-day bacteria: a possible role for nanocells. FEMS Microbiology Reviews. 25 (5): 573582. doi:10.1111/j.1574-6976.2001.tb00592.x. ISSN1574-6976. PMID11742692.

^ Theobald, Douglas L. (ngày 13 tháng 5 năm 2010). A formal test of the theory of universal common ancestry. Nature. 465 (7295): 219222. Bibcode:2010Natur.465..219T. doi:10.1038/nature09014. ISSN0028-0836. PMID20463738.

^ Bapteste, Eric; Walsh, David A. (tháng 6 năm 2005). Does the ‘Ring of Life’ ring true?. Trends in Microbiology. 13 (6): 256261. doi:10.1016/j.tim.2005.03.012. ISSN0966-842X. PMID15936656.

^ Darwin 1859, tr.1Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDarwin1859 (trợ giúp)

^ Doolittle, W. Ford; Bapteste, Eric (ngày 13 tháng 2 trong năm 2007). Pattern pluralism and the Tree of Life hypothesis. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (7): 20432049. Bibcode:2007PNAS..104.2043D. doi:10.1073/pnas.0610699104. ISSN0027-8424. PMC1892968. PMID17261804.

^ Kunin, Victor; Goldovsky, Leon; Darzentas, Nikos; Ouzounis, Christos A. (tháng 7 năm 2005). The net of life: Reconstructing the microbial phylogenetic network. Genome Research. 15 (7): 954959. doi:10.1101/gr.3666505. ISSN1088-9051. PMC1172039. PMID15965028.

^ Darwin, Charles (1837). Notebook B. tr.25.

^ Jablonski, David (ngày 25 tháng 6 năm 1999). The Future of the Fossil Record. Science. 284 (5423): 21142116. doi:10.1126/science.284.5423.2114. ISSN0036-8075. PMID10381868.

^ Mason, Stephen F. (ngày 6 tháng 9 năm 1984). Origins of biomolecular handedness. Nature. 311 (5981): 1923. Bibcode:1984Natur.311…19M. doi:10.1038/311019a0. ISSN0028-0836. PMID6472461.

^ Wolf, Yuri I.; Rogozin, Igor B.; Grishin, Nick V.; Koonin, Eugene V. (ngày một tháng 9 năm 2002). Genome trees and the tree of life. Trends in Genetics. 18 (9): 472479. doi:10.1016/S0168-9525(02)02744-0. ISSN0168-9525. PMID12175808.

^ Varki, Ajit; Altheide, Tasha K. (tháng 12 năm 2005). Comparing the human and chimpanzee genomes: searching for needles in a haystack. Genome Research. 15 (12): 17461758. doi:10.1101/gr.3737405. ISSN1088-9051. PMID16339373.

^ Ciccarelli, Francesca D.; Doerks, Tobias; von Mering, Christian; và đồng nghiệp (ngày 3 tháng 3 năm 2006). Toward Automatic Reconstruction of a Highly Resolved Tree of Life (PDF). Science. 311 (5765): 12831287. Bibcode:2006Sci…311.1283C. CiteSeerX10.1.1.381.9514. doi:10.1126/science.1123061. ISSN0036-8075. PMID16513982. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2022.

^ a b Cavalier-Smith, Thomas (ngày 29 tháng 6 năm 2006). Cell evolution and Earth history: stasis and revolution. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 361 (1470): 9691006. doi:10.1098/rstb.2006.1842. ISSN0962-8436. PMC1578732. PMID16754610.

^ Schopf, J. William (ngày 29 tháng 6 năm 2006). Fossil evidence of Archaean life. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 361 (1470): 869885. doi:10.1098/rstb.2006.1834. ISSN0962-8436. PMC1578735. PMID16754604.

Altermann, Wladyslaw; Kazmierczak, Józef (tháng 11 năm 2003). Archean microfossils: a reappraisal of early life on Earth. Research in Microbiology. 154 (9): 611617. doi:10.1016/j.resmic.2003.08.006. ISSN0923-2508. PMID14596897.

^ Schopf, J. William (ngày 19 tháng 7 năm 1994). Disparate rates, differing fates: tempo and mode of evolution changed from the Precambrian to the Phanerozoic. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 91 (15): 67356742. Bibcode:1994PNAS…91.6735S. doi:10.1073/pnas.91.15.6735. ISSN0027-8424. PMC44277. PMID8041691.

^ Poole, Anthony M.; Penny, David (tháng 1 trong năm 2007). Evaluating hypotheses for the origin of eukaryotes. BioEssays. 29 (1): 7484. doi:10.1002/bies.20516. ISSN0265-9247. PMID17187354.

^ Dyall, Sabrina D.; Brown, Mark T.; Johnson, Patricia J. (ngày 9 tháng bốn năm 2004). Ancient Invasions: From Endosymbionts to Organelles. Science. 304 (5668): 253257. Bibcode:2004Sci…304..253D. doi:10.1126/science.1094884. ISSN0036-8075. PMID15073369.

^ Martin, William (tháng 10 năm 2005). The missing link between hydrogenosomes and mitochondria. Trends in Microbiology. 13 (10): 457459. doi:10.1016/j.tim.2005.08.005. ISSN0966-842X. PMID16109488.

^ Lang, B. Franz; Gray, Michael W.; Burger, Gertraud (tháng 12 năm 1999). Mitochondrial genome evolution and the origin of eukaryotes. Annual Review of Genetics. 33: 351397. doi:10.1146/annurev.genet.33.1.351. ISSN0066-4197. PMID10690412.

McFadden, Geoffrey Ian (ngày một tháng 12 năm 1999). Endosymbiosis and evolution of the plant cell. Current Opinion in Plant Biology. 2 (6): 513519. doi:10.1016/S1369-5266(99)00025-4. ISSN1369-5266. PMID10607659.

^ DeLong, Edward F.; Pace, Norman R. (ngày một tháng 8 năm 2001). Environmental Diversity of Bacteria and Archaea (PDF). Systematic Biology. 50 (4): 470478. CiteSeerX10.1.1.321.8828. doi:10.1080/106351501750435040. ISSN1063-5157. PMID12116647. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 22 tháng 2 năm 2022.

^ Kaiser, Dale (tháng 12 năm 2001). Building a multicellular organism. Annual Review of Genetics. 35: 103123. doi:10.1146/annurev.genet.35.102401.090145. ISSN0066-4197. PMID11700279.

^ Zimmer, Carl (ngày 7 tháng 1 năm 2022). Genetic Flip Helped Organisms Go From One Cell to Many. The Tp New York Times. Tp New York: The Tp New York Times Company. ISSN0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2022.

^ Valentine, James W.; Jablonski, David; Erwin, Douglas H. (ngày một tháng 3 năm 1999). Fossils, molecules and embryos: new perspectives on the Cambrian explosion. Development. 126 (5): 851859. ISSN0950-1991. PMID9927587. Lưu trữ bản gốc ngày một tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2014.

^ Ohno, Susumu (tháng 1 năm 1997). The reason for as well as the consequence of the Cambrian explosion in animal evolution. Journal of Molecular Evolution. 44 (Suppl. 1): S23S27. Bibcode:1997JMolE..44S..23O. doi:10.1007/PL00000055. ISSN0022-2844. PMID9071008.

Valentine, James W.; Jablonski, David (2003). Morphological and developmental macroevolution: a paleontological perspective. The International Journal of Developmental Biology. 47 (78): 517522. ISSN0214-6282. PMID14756327. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2014.

^ Waters, Elizabeth R. (tháng 12 năm 2003). Molecular adaptation and the origin of land plants. Molecular Phylogenetics and Evolution. 29 (3): 456463. doi:10.1016/j.ympev.2003.07.018. ISSN1055-7903. PMID14615186.

^ Mayhew, Peter J. (tháng 8 trong năm 2007). Why are there so many insect species? Perspectives from fossils and phylogenies. Biological Reviews. 82 (3): 425454. doi:10.1111/j.1469-185X.2007.00018.x. ISSN1464-7931. PMID17624962.

^ Carroll, Robert L. (tháng 5 trong năm 2007). The Palaeozoic Ancestry of Salamanders, Frogs and Caecilians. Zoological Journal of the Linnean Society. 150 (Supplement s1): 1140. doi:10.1111/j.1096-3642.2007.00246.x. ISSN1096-3642.

^ Wible, John R.; Rougier, Guillermo W.; Novacek, Michael J.; Asher, Robert J. (ngày 21 tháng 6 trong năm 2007). Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary. Nature. 447 (7147): 10031006. Bibcode:2007Natur.447.1003W. doi:10.1038/nature05854. ISSN0028-0836. PMID17581585.

^ Witmer, Lawrence M. (ngày 28 tháng 7 năm 2011). Palaeontology: An icon knocked from its perch. Nature. 475 (7357): 458459. doi:10.1038/475458a. ISSN0028-0836. PMID21796198.

^ Bull, James J.; Wichman, Holly A. (tháng 11 năm 2001). Applied evolution. Annual Review of Ecology and Systematics. 32: 183217. doi:10.1146/annurev.ecolsys.32.081501.114020. ISSN1545-2069.

^ Doebley, John F.; Gaut, Brandon S.; Smith, Bruce D. (ngày 29 tháng 12 năm 2006). The Molecular Genetics of Crop Domestication. Cell. 127 (7): 13091321. doi:10.1016/j.cell.2006.12.006. ISSN0092-8674. PMID17190597.

^ Jäckel, Christian; Kast, Peter; Hilvert, Donald (tháng 6 năm 2008). Protein Design by Directed Evolution. Annual Review of Biophysics. 37: 153173. doi:10.1146/annurev.biophys.37.032807.125832. ISSN1936-122X. PMID18573077.

^ Maher, Brendan (ngày 8 tháng bốn năm 2009). Evolution: Biology’s next top model?. Nature. 458 (7239): 695698. doi:10.1038/458695a. ISSN0028-0836. PMID19360058.

^ Borowsky, Richard (ngày 8 tháng 1 năm 2008). Restoring sight in blind cavefish. Current Biology. 18 (1): R23R24. Bibcode:1996CBio….6.1213A. doi:10.1016/j.cub.2007.11.023. ISSN0960-9822. PMID18177707.

^ Gross, Joshua B.; Borowsky, Richard; Tabin, Clifford J. (ngày 2 tháng 1 năm 2009). Barsh, Gregory S. (sửa đổi và biên tập). A novel role for Mc1r in the parallel evolution of depigmentation in independent populations of the cavefish Astyanax mexicanus. PLOS Genetics. 5 (1): e1000326. doi:10.1371/journal.pgen.1000326. ISSN1553-7390. PMC2603666. PMID19119422.

^ Merlo, Lauren M.F.; Pepper, John W.; Reid, Brian J.; Maley, Carlo C. (tháng 12 năm 2006). Cancer as an evolutionary and ecological process. Nature Reviews Cancer. 6 (12): 924935. doi:10.1038/nrc2013. ISSN1474-175X. PMID17109012.

^ Pan, Dabo; Weiwei Xue; Wenqi Zhang; và đồng nghiệp (tháng 10 thời gian năm 2012). Understanding the drug resistance mechanism of hepatitis C virus NS3/4A to ITMN-191 due to R155K, A156V, D168A/E mutations: a computational study. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) – General Subjects. 1820 (10): 15261534. doi:10.1016/j.bbagen.2012.06.001. ISSN0304-4165. PMID22698669.

^ Woodford, Neil; Ellington, Matthew J. (tháng 1 trong năm 2007). The emergence of antibiotic resistance by mutation. Clinical Microbiology and Infection. 13 (1): 518. doi:10.1111/j.1469-0691.2006.01492.x. ISSN1198-743X. PMID17184282.

^ Labbé, Pierrick; Berticat, Claire; Berthomieu, Arnaud; và đồng nghiệp (ngày 16 tháng 11 trong năm 2007). Forty Years of Erratic Insecticide Resistance Evolution in the Mosquito Culex pipiens. PLOS Genetics. 3 (11): e205. doi:10.1371/journal.pgen.0030205. ISSN1553-7390. PMC2077897. PMID18020711.

^ Neve, Paul (tháng 10 trong năm 2007). Challenges for herbicide resistance evolution and management: 50 years after Harper. Weed Research. 47 (5): 365369. doi:10.1111/j.1365-3180.2007.00581.x. ISSN0043-1737.

^ Rodríguez-Rojas, Alexandro; Rodríguez-Beltrán, Jerónimo; Couce, Alejandro; Blázquez, Jesús (tháng 8 năm trước đó đó). Antibiotics and antibiotic resistance: A bitter fight against evolution. International Journal of Medical Microbiology. 303 (67): 293297. doi:10.1016/j.ijmm.2013.02.004. ISSN1438-4221. PMID23517688.

^ Schenk, Martijn F.; Szendro, Ivan G.; Krug, Joachim; de Visser, J. Arjan G.M. (ngày 28 tháng 6 thời gian năm 2012). Quantifying the Adaptive Potential of an Antibiotic Resistance Enzyme. PLOS Genetics. 8 (6): e1002783. doi:10.1371/journal.pgen.1002783. ISSN1553-7390. PMC3386231. PMID22761587.

^ Read, Andrew F.; Lynch, Penelope A.; Thomas, Matthew B. (ngày 7 tháng bốn năm 2009). How to Make Evolution-Proof Insecticides for Malaria Control. PLOS Biology. 7 (4): e1000058. doi:10.1371/journal.pbio.1000058. ISSN1545-7885. PMC3279047. PMID19355786.

^ Fraser, Alex S. (ngày 18 tháng 1 năm 1958). Monte Carlo Analyses of Genetic Models. Nature. 181 (4603): 208209. Bibcode:1958Natur.181..208F. doi:10.1038/181208a0. ISSN0028-0836. PMID13504138.

^ Rechenberg 1973Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRechenberg1973 (trợ giúp)

^ Holland 1975Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFHolland1975 (trợ giúp)

^ Koza 1992Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFKoza1992 (trợ giúp)

^ Jamshidi, Mo (ngày 15 tháng 8 năm 2003). Tools for intelligent control: fuzzy controllers, neural networks and genetic algorithms. Philosophical Transactions of the Royal Society A. 361 (1809): 17811808. Bibcode:2003RSPTA.361.1781J. doi:10.1098/rsta.2003.1225. ISSN1364-503X. PMID12952685.

^ Browne 2003, tr.376379Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBrowne2003 (trợ giúp)

^ For an overview of the philosophical, religious and cosmological controversies, see:

Dennett 1995Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFDennett1995 (trợ giúp)

Xem một tổng quan về những tranh cãi triết học, tôn giáo và vũ trụ học ở:

^ Ross, Marcus R. (tháng 5 năm 2005). Who Believes What? Clearing up Confusion over Intelligent Design and Young-Earth Creationism (PDF). Journal of Geoscience Education. 53 (3): 319323. Bibcode:2005JGeEd..53..319R. CiteSeerX10.1.1.404.1340. doi:10.5408/1089-9995-53.3.319. ISSN1089-9995. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 11 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 28 tháng bốn năm 2008.

^ Hameed, Salman (ngày 12 tháng 12 năm 2008). Bracing for Islamic Creationism (PDF). Science. 322 (5908): 16371638. doi:10.1126/science.1163672. ISSN0036-8075. PMID19074331. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 10 tháng 11 năm 2014.

^ Bowler 2003Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFBowler2003 (trợ giúp)

^ Miller, Jon D.; Scott, Eugenie C.; Okamoto, Shinji (ngày 11 tháng 8 năm 2006). Public Acceptance of Evolution. Science. 313 (5788): 765766. doi:10.1126/science.1126746. ISSN0036-8075. PMID16902112.

^ Spergel, David Nathaniel; Verde, Licia; Peiris, Hiranya V.; và đồng nghiệp (2003). First-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Determination of Cosmological Parameters. The Astrophysical Journal Supplement Series. 148 (1): 175194. arXiv:astro-ph/0302209. Bibcode:2003ApJS..148..175S. doi:10.1086/377226.

^ Wilde, Simon A.; Valley, John W.; Peck, William H.; Graham, Colin M. (ngày 11 tháng 1 năm 2001). Evidence from detrital zircons for the existence of continental crust and oceans on the Earth 4.4 Gyr ago. Nature. 409 (6817): 175178. doi:10.1038/35051550. ISSN0028-0836. PMID11196637.

^ Branch, Glenn (tháng 3 trong năm 2007). Understanding Creationism after Kitzmiller. BioScience. 57 (3): 278284. Bibcode:1985BioSc..35..499W. doi:10.1641/B570313. ISSN0006-3568.

^ https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-for-the-history-of-science/article/translation-and-transmutation-the-origin-of-species-in-china/3F5AED9F9D60EF2D7265927BB2B6AB3A

^ van Wyhe, John (1 tháng 7 năm 2002). Charles Darwin: gentleman naturalist: A biographical sketch. The Complete Work of Charles Darwin Online. University of Cambridge. Truy cập ngày 25 tháng 7 trong năm 2007.

^ Isaak, Mark (2003). Five Major Misconceptions about Evolution. The TalkOrigins Archive. Truy cập ngày 24 tháng 3 trong năm 2007. Liên kết ngoài trong |publisher= (trợ giúp)

^ Gould, SJ (1994). Hen’s Teeth and Horse’s Toes. W. W. Norton & Company. tr.253262. ISBN0393017168. Truy cập ngày 24 tháng 3 trong năm 2007.

^ Lenski, RE (2000). Evolution: Fact and Theory. ActionBioscience.org. Truy cập ngày 24 tháng 3 trong năm 2007. Liên kết ngoài trong |publisher= (trợ giúp)

^ http://conggiao.info/thuyet-tien-hoa-va-big-bang-phu-hop-voi-duc-tin-cong-giao-d-27277

Thư mụcSửa đổi

Eldredge, Niles (1985). Time Frames: The Rethinking of Darwinian Evolution and the Theory of Punctuated Equilibria. Tp New York: Simon & Schuster. ISBN978-0-671-49555-8. LCCN84023632. OCLC11443805.

Ewens, Warren J. (2004). Mathematical Population Genetics. Interdisciplinary Applied Mathematics. I. Theoretical Introduction (ấn bản 2). Tp New York: Springer-Verlag Tp New York. ISBN978-0-387-20191-7. LCCN2003065728. OCLC53231891.

Futuyma, Douglas J. (2004). The Fruit of the Tree of Life: Insights into Evolution and Ecology. Trong Cracraft, Joel; Donoghue, Michael J. (sửa đổi và biên tập). Assembling the Tree of Life. Oxford; Tp New York: Oxford University Press. ISBN978-0-19-517234-8. LCCN2003058012. OCLC61342697. “Proceedings of a symposium held the American Museum of Natural History in Tp New York, 2002.”

Futuyma, Douglas J. (2005). Evolution. Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates. ISBN978-0-87893-187-3. LCCN2004029808. OCLC57311264.

Gould, Stephen Jay (2002). The Structure of Evolutionary Theory. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press. ISBN978-0-674-00613-3. LCCN2001043556. OCLC47869352.

Gray, Peter (2007). Psychology (ấn bản 5). Tp New York: Worth Publishers. ISBN978-0-7167-0617-5. LCCN2006921149. OCLC76872504.

Hall, Brian K.; Hallgrímsson, Benedikt (2008). Strickberger’s Evolution (ấn bản 4). Sudbury, Massachusetts: Jones and Bartlett Publishers. ISBN978-0-7637-0066-9. LCCN2007008981. OCLC85814089.

Hennig, Willi (1999) [Originally published 1966 (reprinted 1979); translated from the author’s unpublished revision of Grundzüge einer Theorie der phylogenetischen Systematik, published in 1950]. Phylogenetic Systematics. Translation by D. Dwight Davis and Rainer Zangerl; foreword by Donn E. Rosen, Gareth Nelson, and Colin Patterson . Urbana, Illinois: University of Illinois Press. ISBN978-0-252-06814-0. LCCN78031969. OCLC722701473.

Holland, John H. (1975). Adaptation in Natural and Artificial Systems: An Introductory Analysis with Applications to Biology, Control, and Artificial Intelligence. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN978-0-472-08460-9. LCCN74078988. OCLC1531617.

Jablonka, Eva; Lamb, Marion J. (2005). Evolution in Four Dimensions: Genetic, Epigenetic, Behavioral, and Symbolic Variation in the History of Life. Illustrations by Anna Zeligowski. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN978-0-262-10107-3. LCCN2004058193. OCLC61896061.

Kampourakis, Kostas (2014). Understanding Evolution. Cambridge; Tp New York: Cambridge University Press. ISBN978-1-107-03491-4. LCCN2013034917. OCLC855585457.

Kirk, Geoffrey; Raven, John; Schofield, Malcolm (1983). The Presocratic Philosophers: A Critical History with a Selection of Texts (ấn bản 2). Cambridge; Tp New York: Cambridge University Press. ISBN978-0-521-27455-5. LCCN82023505. OCLC9081712.

Koza, John R. (1992). Genetic Programming: On the Programming of Computers by Means of Natural Selection. Complex Adaptive Systems. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN978-0-262-11170-6. LCCN92025785. OCLC26263956.

Lamarck, Jean-Baptiste (1809). Philosophie Zoologique. Paris: Dentu et L’Auteur. OCLC2210044. Philosophie zoologique (1809) trên Internet Archive. Truy cập 2014-11-29.

Lane, David H. (1996). The Phenomenon of Teilhard: Prophet for a New Age (ấn bản 1). Macon, Georgia: Mercer University Press. ISBN978-0-86554-498-7. LCCN96008777. OCLC34710780.

Lucretius. Book V, lines 855877. De Rerum Natura. Perseus Digital Library. Edited and translated by William Ellery Leonard (1916). Medford/Somerville, Massachusetts: Tufts University. OCLC33233743. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 9 năm 2014 |url tàng trữ= cần |url= (trợ giúp). Đã bỏ qua tham số không rõ |chapterurl= (trợ giúp); |ngày truy vấn= cần |url= (trợ giúp)

Magner, Lois N. (2002). A History of the Life Sciences (ấn bản 3). Tp New York: Marcel Dekker. ISBN978-0-8247-0824-5. LCCN2002031313. OCLC50410202.

Mason, Stephen F. (1962). A History of the Sciences. Collier Books. Science Library, CS9 . Tp New York: Collier Books. LCCN62003378. OCLC568032626.

Maynard Smith, John (1978). The Evolution of Sex. Cambridge; Tp New York: Cambridge University Press. ISBN978-0-521-29302-0. LCCN77085689. OCLC3413793.

Maynard Smith, John (1998). The Units of Selection. Trong Bock, Gregory R.; Goode, Jamie A. (sửa đổi và biên tập). The Limits of Reductionism in Biology. Novartis Foundation Symposium. Novartis Foundation Symposia. 213. Chichester, England: John Wiley & Sons. tr.203221. doi:10.1002/9780470515488.ch25. ISBN978-0-471-97770-4. LCCN98002779. OCLC38311600. PMID9653725. “Papers from the Symposium on the Limits of Reductionism in Biology, held the Novartis Foundation, London, May 1315, 1997.”

Mayr, Ernst (1942). Systematics and the Origin of Species from the Viewpoint of a Zoologist. Columbia Biological Series. 13. Tp New York: Columbia University Press. LCCN43001098. OCLC766053.

Mayr, Ernst (1982). The Growth of Biological Thought: Diversity, Evolution, and Inheritance. Translation of John Ray by E. Silk. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN978-0-674-36445-5. LCCN81013204. OCLC7875904.

Mayr, Ernst (2002) [Originally published 2001; New York: Basic Books]. What Evolution Is. Science Masters. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN978-0-297-60741-0. LCCN2001036562. OCLC248107061.

McKinney, Michael L. (1997). How do rare species avoid extinction? A paleontological view. Trong Kunin, William E.; Gaston, Kevin J. (sửa đổi và biên tập). The Biology of Rarity: Causes and consequences of rarecommon differences (ấn bản 1). London; Tp New York: Chapman & Hall. ISBN978-0-412-63380-5. LCCN96071014. OCLC36442106.

Miller, G. Tyler; Spoolman, Scott E. (2012). Environmental Science (ấn bản 14). Belmont, California: Brooks/Cole. ISBN978-1-111-98893-7. LCCN2011934330. OCLC741539226. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2014.

Moore, Randy; Decker, Mark; Cotner, Sehoya (2010). Chronology of the Evolution-Creationism Controversy. Santa Barbara, California: Greenwood Press/ABC-CLIO. ISBN978-0-313-36287-3. LCCN2009039784. OCLC422757410.

Nardon, Paul; Grenier, Anne-Marie (1991). Serial Endosymbiosis Theory and Weevil Evolution: The Role of Symbiosis. Trong Margulis, Lynn; Fester, René (sửa đổi và biên tập). Symbiosis as a Source of Evolutionary Innovation: Speciation and Morphogenesis. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN978-0-262-13269-5. LCCN90020439. OCLC22597587. “Based on a conference held in Bellagio, Italy, June 2530, 1989”

National Academy of Sciences; Institute of Medicine (2008). Science, Evolution, and Creationism. Washington, DC: National Academy Press. ISBN978-0-309-10586-6. LCCN2007015904. OCLC123539346. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2014.

Odum, Eugene P. (1971). Fundamentals of Ecology (ấn bản 3). Philadelphia, Pennsylvania: Saunders. ISBN978-0-7216-6941-0. LCCN76081826. OCLC154846.

Okasha, Samir (2006). Evolution and the Levels of Selection. Oxford; Tp New York: Oxford University Press. ISBN978-0-19-926797-2. LCCN2006039679. OCLC70985413.

Panno, Joseph (2005). The Cell: Evolution of the First Organism. Facts on File science library. Tp New York: Facts on File. ISBN978-0-8160-4946-2. LCCN2003025841. OCLC53901436.

Piatigorsky, Joram; Kantorow, Marc; Gopal-Srivastava, Rashmi; Tomarev, Stanislav I. (1994). Recruitment of enzymes and stress proteins as lens crystallins. Trong Jansson, Bengt; Jörnvall, Hans; Rydberg, Ulf; và đồng nghiệp (sửa đổi và biên tập). Toward a Molecular Basis of Alcohol Use and Abuse. Exs. Experientia. 71. Basel; Boston: Birkhäuser Verlag. tr.24150. doi:10.1007/978-3-0348-7330-7_24. ISBN978-3-7643-2940-2. LCCN94010167. OCLC30030941. PMID8032155.

Pigliucci, Massimo; Müller, Gerd B. sửa đổi và biên tập (2010). Evolution, the Extended Synthesis. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN978-0-262-51367-8. LCCN2009024587. OCLC804875316. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 9 năm 2015.

Pocheville, Arnaud; Danchin, Étienne (2022). Chapter 3: Genetic assimilation and the paradox of blind variation. Trong Huneman, Philippe; Walsh, Denis M. (sửa đổi và biên tập). Challenging the Modern Synthesis. Tp New York: Oxford University Press. ISBN978-0-19-937717-6. LCCN2017448929. OCLC1001337947. Đã bỏ qua tham số không rõ |chapterurl= (trợ giúp)

Provine, William B. (1971). The Origins of Theoretical Population Genetics. Chicago History of Science and Medicine (ấn bản 2). Chicago, Illinois: University of Chicago Press. ISBN978-0-226-68464-2. LCCN2001027561. OCLC46660910.

Provine, William B. (1988). Progress in Evolution and Meaning in Life. Trong Nitecki, Matthew H. (sửa đổi và biên tập). Evolutionary Progress. Chicago, Illinois: University of Chicago Press. ISBN978-0-226-58693-9. LCCN88020835. OCLC18380658. “This book is the result of the Spring Systematics Symposium held in May, 1987, the Field Museum in Chicago”

Quammen, David (2006). The Reluctant Mr. Darwin: An Intimate Portrait of Charles Darwin and the Making of His Theory of Evolution. Great Discoveries (ấn bản 1). Tp New York: Atlas Books/W.W. Norton & Company. ISBN978-0-393-05981-6. LCCN2006009864. OCLC65400177.

Raven, Peter H.; Johnson, George B. (2002). Biology (ấn bản 6). Boston, Massachusetts: McGraw-Hill. ISBN978-0-07-112261-0. LCCN2001030052. OCLC45806501.

Ray, John (1686). Historia Plantarum [History of Plants]. I. Londini: Typis Mariæ Clark. LCCNagr11000774. OCLC2126030.

Rechenberg, Ingo (1973). Evolutionsstrategie; Optimierung technischer Systeme nach Prinzipien der biologischen Evolution (PhD thesis). Problemata (bằng tiếng Đức). 15. Afterword by Manfred Eigen. Stuttgart-Bad Cannstatt: Frommann-Holzboog. ISBN978-3-7728-0373-4. LCCN74320689. OCLC9020616.Quản lý CS1: ngôn từ không rõ (link)

Ridley, Matt (1993). The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature. Tp New York: Viking. ISBN978-0-670-84357-2. OCLC636657988.

Stearns, Beverly Peterson; Stearns, Stephen C. (1999). Watching, from the Edge of Extinction. New Haven, Connecticut: Yale University Press. ISBN978-0-300-08469-6. LCCN98034087. OCLC803522914.

Stevens, Anthony (1982). Archetype: A Natural History of the Self. London: Routledge & Kegan Paul. ISBN978-0-7100-0980-7. LCCN84672250. OCLC10458367.

West-Eberhard, Mary Jane (2003). Developmental Plasticity and Evolution. Oxford; Tp New York: Oxford University Press. ISBN978-0-19-512235-0. LCCN2001055164. OCLC48398911.

Wiley, E. O.; Lieberman, Bruce S. (2011). Phylogenetics: Theory and Practice of Phylogenetic Systematics (ấn bản 2). Hoboken, New Jersey: Wiley-Blackwell. doi:10.1002/9781118017883. ISBN978-0-470-90596-8. LCCN2010044283. OCLC741259265.

Wright, Sewall (1984). Genetic and Biometric Foundations. Evolution and the Genetics of Populations. 1. Chicago, Illinois: University of Chicago Press. ISBN978-0-226-91038-3. LCCN67025533. OCLC246124737.

Đọc thêmSửa đổi

Xem thêm thông tin: Danh mục sinh học

Dẫn nhập về tiến hóa

(2000). Darwin’s Ghost: The Origin of Species Updated (ấn bản 1). Tp New York: Random House. ISBN978-0-375-50103-6. LCCN99053246. OCLC42690131. American version.

Mader, Sylvia S. (2007). Biology. Significant contributions by Murray P. Pendarvis (ấn bản 9). Boston, Massachusetts: McGraw-Hill Higher Education. ISBN978-0-07-246463-4. LCCN2005027781. OCLC61748307.

Maynard Smith, John (1993). The Theory of Evolution . Cambridge; Tp New York: Cambridge University Press. ISBN978-0-521-45128-4. LCCN93020358. OCLC27676642.

Pallen, Mark J. (2009). The Rough Guide to Evolution. Rough Guides Reference Guides. London; Tp New York: Rough Guides. ISBN978-1-85828-946-5. LCCN2009288090. OCLC233547316.

Đọc nâng cao

Liên kết ngoàiSửa đổi

tin tức chung

Các thí nghiệm liên quan đến quy trình tiến hóa sinh học

Bài giảng trực tuyến

Tiến hóa là một nội dung bài viết tinh lọc của Wikipedia tiếng Việt.
Mời bạn xem phiên bản đã được bầu chọn vào trong ngày 20 tháng 8 năm 2022 và so sánh sự khác lạ với phiên bản hiện tại.

Share Link Download Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập miễn phí

Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập tiên tiến và phát triển nhất và ShareLink Download Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập miễn phí.

Thảo Luận vướng mắc về Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha

#Có #bao #nhiêu #nhân #tố #sau #đây #làm #thay #đổi #tần #số #alen #của #quần #thể #không #theo #hướng #xác #định

Table of Content

Có bao nhiêu nhân tố sau đây làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo hướng xác định Đầy đủ

Mẹo về Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập Mới Nhất

Mục lục

Lịch sử tư tưởng tiến hóaSửa đổi

Thời cổ đạiSửa đổi

Thời Trung CổSửa đổi

Tiền DarwinSửa đổi

Cuộc cách mạng của DarwinSửa đổi

Giả thuyết mầm và di truyềnSửa đổi

Thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đạiSửa đổi

Sự tổng hợp hơn thế nữaSửa đổi

Di truyềnSửa đổi

Biến dịSửa đổi

Đột biếnSửa đổi

Giao phối và tái tổ hợpSửa đổi

Dòng genSửa đổi

Cơ chế tiến hóaSửa đổi

Chọn lọc tự nhiênSửa đổi

Đột biến chênh lệchSửa đổi

Trôi dạt di truyềnSửa đổi

Trung chuyển di truyềnSửa đổi

Dòng genSửa đổi

Kết quảSửa đổi

Thích nghiSửa đổi

Đồng tiến hóaSửa đổi

Cộng tácSửa đổi

Hình thành loàiSửa đổi

Tuyệt chủngSửa đổi

Lịch sử tiến hóa sự sốngSửa đổi

Nguồn gốc sự sốngSửa đổi

Tổ tiên chungSửa đổi

Tiến hóa sự sốngSửa đổi

Ứng dụngSửa đổi

Ảnh hưởng xã hội và văn hóaSửa đổi

Xem thêmSửa đổi

Tham khảoSửa đổi

Thư mụcSửa đổi

Đọc thêmSửa đổi

Liên kết ngoàiSửa đổi

Share Link Download Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập miễn phí

Thảo Luận vướng mắc về Có bao nhiêu tác nhân sau này làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo phía xác lập

Đăng nhận xét